Codeïne: een middel tegen pijn en hoesten

Codeïne is een middel dat een arts kan voorschrijven bij griep en verkoudheid, maar ook bij hoesten en pijn. Het werkt pijnstillend en heeft een hoestprikkel verlagend effect. Vaak wordt er geadviseerd om het samen met paracetamol in te nemen omdat het de werking van paracetamol sterker kan werken. Codeïne wordt in tabletvorm gegeven en het bestaat uit een stof die is afgeleid van morfine, maar dan met een minder sterkere werking.

Wat codeïne is

Codeïne is een opiaatagonist en wordt gemaakt van morfine. Het heeft een werking die vergelijkbaar is als die van morfine, maar dan veel minder sterk. Meestal wordt het samen met paracetamol voorgeschreven. Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend. Ook codeïne werkt pijnstillend, maar het zorgt ook dat de hoestprikkel minder wordt. Codeïne zorgt ervoor dat de paracetamol een sterkere werking krijgt. Artsen schrijven dit geneesmiddel voor in geval van griep, hoesten en pijn.

Griep

Iemand met griep is besmet met een virus waarbij de slijmvliezen in de neus, keel en soms longen zijn aangedaan. Klachten die horen bij griep zijn: verstopte neus, keelpijn, hoesten, koorts, diarree, misselijkheid, spierpijn en hoofdpijn. Je voelt je erg beroerd en meestal gaat het vanzelf weer over. Als je toch iets wilt gebruiken, kun je beter eerst alleen paracetamol gebruiken. Je wordt er niet beter van, maar het onderdrukt de pijnklachten en het werkt koortsverlagend. Mocht je veel last hebben van een prikkelende hoest, dan kun je er codeïne bij gebruiken.

Het effect

Al binnen een half uur na inname van het tablet zullen de koorts, pijn en neiging tot hoesten afnemen. Als je het vanwege misselijkheid moet innemen als zetpil, zal het binnen ongeveer een uur werken. Het effect van een tablet houdt drie tot vijf uur aan, en het effect van een zetpil is zes tot acht uur.

Pijn

Als er ergens in het lichaam een beschadiging ontstaat, sturen de gevoelszenuwen een boodschap door aan de hersenen, waarna je jezelf bewust wordt van de pijn. In geval van een gevaar, zoals met je hand tegen een heet voorwerp komen, is het nuttig. Maar bij griep, operaties of andere verwondingen kunnen zenuwen ook pijn doorgeven, zonder dat er een direct signaal is van een gevaar. Zo kan codeïne in combinatie worden voorgeschreven in geval van bijvoorbeeld gewrichtspijn, hernia, zware hoofdpijn of kiespijn.

Het effect

Door de paracetamol worden er minder tot geen pijnsignalen doorgegeven aan de hersenen. Mochten er toch pijnsignalen zijn die de hersenen bereiken, zorgt codeïne ervoor dat het effect verminderd wordt. Na een half uur na inname is het effect merkbaar en het houdt drie tot vijf uur aan. Zetpillen werken binnen een uur en de werking houdt zes tot acht uur aan.

Hoesten

Als het slijmvlies in de keel en de longen geïrriteerd raakt, kan het een prikkelhoestreflex opwekken. Hierdoor kan er een overreactie ontstaan, waardoor de keel verder geïrriteerd raakt. Paracetamol met codeïne wordt vaak voorgeschreven in geval van verkoudheid en griep waarbij iemand last heeft van hoesten. Codeïne vermindert de prikkel van hoest en paracetamol werkt koortsverlagend. Codeïne kan beter niet gebruikt worden bij veel slijm ophoesten. In dat geval moet je goed kunnen hoesten om het slijm kwijt te raken.

Bijwerkingen

Zoals geldt voor alle medicijnen, kunnen er naast het gewenste effect ook bijwerkingen ontstaan. De meest voorkomende bijwerkingen zijn: verstopping, sufheid, slaperigheid en een verminderd reactievermogen. In geval van verstopping is het belangrijk vezelrijk te eten en veel te drinken. Vanwege de invloed die het mogelijk op het reactievermogen kan hebben, moet je voorzichtig zijn bij het deelnemen aan het verkeer en het bedienen van machines. Dit geldt vooral tijdens de eerste twee weken van gebruik omdat het lichaam eerst nog aan het middel moet wennen.

Lees verder

• Chronische rugpijn
• Slijmvliesontsteking in de neus bij chronische verkoudheid