Voorjaarsmoeheid, gebrek aan energie

Voorjaarsmoeheid, voorjaarsdip of en lentedip is het optreden van vermoeidheidsverschijnselen in het (vroeg) voorjaar. Soms is het een nasleep van een winterdepressie of winterdip, maar voorjaarsmoeheid kan ook op zichzelf ontstaan. Er is sprake van een gebrek aan energie, lusteloosheid en slapte. Zowel lichaam als geest voelt uitgeput aan. Oorzaken zijn vaak te vinden in de voeding, gebrek aan beweging of te weinig zonlicht/ daglicht. Gelukkig is er een goede behandeling voor.

Wat is voorjaarsmoeheid?

Voorjaarsmoeheid wordt ook wel voorjaarsdip of lentemoeheid/ lentedip genoemd. Veel mensen verwarren voorjaarsmoeheid met een winterdepressie /winterdip. Daarnaast kennen we ook nog de zomerdepressie. Voorjaarsmoeheid is wel vaak de navolging op de winterdepressie, maar kan ook los hiervan voorkomen.

Oorzaken

Voorjaarsmoeheid is (nog) geen medisch begrip. Het is ook een vrij jonge term die pas vanaf het jaar 2010 regelmatig besproken wordt. De term winterdepressie is wel een erkend medisch begrip. De oorzaak voor voorjaarsmoeheid is vaak te vinden in:

• Een nasleep van een winterdepressie
• De overgang van winter naar zomer is te groot
• Te weinig slaap in de winter gehad
• Persoonlijke (negatieve) omstandigheden
• Tekort aan bepaalde vitaminen/ slechte voeding
• Gebrek aan beweging
• Gebrek aan zonlicht

Sommigen denken dat voorjaarsmoeheid een lichte vorm van een winterdepressie is. Toch is voorjaarsmoeheid seizoensgebonden en treedt op wanneer de dagen weer langzaam langer worden en het zonnetje steeds meer terrein wint. Logischer is de verklaring dat voorjaarsmoeheid ontstaat door de slechte voeding die we in de winter tot ons nemen. Door koude zijn we geneigd meer naar vetrijk en koolhydraat voedsel te grijpen. De belangrijke vitaminen blijven daardoor soms achterwege. Wie dit gedurende een winterperiode volhoudt kan juist in het voorjaar daar de gevolgen van verwachten: voorjaarsmoeheid. Mensen die last hebben van een winterdepressie krijgen ook eerder te maken met voorjaarsmoeheid. Daarnaast verloopt voor sommige mensen de overgang tussen winter en lente te snel. Hun biologische klok kan van slag raken. Sommige mensen hebben ook moeite met het verzetten van de klok (van wintertijd naar zomertijd).

Gebrek aan beweging speelt ook een rol. De mens is gemaakt om te bewegen. We bewegen de laatste tijd steeds minder, mede door alle gemakken waarmee de mens zichzelf voorziet. In de winterperiode blijven we vaker binnen zitten en verschuilen ons dan achter de pc, de laptop/ tablet, de telefoon of de televisie. Door een gebrek aan beweging wordt je lusteloos en depressief.

Symptomen

Bij voorjaarsmoeheid spreken we vooral van een gebrek aan energie en vermoeidheid. Daarnaast is er sprake van lusteloosheid, depressieve gevoelens en slapte. Zowel lichaam als geest voelt vermoeid aan. Bovendien is er een verhoogde vatbaarheid voor infecties. Mensen met voorjaarsmoeheid worden niet alleen eerder ziek maar genezen ook veel langzamer van ziekte. Soms sluiten de symptomen aan op een al eerder aanwezige winterdepressie of winterdip.

Behandeling

Het is makkelijker om voorjaarsmoeheid te voorkomen dan te behandelen. Mensen die last hebben van een winterdepressie kunnen hier behandeling voor vinden in de vorm van lichttherapie. Bij hun is de kas op voorjaarsmoeheid verhoogd. Het is dan ook zeker aan te raden om al in de herfst te beginnen met lichttherapie. Daarnaast zijn er speciale lampen op de markt die in de huiskamer gebruikt kunnen worden en het daglicht nabootsen.

Voldoende beweging voorkomt en geneest voorjaarsmoeheid. Hoewel lusteloosheid ervoor zorgt dat we minder willen bewegen, werkt beweging juist stimulerend op lichaam en geest. Het is in het begin even doorzetten, maar uiteindelijk plukt iedereen de vruchten van lichaamsbeweging. Een dagelijkse wandeling doet al wonderen. Maar ook een vorm van sport (lichamelijke sport!) werkt opwekkend.

Voeding speelt een belangrijke rol. Voorjaarsmoeheid is te voorkomen door ook in de winter gevarieerd en gezond te eten. Groenten, fruit, volkoren producten, zuivel en voldoende vitaminen en mineralen dragen bij aan een gezond lichaam en een fitte geest. Wie al eenmaal in een voorjaarsmoeheid zit kan extra vitaminen en mineralen tot zich nemen.

Persoonlijke omstandigheden kunnen voorjaarsmoeheid uitlokken. Stress en spanning zorgen dat we ons depressief en lusteloos gaan voelen. In principe kunnen deze gevolgen in ieder seizoen optreden, maar zijn een uitlokkende factor voor degene die al gevoelig is voor een winterdepressie of voorjaarsmoeheid. Soms is een vorm van (psycho) therapie of gesprekken aan te raden. In ernstige gevallen wordt ook wel medicatie voorgeschreven, waardoor depressieve gevoelens tijdelijk verdwijnen.

Voldoende slaap is essentieel voor het herstel van lichaam en geest. In de winter, onder invloed van weinig daglicht, wordt er soms teveel melatonine aangemaakt. Het gevolg is vermoeidheid overdag. Het is belangrijk om de biologische klok te begeleiden. Dit betekent: in de avonduren geen kunstlicht. Vooral blauw licht, zoals van een televisie, zorgt voor de remming van melatonine. Daarnaast moeten we vooral in de ochtenduren voldoende daglicht tot ons nemen. Een speciale lamp kan hierbij helpen en remt zo in de ochtenduren de aanmaak van melatonine.