Autisme versus HSP
De diagnose autisme is soms moeilijk te stellen, vooral bij vrouwen. Dit komt omdat bepaalde uitingen van autistisch gedrag soms lijken op die van patiënten, lijdend aan borderline, OCS, depressie of andere aandoeningen. Voor de psychiater, die zich niet gespecialiseerd heeft in autisme, is het vaak moeilijk het verschil te zien en de vrouw in kwestie krijgt dan een verkeerde diagnose. Een andere valkuil is dat er vaak gedacht wordt aan hooggevoeligheid (ook door de vrouw zelf). Vrouwen met autisme scoren namelijk onverminderd hoog op HSP-testen. Betekent dit dat ze inderdaad hooggevoelig zijn, of is er iets anders aan de hand?
Prikkelgevoeligheid bij autisme
Een van de meest lastige dingen om te behappen voor een vrouw met autisme, is haar enorme gevoeligheid voor prikkels van buitenaf. Zintuiglijke prikkels, zoals licht, geluid en geur, kunnen zeer sterk binnenkomen, zonder dat de persoon in kwestie het vermogen heeft om te filteren. Wanneer een autistisch meisje in een schoolklas probeert op te letten, kan het zijn dat dit niet lukt omdat ze niet alleen hoort wat de leraar zegt, maar tegelijkertijd wordt afgeleid door een medeleerling, die met haar pen zit te spelen. Ook is het moeilijk zich af te sluiten voor het krassende geluid van diverse pennen op papier. Geluiden van buiten het klaslokaal kunnen ook als zeer vervelend worden ervaren, bijvoorbeeld het schelle geluid van een sirene, of het monotone geluid van een motorzaag in de verte. Licht kan algauw te fel zijn en geuren (zoals deodorant van medeleerlingen) te overweldigend.Het probleem is dat een meisje of vrouw met autisme 'alles mee krijgt'. Sociaal contact kan daarom heel vermoeiend zijn. Omdat ze uit zichzelf niet begrijpt wat er van haar verwacht wordt, probeert ze zichzelf voortdurend aan te passen en te doen wat iedereen doet. Ze vindt het lastig met gevoelens van anderen om te gaan. Wanneer iemand huilt, weet ze soms niet goed hoe ze daarop moet reageren. Ze vindt het al lastig haar eigen gevoelens te herkennen en te benoemen. Ze voelt een trekkend gevoel in haar borstkas, maar weet pas na een tijdje dat dit verdriet is. Of een 'bal in haar maag' en concludeert pas na uren dat dit woede moet zijn. Een beklemming, en pas later komt het besef dat ze zich machteloos voelt. Wanneer ze hartkloppingen heeft en haar handen trillen, moet ze wel ergens bang voor zijn.
Al deze emoties kosten veel energie en de vrouw met autisme is op haar best als er voldoende momenten zijn waarop ze zich terug kan trekken in haar eigen veilige huis of in haar bed en ze even niemand hoeft te zien, of slechts een klein groepje dierbaren. Het zal niemand bevreemden dat ze graag alleen is en plekken met veel lawaai en drukte, het liefst vermijdt. In haar eigen, gestructureerde en vertrouwde omgeving functioneert ze het best.
De HSP-er
Uit onderzoek is gebleken dat er net zoveel mannen als vrouwen zijn met HSP, maar omdat het vrijwel altijd altijd vrouwen met autisme zijn, die dit stempel krijgen, beperken we ons even tot de vrouwen. Wanneer je HSP-er (Highly Sensitive Person) bent, ben je als het ware hooggevoelig. Mensen met hooggevoeligheid nemen gedetailleerder, subtieler en intenser waar. Wanneer ze een kamer binnenstappen, voelen ze feilloos aan welke sfeer er hangt. In het contact met anderen voelen ze, al voordat hun gesprekspartner iets gezegd heeft, dat deze persoon niet lekker in zijn vel zit en al spoedig nemen ze dit gevoel over. Ze ervaren het gevoel van diegene en worden vaak in vertrouwen genomen, omdat ze de ander 'zo goed begrijpen' Ze vinden het moeilijk andermans problemen los te laten en voelen zich nogal eens verantwoordelijk voor die ander.Ook hun eigen emoties, zoals blijdschap, verdriet, woede enz. …, worden heel intens beleefd. Ze zijn daarbij nog heel gevoelig voor de signalen van hun eigen lichaam. Warmte of kou kunnen als zeer hinderlijk worden ervaren; daarnaast kunnen ze niet lekker worden als ze niet op tijd kunnen eten of drinken. Een hongergevoel kan hen letterlijk beletten om goed werk af te leveren, dan moeten ze eerst daar iets aan doen.
Prikkels van buitenaf kunnen heel sterk binnen komen. Dit omdat hun zintuigen voortdurend op scherp staan. Juist omdat ze hooggevoelig zijn voor hun eigen emoties en die van anderen, komt ook echt alles binnen. Harde geluiden, zoals een sirene, harde muziek, of een luide gil, kunnen daar nog bij komen en als overweldigend worden ervaren. Ook licht kan al snel te fel zijn en geuren te indringend. HSP-ers zijn snel overprikkeld door de overdaad aan prikkels, die ze binnen krijgen en niet goed kunnen filteren, omdat ze door hun fijngevoelige aard, alles waarnemen.
Ze nemen immers allerlei subtiele signalen in zich op, die anderen niet eens opmerken. Deze prikkels van buitenaf en van binnenuit kunnen zeer vermoeiend zijn en maken dat iemand uitgeput raakt. Rust zoeken in de eigen vertrouwde omgeving, is dan het enige dat helpt. HSP-ers houden ervan zichzelf terug te trekken en zich te omgeven door hun eigen vertrouwde spullen. Ze houden niet van veranderingen en gedijen het beste als er niet teveel druk op hen wordt uitgeoefend en ze voldoende tijd krijgen om tot zichzelf te komen. Ze vinden het fijn om rust en regelmaat in hun leven te hebben. Omdat ze zo gevoelig zijn, kijken ze niet graag naar gewelddadige films, maar verliezen ze zichzelf in hun rijke gevoelsleven door creatief bezig te zijn, bijvoorbeeld door het schrijven van gedichten of het maken van schilderijen.
Waarom autisme vaak voor HSP wordt aangezien
Wie bovenstaande uitleg over autisme en HSP leest, ontkomt niet aan de gedachte dat veel 'klachten' op elkaar lijken. Niet alleen de autistische vrouw heeft een overgevoeligheid voor prikkels, ook de vrouw met HSP ervaart dit. Waar de autistische vrouw een hekel heeft aan veranderingen en graag heeft dat haar leven gestructureerd verloopt, heeft de vrouw met HSP hetzelfde verlangen.Beiden eten en drinken graag op vaste tijden en kunnen er niet tegen als ze tijdens hun werkzaamheden gestoord worden of er veel dingen tegelijk van hen verlangd worden, zeker als ze daarbij het gevoel hebben onder tijdsdruk te staan of op hun vingers te worden gekeken. Zowel de vrouw met autisme als die met HSP is graag alleen om de accu weer op te laden. Daarbij houden ze ervan om diepgaande gesprekken te voeren. Allebei houden ze ervan lang door te denken over het waarom van dingen. Ze hebben een neiging tot piekeren en nemen het leven serieus. Vrouwen met HSP kunnen heel creatief zijn, ze zijn authentiek en origineel en kunnen hun daaruit voortvloeiende ideeën met veel bezieling uitwerken. Vrouwen met autisme kunnen een bovenmatige interesse hebben in één specifiek onderwerp en daar een schat aan kennis over vergaren en soms ook delen op wetenschappelijke sites. Ze voelen zich het best als ze daarbij solistisch te werk kunnen gaan; allebei hebben ze veel tijd voor zichzelf nodig. Rust in hun eigen vertrouwde omgeving is daarbij onontbeerlijk. Beiden zijn plichtsgetrouw en perfectionistisch. Wanneer ze ergens voor gaan, willen ze het goed doen.
Niet te negeren verschillen
Oppervlakkig gezien kunnen HSP en autisme op elkaar lijken; toch is er een levensgroot verschil tussen deze twee. Waar het bij HSP eigenlijk om draait, het hooggevoelig zijn ten opzichte van andermans emoties, is dit als het om autisme gaat, vaak volledig afwezig.Lichaamstaal
De vrouw met HSP is als geen ander in staat te luisteren naar datgene wat juist niet gezegd wordt. Nuances in het stemgeluid, de manier waarop iemand iets zegt en de lichaamstaal die iemand laat zien, worden gemakkelijk waargenomen. Ze registreren feilloos dat iemand iets anders bedoelt dan hij feitelijk zegt. Hierdoor wordt meteen doorzien dat iemand zich bijvoorbeeld vrolijker voordoet dan hij zich voelt. Daarbij heeft de vrouw met HSP een sterk ontwikkeld inlevingsvermogen en neemt ze allerlei subtiele signalen waar die anderen niet opmerken. Ze is bang de ander te kwetsen en vindt het lastig om 'nee' te zeggen, juist omdat ze merkt dat de ander het zo moeilijk heeft.De autistische vrouw heeft helemaal niets met non verbale communicatie. Ze begrijpt weinig tot niets van lichaamstaal. 'What you see is what you get'. Wanneer iemand tegen haar zegt dat het 'goed' gaat, gelooft zij dit meteen, omdat ze de, geheel hiermee in tegenspraak zijnde lichaamstaal van haar gesprekspartner, niet opmerkt. Ze kan die taal niet 'lezen' en moet het van eerlijke antwoorden hebben. Wanneer zij een kamer binnenstapt, voelt zij niet haarscherp de sfeer aan, zoals haar collega met HSP dit wel kan. Ze is eerder bezig met zichzelf te redden in een sociale situatie, waar de vrouw met HSP meteen de emoties van de anderen opzuigt en daarmee aan de gang gaat.
Overgevoeligheid
Ook overgevoeligheid voor prikkels, die beide vrouwen met elkaar delen, kan vanuit beide aandoeningen verklaard worden. Verklaringen die min of meer haaks op elkaar staan, omdat ze een totaal andere bron hebben. De vrouw met HSP raakt overprikkeld omdat ze situaties om zich heen extreem goed aanvoelt en zelfs de gevoelens van anderen overneemt. Wanneer haar vriendin depressief is, voelt zij haar somberheid.Een autistische vrouw raakt juist overprikkeld doordat het vermogen een ander aan te voelen en je gedrag daarop aan te passen, nagenoeg afwezig is. Hierdoor moet ze alles met haar verstand beredeneren, wat bergen energie kost. Want ook de autistische vrouw wil het goed doen in het contact met anderen. Ze wil graag haar vrienden een helpende hand bieden en geen sociale blunders maken. Net als de HSP-er is ze erg perfectionistisch, dus draaien haar hersens overuren om erachter te komen, hoe ze in bepaalde sociale situaties het beste kan reageren.
Waar een vrouw met HSP dus een stortvloed aan non verbale communicatie over zich heen krijgt en alle informatie moeilijk kan verwerken, stopt de autistische vrouw al haar energie in het piekeren over hoe ze de afwezigheid van non verbale informatie voor zichzelf kan opvangen. Het staat buiten kijf dat dit de beide vrouwen enorm veel energie kost, al wordt het piekeren vanuit een andere invalshoek gedaan. Beiden hebben na afloop van een sociale activiteit rust en afzondering nodig om de accu weer op te laden.
Zintuiglijke prikkels
Dat zowel de vrouw met autisme als die met HSP overgevoelig is voor zintuiglijke prikkels als licht, geluid en geur, is vanuit beide aandoeningen te verklaren. Ook hier is de reden waarom, totaal verschillend. Bij een HSP-er komt de overgevoeligheid voor licht, geluid en geur doordat ze alles in hun omgeving als een spons opzuigt, speciaal als het gaat om de gevoelens van anderen. Hierdoor raakt ze als het ware overspoeld door alles wat op haar afkomt. Het gevolg is een 'vol hoofd'.Vrouwen met autisme raken echter overprikkeld omdat alles wat ze zien en beleven, als het ware in een 'grote bak' terecht komt. Waar mensen zonder autisme hun indrukken onbewust filteren in belangrijk en onbelangrijk, is dit vermogen bij de autistische vrouw verminderd of zelfs afwezig. Waar bij doorsnee mensen hun hersenen als zeef fungeren, worden bij de haar alle opgedane indrukken opgeslagen, met als gevolg 'een vol hoofd'.
Wat HSP-testen over het hoofd zien
Bovenstaande verschillen laten niet alleen zien dat autisme heel iets anders is dan HSP, maar zelfs dat het op wezenlijke punten hemelsbreed van elkaar verschilt. Ondanks het feit dat veel vrouwen met autisme voor HSP-er worden aangezien, kun je jezelf afvragen of dit niet net zoiets is als appels met peren vergelijken. Dit komt natuurlijk omdat de uitingsvormen van autisme en HSP op sommige punten behoorlijk overeenkomen. Een HSP-test bestaat uit verschillende stellingen, die ook opgaan voor mensen met autisme. Bijvoorbeeld:- Ik voel me niet op mijn gemak bij harde geluiden
- Ik schrik gemakkelijk
- Ik werk gewetensvol
- Ik raak gemakkelijk van mijn stuk als het licht in een ruimte te fel is of de geurtjes erg opdringerig zijn.
- Ik voel me ongemakkelijk als er veel om me heen gebeurt
- enz. …
Bovenstaande stellingen worden zowel door de vrouw met HSP als die met autisme, met 'ja' beantwoord. Wanneer er veel van dit soort vragen zijn, scoort ook de vrouw met autisme genoeg punten om voor HSP door te gaan. In elke HSP-test staan echter een paar kardinale vragen, die door de autistische vrouw met 'nee' zullen worden beantwoord. Vragen die juist cruciaal zijn als het gaat om wel of geen HSP. Wanneer je deze met 'nee' beantwoordt kun je namelijk haast geen HSP-er zijn. Omdat het bij HSP daarom draait:
- Ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving.
- Ik word beïnvloed door de stemmingen van anderen.
- Wanneer ik een kamer binnenstap voel ik meteen aan welke sfeer er hangt.
- Wanneer ik een ruimte binnen ga, voel ik meteen wat er veranderd zou moeten worden om een warme sfeer te scheppen.
Misschien zou het goed zijn, iemand alleen het etiket HSP te geven, als deze vragen met 'ja' beantwoord worden. Wellicht dat er in dat geval minder vrouwen met autisme onterecht dit etiket opgeplakt krijgen.
Gerelateerde artikelen
Feiten over autisme: autisme nader verklaardEr bestaan heel veel rare ideeën over autisme. Omdat mensen niet weten wat autisme precies is. Omdat ze geen informatie…
Autisme bij vrouwenAutisme is een aangeboren stoornis. Autisme komt voor bij zowel zwakbegaafde als normaal- of hoogbegaafde personen. Dit…
Hooikoorts - Symptomen, pathologie en behandelingHooikoorts is een allergische reactie van het lichaam op de blootstelling aan stuifmeel (pollen) van planten, grassen en…
Pijnlijke borsten: wat kun je ertegen doen?Veel vrouwen hebben last van pijnlijke of gevoelige borsten rondom de menstruatie. Hoewel dit vervelend kan zijn, kan he…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: Pezibear, Pixabay
- Niet ongevoelig – Henny Struik
- Bewoond eiland – Sigrid Landman
- http://www.plexus-solaris.nl/hsp-begeleiding/hsp-kenmerken/
- http://www.carolinabont.nl/kenmerken-van-hooggevoeligheid/
- HSP test, ontwikkeld door Elaine N. Aron.
Reacties
Petra van Zwieten, 04-09-2015
Hoi Sigrid, dank voor je reactie. Ik herlees de emotie in mijn vorige reactie en hoop dat duidelijk is dat ik niet wil impliceren dat aspergers ongevoelig zijn, zeker niet. Mijn zoon is juist extreem gevoelig en lijkt hierin op mij, behalve dat hij dus slecht kan interpreteren, maar mijn ex lijkt eerder prikkel 'doof' te zijn wie weet heeft hij dat zich aangeleerd ter bescherming, maar ik lees dat dit vaker voorkomt bij ASS. Dus ipv hypergevoelig, juist hypogevoelig. Groot probleem vond ik de veelvuldige ontkenning, hij denkt echt dat hij de sfeer wel aanvoelt of lichaamstaal leest bv. en is extreem koppig hierin. Dit zie ik ook bij mn zoon trouwens. Jij lijkt hierin n andere ontwikkeling te hebben gemaakt Sigrid? Want hoe kom je zelf te weten dat je dingen niet aanvoelt of geen lichaamstaal kan lezen? Dan moet je waarschijnlijk blind op andere vertrouwen die je dat vertellen, of niet? Zelfreflectie lijkt moeilijk voor aspergers? Kan ik mn zoon hierin helpen, om dit te leren, hoeveel ontwikkeling is mogelijk? Het ligt volgens hem zo vaak aan de buitenwereld.
Iig ik vond het moeilijk om mijn relatie gezond te houden door verschil in perspectief en zijn defensieve houding en door t verschil tussen die mannen van mij vond ik het lastig om bij beide de Ass te herkennen.
Sowieso is asperger zo moeilijk te omkaderen, zeker wanneer zoals bij zoon en mijn ex, het slechts n lichte asperger is… pfff, lekker spectrum :) Ik dank je voor je tip, ik praat veel met mijn zoon, en we voelen elkaar erg goed aan, dus dat is fijn. Alleen in zijn angst, wanneer overprikkeld en wanneer in zijn afwerende houding, in t dichtklappen en in zijn weigerachtigheid, vind ik t lastig contact maken. Soms is hij zo onbereikbaar in mijn ogen, en denkt hij zelf dat t wel meevalt.
Groet, Petra
Reactie infoteur, 06-09-2015
Hallo Petra,
Je vraagt hoe je zelf te weten komt dat je lichaamstaal niet leest of sfeer niet aanvoelt.
Ik ben daar pas echt achter gekomen toen ik zelf een baby kreeg. Baby's communiceren alleen non verbaal en toen bleek dus dat ik niets begreep van mijn baby.
Op het moment zelf, toen het me overkwam, kon ik het niet benoemen. Ook niet naar de hulpverleners toe, die ik toen veelvuldig nodig had.
Toen mijn dochter 4 was, werd bij haar de diagnose gesteld. Ik ging lezen over autisme en toen las ik dus dat mensen met Asperger vaak geen non verbale communicatie kunnen lezen. Toen dacht ik terug aan mijn dochters babytijd en wist ik ineens dat ik geen post partum depressie had, maar dat dit het probleem was!
Het is inderdaad lastig als je sfeer niet aanvoelt of geen gezichtsuitdrukkingen kan lezen. Soms herken ik mensen ook niet. Zo was ik gisteren op een verjaardag van een vriendin en stelde ik mezelf voor aan haar dochter! Ik heb net gedaan of ik een grapje maken, maar ik herkende haar dus echt niet.
Vaak ga ik dus ook af op wat mensen mij vertellen. Mensen moeten mij ook niet met subtiele gebaren iets duidelijk proberen te maken, want dat wordt door mij niet opgepikt. Het beste is duidelijk zeggen wat je bedoelt. Met mijn dochter werkt het inderdaad zo. Onze relatie is heel verbaal, al kan zij veel meer aanvoelen dan ik, want net als gewone mensen zijn mensen met autisme ook nog eens heel verschillend.
Dat maakt het dus ingewikkeld. Het is goed dat je veel met je zoon probeert te praten. Praten geeft duidelijkheid, al is het misschien moeilijk het goede moment te vinden.
Autisme bij mannen is sowieso lastig, omdat mannen vaak de neiging hebben, dingen niet bij zichzelf te zoeken, (weinig zelfreflectie dus) en de schuld dan ook buiten zichzelf te leggen. IK weet niet of het per se vrouwelijk is, maar ik denk dat vrouwen meer geneigd zijn de schuld bij zichzelf te zoeken.
Wens je veel sterkte en wijsheid toe in de omgang met je zoon. Wat jij schrijft over je ex herken ik overigens. Ik had er zelf precies zo eentje - ook hij is autistisch.
Groetjes Sigrid
Petra van Zwieten, 23-08-2015
Hoi lezers, Sigrid,
Tranen in mn ogen… herkenning, zorg en angst, liefde en hoop, vermoeidheid, alles even door elkaar. Voel me regelmatig zo eenzaam in dit proces en herken in jouw artikel en vooral ook in de reacties hierop, zoveel uit mijn eigen leven en dat van mijn zoon van 13 (asperger).
Ik weet pas van zijn asperger sinds vorig jaar, hij was daarvoor in behandeling voor angsten en bleek hoogbegaafd, maar verder o zo amaibel en sociaal vaardig, dat ASS niet duidelijk was… tja. Nu wordt het steeds duidelijker en ik twijfel niet aan de diagnose. Ik worstel met zijn angst, welke zijn primaire reactie is op overprikkeling en onzekerheid. Logisch, maar beperkt hem zo en ik lijd onder zijn lijden en wens niks liever dan dat ik dat kan transformeren, zodat ik hem niet ook nog eens met mijn pijn opzadel. Verder ontdek ik in dit proces van t moederschap, dat ik zelf hoogsensitief ben (ik vermoedde dat al langer, maar gaf niks om n "label' ) en dat mijn ex, vader van zoonlief, ook asperger heeft (denk ik, hij wil er absoluut niet aan). Nu bij t lezen van jouw artikel, vallen er zoveel puzzelstukjes in elkaar! Bijna 30 jaar heb ik lief en leed gedacht te delen met iemand, die zoveel op me leek, maar het leven in zijn kern juist ervaart vanuit ander spectrum uiteinde, zo lijkt t.
Mijn ex is heel begaan met mensen, maar is ongevoelig voor gevoelens en lichaamstaal. Dit beseft hij zelf niet. Hij heeft vaak geen idee hoe n ander zich voelt wanneer je dit niet expliciet uitlegt, hij interpreteert de signalen die hij wel opvangt als 'positief' of als geen betrekking op hem hebbend. Hij compenseert veel met t analyseren van emoties en is zeer gesloten over zichzelf. Omdat hij wel degelijk compassie voelt en veelvuldig uit en goed kan filosoferen over t leven, lijkt er voor de buitenwereld geen ASS… ik heb zo lang steeds weer getwijfeld aan mijn observaties en gevoelens mbt hem! T ligt vast aan mij dacht ik vaak verbijsterd, en ging me weer uitleggen, rationaliseren, hoe gekwetst ik me ook voelde door zijn harde ongevoelige woorden…
Mijn zoon is anders, hoewel erg veel overeenkomsten. Hij voelt bv ook niet aan wanneer iets gepast of ongepast is, begrijpt het verschil in context gewoon niet. Hij snapt ook niet waarom mensen op bepaalde manier reageren… zijn ze nu boos of alleen maar moe bv. Maar daar waar mijn ex ongevoelig is voor externe prikkels als geluid of smaken of lichaamstaal, is mijn zoon net als ik heel zintuiglijk sensitief en pikt hij veel meer op in de nonverbale communicatie. Beiden laten ook veel van zich afglijden en sluiten zich af, maar mijn zoon lijkt meer aan te voelen in sfeer. Maar… mijn zoon kan het niet interpreteren en kan zeker geen vervolghandelingen eraan verbinden. Zoveel onzekerheid voor mijn mooie ventje!
En nu hoop ik zo dat ik mijn zoon goed kan begeleiden, dat ik de ongezonde patronen uit mn relatie met zijn vader niet voortzet in mijn relatie met hem. En dat hij leert begrijpen en omgaan met zijn asperger… nu tienert hij en wil er niet veel over horen. Ik zou het heel fijn vinden met mensen te praten die deze zorg kennen, de zorg voor n asperger en/of partner. Via ASS community herken ik mijn specifieke situatie nog niet vaak. Juist de combi HSP en asperger is zo verwarrend voor mij geweest.
Dank voor je artikel iig!
warme groet, Petra
Reactie infoteur, 31-08-2015
Volgens mij ligt HSP en asperger ook dichtbij elkaar. Het is best heel moeilijk allemaal. Herken ook wel veel in jouw verhaal. Heb zelf immers ook een ex en daar ook het nodige mee meegemaakt. Wens je sterkte en wijsheid bij het opvoeden van je zoon. Weet niet of je zoon ervoor open staat, maar wat mij helpt in het contact met mijn dochter is, dat de dingen bespreekbaar gemaakt kunnen worden. We proberen dingen uit te praten, juist omdat we dingen niet altijd goed aanvoelen. Weet niet of ik in die zin echt ongevoelig ben, maar omdat ik geen non verbale communicatie kan lezen, zie ik het nooit meteen als er iets loos is. Mijn dochter praat gelukkig wel over wat haar bezighoudt, maar wil net als jouw zoon weinig over haar autisme weten. Als tiener wil je immers het liefst normaal zijn…
Groetjes en bedankt voor je feedback,
Sigrid
Eksnarf, 02-03-2015
Ik kan dit artikel goed plaatsen, maar als man met ass èn hsp (ja, sorry, maar NIEMAND is zomaar onder 1 noemer te brengen) is het vaak héél lastig. Vooral de laatste tijd in de werksfeer.
Reactie infoteur, 02-03-2015
Dat kan ik me voorstellen. Ik loop er zelf ook voortdurend tegenaan. Al ben ik niet hooggevoelig, ik ben wel hypergevoelig voor externe prikkels en dat is weleens lastig…
Ass is sowieso lastig ;) (flauw grapje).
Groetjes en bedankt voor je reactie.
Sigrid
Mar, 29-01-2015
Een minieme verandering in sfeer of gedrag pik ik er direct uit. Ik denk dat voor veel ASS'ers geldt. Met de interpretatie van die verandering gaat het echter vaak mis. Ook de vervolgactie is (daardoor?) geregeld afwezig of ongepast.
Zou dat 'het' verschil zijn? In mijn beleving kan iemand met enkel HSP de inschatting wel correct(er) maken en actie ondernemen op gevoelsniveau.
Marjolein (ASS)
Reactie infoteur, 01-02-2015
Hallo Marjolein,
Denk dat dit klopt, bedankt voor je feedback… het is een goede aanvulling.
Wilma, 28-01-2015
Ik kan meegaan in wat Sophie zegt. Ja, ik voel die dingen allemaal meteen aan en ik word er sterk door beïnvloed. Het vervelende is alleen dat ik het op dat moment vaak niet direct weet te plaatsen en er op dat moment dus ook niet gepast op weet te reageren. En met mij hebben meer autisten hier last van. Het probleem zit hem niet in het ontvangen van de signalen, maar in de verwerking ervan. Als je dat combineert met de reacties van de omgeving, zie je ook waarom veel autisten zich juist volledig afschermen tegen dergelijke prikkels en dus ongevoelig lijken. Niet (goed) weten te reageren zegt dus niets over de onderliggende gevoeligheid!
Een voorbeeld om het wat duidelijker te maken: ik heb geleerd van mijn omgeving dat bepaalde opmerkingen niet gewenst zijn. Als iemand blij doet, maar het niet is, mag je geen opmerking maken over die onderliggende emotie. Dus klap ik dicht. Dus lijkt het of ik niet meeleef. En ondertussen ga ik van binnen kapot omdat die ander verdriet heeft. Dus sluit ik me daar maar liever voor af en lijk ik helemaal ongeïnteresseerd. Ongevoelig? Integendeel! Maar absoluut een autist
Reactie infoteur, 01-02-2015
Goed omschreven! Denk dat dit is waar het bij autisme om draait. Ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden.
Groetjes en een fijne zondag.
Sigrid
Sophie, 28-01-2015
Ha, dus het verschil is affectieve empathie, precies datgene wat bij autisten bovenvermeld ontwikkeld is. Want op al deze vragen:
- Ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving.
- Ik word beïnvloed door de stemmingen van anderen.
- Wanneer ik een kamer binnenstap voel ik meteen aan welke sfeer er hangt.
- Wanneer ik een ruimte binnen ga, voel ik meteen wat er veranderd zou moeten worden om een warme sfeer te scheppen.
Zullen de meesten van ons "ja" antwoorden (ik in elk geval), waarmee de scheidslijn flinterdun wordt.
Edit: de grote denkfout in het artikel is dat autisten alleen overgevoelig zijn voor prikkels van buitenaf. Dit is pertinent niet waar. Autisten zijn óók overgevoelig voor prikkels van binnen, zoals gedachten en gevoelens.
Wat mij stoort aan het artikel is dat mij niet duidelijk wordt wat de bronnen zijn, waar het op is gebaseerd, en wie de schrijver is.
Reactie infoteur, 28-01-2015
Hallo Sophie,
De schrijver van het artikel ben ik, vrouw van 46 jaar en Asperger, dus ik weet vanbinnen uit waar ik over praat. Heb ook enorm veel over het onderwerp gelezen… juist omdat het me intrigeert.
Wat ik heel apart vind en ook wel intrigerend is dat jij net die dingen benoemt, die autisten bovengemiddeld zouden hebben, terwijl dat dit net de dingen zijn, die bij mij wel degelijk ontbreken.
Ik kan mezelf doodongelukkig voelen omdat ik niet aanvoel wat andere mensen bezighoudt. Subtiele signalen pik ik niet op, non verbale communicatie begrijp ik niet en sfeer voel ik totaal niet aan.
Ik wijt dat gemis aan mijn autisme. Feitelijk put dit artikel uit mijn eigen ervaringen, al heb ik de bronnen omtrent HSP goed gelezen. En ook gedegen onderzoek gedaan naar autisme (er wordt van autisten altijd gezegd dat ze geen/weinig invoelingsvermogen hebben - hier ben ik het ook niet helemaal mee eens, want als ik iets zelf heb meegemaakt, heb ik juist heel veel invoelingsvermogen)
Wat mij intrigeert is de vraag of jij zelf ook autistisch bent. Ik heb namelijk inderdaad reacties gehad van autisten, die deze dingen allemaal WEL hebben!
In dat opzicht zijn autisten dus ook verschillend.
Overigens ga ik altijd wel huilen of lachen als een ander ook huilt of lach. Dat is niet zozeer omdat ik zijn gevoel overneem, maar een reactie die buiten mij omgaat.
Wil je trouwens nog bedanken voor je feedback. Zelf heb ik de wijsheid ook niet in pacht, dat pretendeer ik ook niet en ik ben blij dat je e.e.a. naar mij communiceert.
Wellicht kun je zelf een artikel schrijven over hoe jij het ziet. Het is soms goed zaken van meerdere invalshoeken te bekijken.
Groetjes Sigrid
Eline, 11-01-2015
Hallo, goed artikel maar het lijkt wel te suggeren dat je als autist dus niet ook hoogsensitief kan zijn. Naar mijn idee is dit wel mogelijk. Wat is uw/jullie mening daar over?
grt, Eline (Asperger én Hsp)
Reactie infoteur, 15-01-2015
Hallo Eline,
Zelf vraag ik me inderdaad af of je als autist wel hoogsensitief kunt zijn en wel om de volgende reden. Iemand die hoogsensitief is, kan een ander enorm goed aanvoelen. Die voelt de sfeer in een kamer, die voelt het aan als een ander verdrietig is enz…
Hij kan lichaamstaal lezen als geen ander, ziet aan diens lichaamstaal wat er schort.
Zelf kan ik helemaal geen non verbale communicatie lezen. Het is bij mij zelfs een wezenlijk probleem. Ja, ik ben enorm gevoelig voor prikkels, dat wel, maar een ander lezen kan ik dus niet.
Wat ik wel heb is dat ik gauw begin te huilen als een ander huilt of lachen als een ander lacht. Maar dat lijkt meer op kopieergedrag.
Nu is niet elke vorm van autisme hetzelfde en gezien het aantal reacties dat ik heb gekregen van mensen, die allebei zijn (autistisch en HSP)… wil ik wel kritisch zijn naar mijn eigen standpunt toe. Misschien dat het dus toch kan, al zie ik zelf niet hoe.
Heb het onlangs aan een therapeute gevraagd, die mijn artikel met belangstelling gelezen had en dacht dat ik gelijk had. maar het ook niet zeker wist.
Het is ook niet gezegd dat ik gelijk heb natuurlijk. Lees wel vaker artikelen op InfoNu, die natuurlijk objectief moeten zijn, maar waarvan ik zeg: dit klopt toch niet?
Vind het wel interessante materie overigens.
Hoop dat ik hiermee je vraag voldoende heb beantwoord.
Groetjes Sigrid (Asperger en hoogbegaafd - geen HSP)
Laatste update: 13-02-2016
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.