Macrocefalie: Te groot hoofd door aandoeningen

Macrocefalie: Te groot hoofd door aandoeningen Macrocefalie, ook vaak geschreven als "macrocephalie" of "macrocephalus", verwijst naar een te groot hoofd bij zuigelingen. Niet alle gevallen van macrocefalie zijn een reden voor alarm want soms is dit gewoon familiaal bepaald. Het is echter vaak een teken van andere complicaties in het hoofd of de hersenen als gevolg van diverse aandoeningen of syndromen. De behandeling en prognose variëren sterk van de onderliggende aandoening die een te groot hoofd veroorzaken.

Epidemiologie

Macrocefalie, wat het tegenovergestelde is van microcefalie (medische term: een te klein hoofd) is een relatief zeldzaam symptoom. Dit kent geen raciale, seksuele of etnische voorliefde

Oorzaken: Diverse aandoeningen

Familiaal bepaald

Goedaardige familiale macrocefalie is een erfelijke aandoening waarbij de patiënt een familiale aanleg heeft voor een grotere hoofdomtrek. Hierbij komen geen andere symptomen voor.

Aandoeningen

De aandoening resulteert mogelijk uit een vormingsfout tijdens de embryonale fase. Dit symptoom gaat soms gepaard bij een bepaalde (degeneratieve) aandoening. Ook treedt een te groot hoofd soms op als onderdeel van verschillende genetische syndromen. Aandoeningen die macrocefalie veroorzaken omvatten:

Symptomen

De gemiddelde hoofdomtrek bij de geboorte bedraagt 33-35 cm en verhoogt ongeveer 2 cm per maand. De arts noteert bij elk bezoek de hoofdomtrek op een groeigrafiek. Hoewel de grootte van het hoofd vaak de lichaamsgroei volgt, ontstaan bij kleine kinderen vaak grote hoofden in vergelijking met het lichaam. Het is niet ongebruikelijk dat de hoofdomtrek een beetje groter is tijdens het eerste jaar van het leven. Een verhoogde hoofdomtrek vindt plaats wanneer de gemeten afstand op het breedste punt van de schedel groter is dan verwacht voor de leeftijd en achtergrond van de patiënt.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts weet graag van de ouder of een groot hoofd voorkomt in de familie. Een kinderarts diagnosticeert bij de patiënt macrocefalie door middel van metingen van de hoofd vanaf de geboorte tot het moment van de diagnose. Hij voert daarnaast een neurologisch onderzoek uit. Ook onderzoekt de arts het hoofd van de baby op tekenen van drukverhoging. De symptomen van drukverhoging omvatten braken, hoofdpijn en prikkelbaarheid. Hij bekijkt bovendien de uitpuilende aderen en eventuele oogafwijkingen. Deze symptomen wijzen op een onderliggend probleem en geven de ernst hiervan aan.

Diagnostisch onderzoek

Andere diagnostische onderzoeken omvatten een CT-scan, een echografie of een MRI-scan. Hierdoor krijgt de arts een beter beeld van het hoofd en de hersenen.

Behandeling van een te groot hoofd

De onderliggende aandoening van macrocefalie bepaalt de behandeling voor de patiënt. Indien uit de onderzoeken en hersenscans geen verdere afwijkingen voorkomen, dan heeft het kind gewoon een groot hoofd en krijgt het regelmatig controleonderzoeken waarbij de arts de groei en de ontwikkelingsmijlpalen van de patiënt in de gaten houdt. De ouders letten tijdens de controleperiode op volgende symptomen:
  • abnormale bewegingen in de ogen
  • braken
  • een gebrek aan interesse in voedsel
  • een uitpuilende fontanel (bij de geboorte nog niet verbeende gedeelte van de schedel)
  • overmatig slapen
  • prikkelbaarheid

Prognose macrocefalie

Zuigelingen met een goedaardige familiaire macrocefalie kennen geen gezondheidsproblemen en leiden een prima leven met een normale intelligentie. In de meeste andere gevallen zijn de vooruitzichten voor macrocefalie afhankelijk van de oorzaak van het symptoom. Bij patiënten met een waterhoofd hangt de prognose af van het type. Dit varieert van een vertraagde ontwikkeling, een trage groei, epilepsie en een beperkte intelligentie tot uitstekend bij een snelle en effectieve behandeling.
© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Greig-syndroom: Afwijkingen aan hoofd, vingers en tenenGreig-syndroom: Afwijkingen aan hoofd, vingers en tenenBij het erfelijke Greig-syndroom heeft een patiënt afwijkingen aan de vingers en tenen en aan het hoofd en gezicht. Poly…
Macrocefalie: een (te) groot hoofd hebbenMacrocefalie: een (te) groot hoofd hebbenMacrocefalie verwijst in de geneeskunde naar het hebben van een (te) groot hoofd. Bij macrocefalie is er een ophoping va…
Bannayan-Riley-Ruvalcaba syndroom: Aandoening met tumorenBannayan-Riley-Ruvalcaba syndroom: Aandoening met tumorenBij het Bannayan-Riley-Ruvalcaba syndroom komt de patiënt ter wereld met een groot hoofd (macrocefalie), hamartomen (goe…
Microcefalie - oorzaken, symptomen en behandelingMicrocefalie - oorzaken, symptomen en behandelingMicrocefalie is een ernstige aandoening van het centraal zenuwstelsel. Hierbij zijn de hersenen onvoldoende gegroeid waa…

Ziekte Monilethrix: een zeldzame erfelijke haarziekteZiekte Monilethrix: een zeldzame erfelijke haarziekteHet wil af en toe weleens gebeuren dat een haar afbreekt. Dit kan bijvoorbeeld komen door het dragen van een staart. Hel…
Lordose: Voorwaartse kromming van de wervelkolom (holle rug)Lordose: Voorwaartse kromming van de wervelkolom (holle rug)Een natuurlijke kromming in de onderrug is normaal. Lordose, eigenlijk correcter "hyperlordose", is een aandoening waarb…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: CC-BY-4.0, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Increased head circumference, https://medlineplus.gov/ency/article/003305.htm, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Large Heads (Macrocephaly), https://pedclerk.bsd.uchicago.edu/page/large-heads-macrocephaly, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Macrocephaly, http://healthtools.aarp.org/health/macrocephaly, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Macrocephaly, http://radiopaedia.org/articles/macrocephaly, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Macrocephaly, http://www.chadkids.org/neurosurgery/macrocephaly.html, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Macrocephaly, http://www.healthofchildren.com/M/Macrocephaly.html, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Macrocephaly, https://spectrumnews.org/wiki/macrocephaly/, geraadpleegd op 14 juli 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 27-01-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.