Hersenstaminfarct: symptomen, oorzaken en behandeling

Bij een hersenstaminfarct bereikt tijdelijk onvoldoende bloed de hersenstam door een bloeding of een stolsel in een bloedvat dat normaliter zuurstofrijk bloed naar dit deel van de hersenen vervoert. Een infarct in de hersenstam is in circa de helft van de gevallen fataal. Overleeft men een staminfarct dan is de kans groot dat men hier levenslang hinder van zal blijven ondervinden. Mogelijke gevolgen van een hersenstamberoerte zijn bijvoorbeeld concentratieproblemen, moeite met de verwerking van informatie, verlamming en snel overprikkeld raken. De kans op volledig herstel is ongeveer 5%.

Hersenstaminfarct

• Wat is een hersenstaminfarct?
• Symptomen
• Oorzaken
• Behandeling
• Gevolgen op de lange termijn

Wat is een hersenstaminfarct?

Een hersenstaminfarct is een toestand waarbij er onvoldoende bloed de hersenstam bereikt met als gevolg dat cellen afsterven. Er wordt ook wel gesproken van een staminfarct of een hersenstamberoerte. Vanwege de belangrijke functie van de hersenstam geeft een hersenstaminfarct vaak ernstige symptomen en kunnen ook de gevolgen op lange termijn ernstig en levensveranderend zijn. Ongeveer de helft van de mensen die te maken krijgt met een infarct in de hersenstam komt hieraan te overlijden.

De hersenstam of truncus cerebri verbindt de grote hersenen en de tussenhersenen met de kleine hersenen en het ruggenmerg en bevindt zich onderin de schedel. Hij bestaat onder meer uit het verlengde merg, de pons en de middenhersenen. De hersenstam is verantwoordelijk voor een groot aantal belangrijke lichaamsfuncties waaronder het aansturen van de bloeddruk, hartslag, ademhaling en temperatuur. Daarnaast heeft de hersenstam ook onder meer invloed op de regulatie van de slaap-waakcyclus en de spijsvertering, de oogreflexen, de vorming van speeksel en basale vormen van gehoor. Van de twaalf hersenzenuwen die de mens heeft ontspringen er tien in de hersenstam. Je kunt je dus voorstellen dat als de hersenstam onvoldoende doorbloedt raakt, er een hoop fout kan gaan.

Symptomen

Het is belangrijk om de symptomen van een hersenstaminfarct te kunnen herkennen zodat direct medische hulp gezocht kan worden. Dit is echter nog niet zo eenvoudig omdat een infarct in de hersenstam zich op verschillende manieren kan presenteren en veel van de symptomen ook in verband kunnen worden gebracht met andere aandoeningen. Bij een beroerte denken mensen vaak aan symptomen als een afhangende mond, halfzijdige verlamming en wartaal uitslaan. De symptomen van een hersenstaminfarct kunnen zich echter heel anders presenteren. Symptomen die veel voorkomen bij mensen die een hersenstaminfarct doormaken zijn:

• Draaiduizeligheid
• Dubbel zien
• Evenwichtsproblemen
• Moeite met lopen
• Hoofdpijn
• Misselijkheid
• Versufdheid
• Onregelmatige ademhaling
• Uitvalverschijnselen in delen van het lichaam
• Moeite met praten en slikken
• Urine niet kunnen ophouden
• Bewustzijnsverlies

Niet iedereen die te maken krijgt met een infarct van de hersenstam ervaart al deze symptomen. Het is bijvoorbeeld goed mogelijk dat iemand uitsluitend last krijgt van tintelingen in een arm en zich daarnaast niet zo lekker voelt terwijl men verder wel gewoon kan blijven praten en goed bij bewustzijn blijft. Er zijn ook patiënten die zich pas dagen na een infarct met klachten bij de huisarts melden omdat ze de klachten niet kunnen thuisbrengen en deze eerst op hun beloop hebben gelaten.

Oorzaken

Een hersenstaminfarct komt hoofdzakelijk voor bij mensen boven de leeftijd van 50 jaar. Het kan echter ook mensen treffen die veel jonger zijn. In feite kan het een ieder overkomen. Bij mensen die een hersenstaminfarct hebben doorgemaakt wordt gezocht naar de oorzaak, mede om herhaling te voorkomen. De oorzaken van een hersenstaminfarct zijn divers. Een veel voorkomende oorzaak is een vernauwing in een bloedvat. Daarnaast is het mogelijk dat er een stolsel in een vat zit waardoor de doorstroming van bloed geblokkeerd wordt. Een derde oorzaak van een hersenstaminfarct is een bloeding in een bloedvat dat bloed naar de hersenstam vervoert.

Behandeling

Voor welke behandeling gekozen wordt is geheel afhankelijk van de oorzaak. Moet deze gezocht worden in een bloeding of een vernauwing van een bloedvat dan zal gekeken worden of operatief ingrijpen mogelijk is. Is de boosdoener een stolsel dat een vat blokkeert dan zal eerst geprobeerd worden om dit met stolseloplossende medicatie te verhelpen. Mogelijk moet men dan langere tijd bloedverdunners blijven gebruiken om herhaling te voorkomen. Ook middelen tegen aderverkalking en een hoog cholesterol worden vaak voorgeschreven bij mensen die een staminfarct hebben doorgemaakt.

Gevolgen op de lange termijn

De kans op het overleven van een hersenstaminfarct is ongeveer 50%. Overleeft men een dergelijk infarct, dan geldt evenals bij andere soorten beroertes dat op de lange termijn bekeken moet worden in hoeverre iemand last houdt van de gevolgen van een hersenstaminfarct. Een infarct in de hersenstam kan leiden tot hersenletsel waar men de rest van zijn of haar leven last van blijft houden. Echter is volledig herstel na een periode van revalidatie bij sommige patiënten ook mogelijk. Volgens de Hersenstichting is de kans op volledig herstel circa 5%. De mogelijke gevolgen op de lange termijn voor mensen die een hersenstaminfarct hebben doorgemaakt zijn:

• Concentratieproblemen
• Vergeetachtigheid
• Problemen met de informatieverwerking
• Problemen met zien of horen
• Moeite met spreken
• Stemmingswisselingen, depressie en angsten
• Agressiviteit
• Vermoeidheid en verminderde belastbaarheid
• Krachtsverlies
• Overgevoeligheid voor licht en geluid, snel overprikkeld raken
• Afname van eigen initiatief (apathie)

In ernstige gevallen kan men te maken krijgen met het locked-in-syndroom of pseudocoma. Men is door een beschadiging in de hersenen dan niet of nauwelijks in staat om op wat voor manier dan ook te communiceren of te bewegen. Desondanks is men vaak wel in staat om te horen en te zien. Men zit dan dus als het ware gevangen in het eigen lichaam.