Sportletsels: een overzicht

Hoewel sporten leuk en gezond is gaat het vaak gepaard met blessures. Hierdoor ben je enige tijd buiten strijd en heeft je lichaam de nodige rust nodig. Welke zijn nu de blessures waarmee een doorsnee sporter het meest mee in contact komt? En vooral, hoe kan je ze het makkelijkst herkennen en behandelen?

Overzicht van de meest voorkomende sportletsels

• Verstuiking
• Ontwrichting
• Spierscheur
• Peesscheur
• Tenniselleboog
• Meniscusletsel
• Lopersknie

Verstuiking

Een verstuiking wordt gekenmerkt door een letsel aan het gewricht waarbij echter geen botbreuken zijn opgetreden. Vaak worden ligamenten en kruisbanden deels of volledig gescheurd. Dit terwijl het gewricht nog altijd op zijn plaats blijft.

Oorzaken

Een veel voorkomende oorzaak van een verstuiking is een te bruuske beweging. Deze gaat vaak gepaard met het inwerken van een externe kracht, zoals een val of een slechte landing.

Symptomen

Pijn, zwelling en een destabilisatie van het gewricht zijn de eerste symptomen die optreden. Na verloop van tijd kan het verstuikte ledemaat ook blauw beginnen zien.

De eerste zorgen

Leg zo snel mogelijk ijs teneinde pijn, zwelling en mogelijke bloeduitstortingen te voorkomen. Daarnaast is het aangewezen het beschadigde gewricht in hoogstand te plaatsen. Nadat er voldoende ijs is gelegd, kan het gewricht het best ingewikkeld worden in een drukverband.

Ontwrichting

Men spreekt van een ontwrichting wanneer de gewrichtskop uit de gewrichtspan is geschoten. Dit heeft het scheuren van de gewrichtsbanden, het gewrichtsvlies en het gewrichtskapsel tot gevolg. Kenmerkend voor een ontwrichting is de abnormale stand van het gewricht.

Oorzaken

Een ontwrichting is het gevolg van de inwerking van grote externe krachten op een geblokkeerd botstuk van het gewricht. Veel voorkomend is bijvoorbeeld ontwrichting van de knie bij skiërs.

Symptomen

Naast plotse hevige pijn en zwelling is het gewricht volledig onbruikbaar. Ook inwendige bloedingen in en rondom het gewricht kunnen plaatsvinden.

De eerste zorgen

Leg zo snel mogelijk ijs teneinde pijn, zwelling en mogelijk bloeduitstortingen te voorkomen. Probeer het gewricht in hoogstand te plaatsen wanneer mogelijk. Bel ook zo snel mogelijk een dokter!

Spierscheur

Bij een spierscheur zijn de vezels van de spier deels of volledig gescheurd. Afhankelijk van de ernst van het probleem spreekt men van een verrekking, een spierscheur of een volledig afgescheurde spier. Deze gradaties bepalen tevens de mogelijkheid tot het al dan niet kunnen hervatten van de sportactiviteit.

Oorzaken

Een overbelasting of een plotse ongecontroleerde rekking van de spier kunnen leiden tot een spierscheur. In tegenstelling tot een verstuiking en ontwrichting ontstaan spierscheuren niet door de inwerking van externe krachten, maar worden ze enkel binnenuit opgewekt. Vooral spieren die ongetraind of vermoeid zijn, zijn gevoelig aan een spierscheur.

Symptomen

Er wordt eerst een hevige scherpe pijn waargenomen, waarna de pijn hetzelfde blijft wanneer de spier wordt aangespannen. Er ontstaat tevens een zwelling van de getroffen spier door de opgetreden interne bloeding. Ook vormt er zich na enkele dagen een blauwe plek die zich enkele centimeters onder het letsel bevindt.

De eerste zorgen

Ook hier is het aangewezen om zo snel mogelijk ijs te leggen. Daarnaast wordt het best een drukverband aangelegd, waarna de getroffen spier in hoogstand wordt geplaatst.

Peesscheur

De pees is de verbinding van de spieren met het bot. Bijgevolg zorgt een volledige of gedeeltelijke scheur van de pees voor het verbreken van deze verbinding. Hierdoor worden peesscheuren vaak gekenmerkt door langdurig krachtverlies.

Oorzaken

Zoals een spierscheur kan een peesscheur ook optreden bij een plotse ongecontroleerde rekking van de spier. Hierbij moet echter wel in acht genomen worden dat peesscheuren meer frequent zijn bij ongetrainde en vermoeide spieren.

Symptomen

Hevige pijn, zwelling en een rood-blauwe verkleuring ter hoogte van het letsel zijn kenmerkend voor een peesscheur. Wanneer de pees volledig gescheurd blijkt te zijn zullen sommige bewegingen niet meer uitgevoerd kunnen worden.

De eerste zorgen

Immobiliseer het letsel zo snel mogelijk. Wanneer blijkt dat de pees volledig doorgescheurd is moet deze chirurgisch herstelt worden. Na de ingreep zal dan ook minstens zes weken gips aangelegd worden.

Tenniselleboog

Een tenniselleboog is een overbelasting van de plaats waar de voorarmspieren vastgehecht zijn aan de elleboog. Deze spieren zijn onder andere van belang voor het strekken van de pols en vingers. De overbelasting zal optreden bij het vaak herhalen van eenzelfde beweging, meer bepaald het maken van een grijpbeweging met de hand die gepaard gaat met een draaiing van de onderarm.

Oorzaken

Een tenniselleboog is het resultaat van het uitoefenen van herhaalde bewegingen. Hierdoor wordt de aandoening vaak terug gevonden bij racketsporten. Ook bij mensen die tijdens hun werk langdurige eenzijdige bewegingen van de pols moeten maken komt een tenniselleboog vaak voor.

Symptomen

Wanneer de pols naar achter wordt gebogen voelt men pijn aan de buitenzijde van de elleboog. Deze pijn kan uitstralen naar de handrug, de bovenarm of schouder. Ook wordt een tenniselleboog gekenmerkt door krachtverlies in de pols, vooral bij het vastgrijpen van zware voorwerpen.

De eerste zorgen

Om van een tenniselleboog te genezen dienen de activiteiten die de aandoening veroorzaken stopgezet te worden. Ook het leggen van ijs en enkele weken rust is aangewezen. Hardnekkige gevallen dienen gespalkt of geopereerd te worden. Daarnaast kan een behandeling met corticoïden ook toegepast worden.

Meniscusletsel

De meniscus is een schijfje kraakbeen dat onder andere gelokaliseerd is in het kniegewricht. Dit laatste gewricht heeft twee menisci: een binnenste en een buitenste. Aangezien de binnenste gefixeerd aan de knieband, en daardoor minder flexibel is, loopt deze een grotere kans op beschadiging.

Oorzaken

Het uitrekken van de knieband kan ervoor zorgen dat de binnenste meniscus, die hieraan gefixeerd is, ook mee wordt uitgetrokken. Beschadiging treedt ook op wanneer de voet en knie naar buiten worden gedraaid ten opzichte van het bovenbeen. Daarnaast is een letsel aan de buitenste meniscus meestal het resultaat van een interne draaiing van het onderbeen.

Symptomen

Ter hoogte van de gewrichtsspleet is een duidelijke drukpijn voelbaar. Ook het draaien en/of strekken van het kniegewricht is pijnlijk. Daarnaast kan het zijn dat een deel van de meniscus is afgescheurd en daardoor het gewricht blokkeert, waardoor beweging niet meer mogelijk is.

De eerste zorgen

In eerste instantie wordt ijs gelegd, waarna een stevige knieband wordt aangelegd. Ook wordt zo snel mogelijk een arts geraadpleegd!

Lopersknie

Een lopersknie wordt gekenmerkt door afbraak van kraakbeen in de knieschijf. Hierdoor wordt het kraakbeen dat aan de achterzijde van de knie is gelokaliseerd rafelig en onregelmatig. Dit heeft een abnormale buiging van de knie tot gevolg, waarbij deze naar de buitenzijde wordt verplaatst.

Oorzaken

De oorzaak van een lopersknie is niet helemaal bekend.

Symptomen

Een vage pijn wordt waargenomen rond de knie. Ook contractie van de dijspier is pijnlijk. Soms wordt ook vocht waargenomen in de knie.

De eerste zorgen

Tijdens de acute fase is het aangewezen ijs te leggen. Daarnaast zijn rust en eventuele ontstekingswerende geneesmiddelen aangewezen.