Eagle-syndroom: Verlenging van botuitsteeksel van slaapbeen

In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 250 mensen de diagnose van het Eagle-syndroom. Het Eagle-syndroom is een aandoening waarbij het botuitsteeksel van het slaapbeen, bekend als de processus styloideus, langer is dan normaal. Dit botuitsteeksel kan druk uitoefenen op nabijgelegen structuren, zoals zenuwen en bloedvaten, waardoor symptomen optreden. De precieze oorzaak is vaak onbekend, hoewel de symptomen soms naar voren komen na een chirurgische verwijdering van de amandelen (tonsillectomie). Kenmerkende symptomen zijn pijn in het gezicht en de keel, slikproblemen en oorproblemen. De aandoening werd voor het eerst beschreven door de Amerikaanse KNO-arts Watt W. Eagle in 1937.

• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken en risicofactoren van syndroom van Eagle
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen: Pijn aan het gezicht, de nek, de mond en de keel
• Craniale zenuwen
• Halsslagader
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van het Eagle-syndroom
• Prognose van het Eagle-syndroom
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met Eagle-syndroom
• Zoek de juiste medische behandeling
• Gebruik pijnstillers en ontstekingsremmers zoals voorgeschreven
• Pas je voedingspatroon aan om irritatie te verminderen
• Vermijd activiteiten die je symptomen verergeren
• Overweeg fysiotherapie of ontspanningstechnieken
• Houd rekening met controleafspraken voor voortgangsbewaking
• Ondersteuning vinden bij anderen met het Eagle-syndroom
• Misvattingen rond eagle-syndroom
• Het eagle-syndroom is een veelvoorkomende aandoening
• Het eagle-syndroom wordt altijd veroorzaakt door een lang styloïde proces
• Eagle-syndroom kan alleen worden gediagnosticeerd door een röntgenfoto
• De behandeling van eagle-syndroom is altijd een operatie
• Symptomen van eagle-syndroom zijn altijd duidelijk en kunnen niet worden verward met andere aandoeningen
• Eagle-syndroom komt alleen voor bij oudere volwassenen
• Eagle-syndroom is altijd een chronische aandoening

Epidemiologie

Het Eagle-syndroom is een zeldzame aandoening die wordt gekarakteriseerd door pijn in de keel, het oor of de kaak, veroorzaakt door een abnormaal lange of verkalkte styloïde proces in het hoofd en de nek. De prevalentie van het Eagle-syndroom is niet goed gedocumenteerd, maar schattingen wijzen erop dat het bij een klein percentage van de bevolking voorkomt. De aandoening wordt vaak pas na verloop van tijd gediagnosticeerd, wat het moeilijk maakt om nauwkeurige cijfers te geven over de epidemiologie.

Leeftijd en geslacht
Eagle-syndroom komt het vaakst voor bij volwassenen tussen de 30 en 60 jaar, hoewel het op elke leeftijd kan optreden. Er is een lichte oververtegenwoordiging van vrouwen in de gevallen van Eagle-syndroom, hoewel het exacte mechanisme hiervoor niet volledig begrepen is. De prevalentie kan ook variëren afhankelijk van de geografische locatie en de gebruikte diagnostische methoden.

Verband met andere aandoeningen
Er zijn gevallen waarin het Eagle-syndroom wordt geassocieerd met andere aandoeningen, zoals atherosclerose en tumoren in de buurt van het styloïde proces. Daarnaast wordt het vaak geassocieerd met veroudering, aangezien de verkalking van de styloïde proces vaker voorkomt bij oudere patiënten, hoewel de symptomen pas later in het leven merkbaar worden.

Mechanisme

Het mechanisme van het Eagle-syndroom is gerelateerd aan de verkalking of de overmatige lengte van het styloïde proces, een dunne benige structuur die zich uitstrekt van de schedel naar de bovenkant van de hals. De aandoening kan pijn veroorzaken wanneer de lange of abnormaal geconfigureerde styloïde processen druk uitoefenen op nabijgelegen zenuwen, bloedvaten of weefsels.

Verlenging van het styloïde proces
De meest voorkomende oorzaak van Eagle-syndroom is de verlenging van het styloïde proces, die bij sommige mensen een abnormale grootte bereikt. Dit kan de nervus glossopharyngeus, de nervus vagus en andere nabijgelegen structuren comprimeren, wat leidt tot de typische symptomen van het syndroom.

Verkalking van het ligamentum stylohyoideum
Een andere mogelijke oorzaak van Eagle-syndroom is de verkalking van het ligamentum stylohyoideum, dat zich uitstrekt van het styloïde proces naar het hyoïd been. Deze verkalking kan dezelfde zenuwen en bloedvaten irriteren en compressie veroorzaken, wat bijdraagt aan de symptomen van pijn en ongemak in de hals en het oor.

Oorzaken en risicofactoren van syndroom van Eagle

Het botuitsteeksel van het slaapbeen, de processus styloideus, is een puntig bot net onder het oor. Bij het Eagle-syndroom is dit botuitsteeksel abnormaal verkalkt, vergroeid of vervormd, wat druk uitoefent op nabijgelegen zenuwen of bloedvaten.

Risicofactoren

Het Eagle-syndroom kan vaak ontstaan na een tonsillectomie (chirurgische verwijdering van de keelamandelen; de tonsillen), mogelijk als gevolg van veranderingen in de lokale anatomie na de operatie. Andere risicofactoren omvatten de ontwikkeling van calciumafzettingen op het botuitsteeksel, zoals bij sommige nierziekten. Desondanks wordt het Eagle-syndroom ook vaak aangetroffen bij patiënten zonder voorafgaande chirurgie, waarbij de oorzaak onbekend blijft (anno augustus 2024).

Risicogroepen

Bepaalde groepen mensen kunnen een verhoogd risico lopen om het Eagle-syndroom te ontwikkelen, afhankelijk van genetische, medische en omgevingsfactoren.

Vrouwen
Er is een verhoogde prevalentie van Eagle-syndroom bij vrouwen, hoewel de redenen hiervoor nog niet volledig zijn begrepen. Het kan te maken hebben met hormonale factoren of anatomische verschillen die het styloïde proces beïnvloeden.

Patiënten met een geschiedenis van tonsillectomie
Mensen die een tonsillectomie hebben ondergaan, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van Eagle-syndroom, vooral wanneer er tijdens de operatie schade aan het styloïde proces of omliggende weefsels is ontstaan.

Patiënten met hoge leeftijd
Oudere patiënten hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van het Eagle-syndroom, aangezien de verkalking van het ligamentum stylohyoideum en de verlenging van het styloïde proces vaker voorkomen bij mensen boven de 40 jaar.

Symptomen: Pijn aan het gezicht, de nek, de mond en de keel

Er zijn twee hoofdtypen symptomen:

• Symptomen door compressie van de craniale zenuwen (hersenzenuwen)
• Symptomen door compressie van de halsslagader (arteriële inklemming)

De klinische presentatie van het Eagle-syndroom is variabel. Pijn is een kenmerkend symptoom, vaak ervaren als een saaie of kloppende pijn, die kan worden beschouwd als neuralgie (zenuwpijn). Deze pijnklachten ontstaan door abnormale zenuwsignalen.

Craniale zenuwen

De symptomen van het Eagle-syndroom zijn te wijten aan compressie en irritatie van de schedelzenuwen in de regio (schedelzenuwen V, VII, IX en X):

• Een opgeblazen gevoel (moeilijkheden met slikken)
• Gezicht: Gezichtspijn, Hoofdpijn, Kaakpijn, kloppingen in de kaak, Oogkaspijn, Oogpijn, Oorpijn, Oorsuizen (tinnitus), pijn bij het uitsteken van de tong, pijn aan de tongbasis (Tongpijn)
• Keel: Een brokgevoel in de keel, een geïrriteerde keel, Keel schrapen, Keelpijn, Slikpijn, Slikproblemen
• Mond: een Hese stem, een stemverandering, Kwijlen
• Nek: Een stijve nek, halspijn, Nekpijn

De symptomen kunnen verergeren bij het openen van de mond of het draaien van het hoofd naar één kant. Sommige patiënten ervaren ook ongebruikelijke sensaties in het hoofd of de nek.

Halsslagader

Druk op de halsslagader kan leiden tot vasculaire of ischemische symptomen, evenals pijn die uitstraalt naar het gebied dat door de slagader wordt van bloed voorzien:

• Bewustzijnsverlies
• Oogpijn
• Problemen met het gezichtsvermogen
• Syncope (Flauwvallen)

Alarmsymptomen

De symptomen van het Eagle-syndroom kunnen variëren van mild tot ernstig en omvatten vaak chronische pijn of ongemak in de hals en het oor. De typische symptomen kunnen soms worden verward met andere aandoeningen, waardoor een juiste diagnose cruciaal is.

Keelpijn en pijn in de kaak
Patiënten met Eagle-syndroom ervaren vaak scherpe of stekende pijn in de keel of de kaak. Deze pijn kan intermitterend zijn of continu aanhouden en kan verergeren bij bepaalde bewegingen, zoals slikken of praten.

Pijn in het oor
Een ander veelvoorkomend symptoom is pijn in het oor, die soms uitstralend kan zijn naar de temporale regio van het hoofd. Deze pijn kan intens en verontrustend zijn, vooral bij palpatie van de kaak of de hals.

Hoofdpijn en duizeligheid
Hoofdpijn en duizeligheid kunnen ook symptomen zijn van Eagle-syndroom, vaak door de druk die wordt uitgeoefend door de verlengde styloïde processen op de zenuwen en bloedvaten in het hoofd en de nek.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Bij lichamelijk onderzoek kan het aanraken van het botuitsteeksel van het slaapbeen de symptomen verergeren.

Diagnostisch onderzoek
De normale lengte van de styloïde bedraagt bij een volwassene ongeveer 2,5 cm. Een verlengd botuitsteeksel van het slaapbeen is langer dan 3 cm. Ongeveer 4% van de bevolking heeft een verlengd botuitsteeksel, maar slechts een klein percentage (4-10%) vertoont symptomen. Deze verlenging kan aan beide zijden aanwezig zijn, maar soms is slechts één zijde getroffen. Een röntgenfoto en CT-scan kunnen worden gebruikt om het botuitsteeksel te beoordelen. Een angiografie (radiografisch beeld van de bloedvaten) kan in sommige gevallen nuttig zijn.

Differentiële Diagnose
Het is belangrijk om andere aandoeningen met een vergelijkbaar klinisch beeld uit te sluiten, zoals:

• Hernia
• Lichamelijk letsel aan de kaak
• Een Oorinfectie
• Problemen met nabijgelegen bloedvaten
• Uitstralingspijn van Tandpijn naar de nek

Behandeling van het Eagle-syndroom

In veel gevallen zijn vrij verkrijgbare pijnstillers voldoende. Een transfaryngeale injectie van steroïden en lokale anesthetica (plaatselijk verdovende middelen) kan ook verlichting bieden. Hierbij worden ontstekingsremmende en verdovende medicijnen via de keel toegediend. Hoewel deze medicijnen de symptomen kunnen verlichten, lossen ze de oorzaak van de verlenging van het botuitsteeksel niet op. In ernstige gevallen kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn om het botuitsteeksel te verkorten of te verwijderen. Mogelijke complicaties na de operatie zijn pijn en infectie.

Prognose van het Eagle-syndroom

De prognose voor patiënten met Eagle-syndroom hangt af van de ernst van de symptomen en de effectiviteit van de behandeling. Bij veel patiënten kunnen de symptomen beheerd worden met conservatieve behandelingen zoals pijnbestrijding, fysiotherapie en het vermijden van irriterende activiteiten.

Chirurgische behandeling
Voor patiënten bij wie de symptomen ernstig zijn en niet reageren op conservatieve behandelingen, kan chirurgische verwijdering van de verlengde styloïde processen een effectieve oplossing zijn. Na een succesvolle operatie ervaren veel patiënten aanzienlijke verlichting van de symptomen.

Langdurige effecten
Bij sommige patiënten kunnen de symptomen van het Eagle-syndroom na verloop van tijd terugkeren, vooral als er niet tijdig ingegrepen wordt of als er complicaties optreden na een operatie.

Complicaties

Patiënten met het Eagle-syndroom kunnen moeite hebben met eten, praten en het draaien van het hoofd. Chronische pijnklachten kunnen leiden tot depressie, angst en problemen in relaties.

Preventie

Chirurgische aandachtspunten
Hoewel het risico op het ontwikkelen van het Eagle-syndroom na een tonsillectomie kan toenemen, is er geen specifieke preventieve maatregel die garandeert dat het syndroom volledig wordt voorkomen. Het vermijden van onnodige chirurgische ingrepen en het zorgvuldig monitoren van postoperatieve veranderingen in de mond- en keelholte kan helpen.

Leefstijlaanpassingen
Er zijn geen specifieke leefstijlaanpassingen die het ontstaan van het Eagle-syndroom volledig kunnen voorkomen. Het handhaven van een gezonde levensstijl en regelmatig medisch onderzoek kunnen echter bijdragen aan het vroegtijdig opsporen en beheren van symptomen.

Medische opvolging
Voor mensen die een risico lopen op het Eagle-syndroom, vooral na een tonsillectomie of andere ingrepen in de halsregio, is het belangrijk om regelmatig medisch onderzoek te ondergaan. Dit kan helpen bij het vroegtijdig opsporen van symptomen en het tijdig beginnen van een behandeling indien nodig.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met Eagle-syndroom

Het Eagle-syndroom, of stylohyoid-syndroom, is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door pijn in de keel, gezicht en nek, vaak veroorzaakt door een abnormaal lange styloïde proces in het kaakbeen. Deze aandoening kan ongemak veroorzaken en kan moeilijk te diagnosticeren zijn. Het beheren van het Eagle-syndroom vereist zowel medische interventie als het aanpassen van bepaalde gewoonten om symptomen te verlichten.

Zoek de juiste medische behandeling

De eerste stap in het omgaan met het Eagle-syndroom is het zoeken naar de juiste medische behandeling. Je arts kan pijnstillers voorschrijven, evenals ontstekingsremmers om de zwelling rondom de styloïde proces te verminderen. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om het abnormale bot te verwijderen. Het is van groot belang om de aanbevelingen van je arts te volgen om de symptomen te verlichten en complicaties te voorkomen.

Gebruik pijnstillers en ontstekingsremmers zoals voorgeschreven

Pijnstillers kunnen helpen om de pijn van het Eagle-syndroom te verlichten. Gebruik medicijnen zoals medicatie alleen zoals voorgeschreven door je arts en volg strikt de aangegeven doseringen. Het kan ook nuttig zijn om ontstekingsremmers te gebruiken om zwelling te verminderen en de druk op de zenuwen in je nek en keel te verlichten. Bespreek altijd met je arts welke middelen het beste voor jou zijn.

Pas je voedingspatroon aan om irritatie te verminderen

Bij het Eagle-syndroom kunnen bepaalde voedingsmiddelen je symptomen verergeren. Het is raadzaam om voeding te vermijden die de keel irriteert of zwaar is om te slikken. Het kiezen voor zachtere, makkelijk te kauwen voedingsmiddelen kan helpen om ongemak te verminderen. Ook het drinken van warme (maar niet te hete) dranken kan verlichting bieden bij keelpijn.

Vermijd activiteiten die je symptomen verergeren

Bepaalde bewegingen van de nek of kaak kunnen de symptomen van het Eagle-syndroom verergeren. Het is belangrijk om activiteiten zoals intensieve sporten, overmatig hoofd- of nekbewegingen, of langdurig praten of schreeuwen te vermijden. Dit kan helpen om de pijn te verminderen en het risico op verergering van de symptomen te voorkomen.

Overweeg fysiotherapie of ontspanningstechnieken

Fysiotherapie kan nuttig zijn om de spanning in je nek en kaak te verminderen. Door gerichte oefeningen kan je de spieren rondom de styloïde proces versterken en de druk verlichten. Ook ontspanningstechnieken zoals diepe ademhaling of ontspanningsoefeningen kunnen helpen om je lichaam te kalmeren en de pijn te verlichten. Overleg met je arts of fysiotherapeut voor de juiste technieken.

Houd rekening met controleafspraken voor voortgangsbewaking

Regelmatige controleafspraken met je arts zijn cruciaal voor het monitoren van de voortgang van je behandeling. Deze afspraken bieden de mogelijkheid om te evalueren of je symptomen verbeteren en of er aanpassingen in je behandeling nodig zijn. Dit stelt je arts in staat om het behandelplan te optimaliseren en mogelijke complicaties tijdig te identificeren.

Ondersteuning vinden bij anderen met het Eagle-syndroom

Het kan nuttig zijn om contact te leggen met andere patiënten die het Eagle-syndroom ervaren. Het delen van ervaringen en tips kan je helpen om beter met je symptomen om te gaan. Zoek online ondersteuningsgroepen of praat met je arts over mogelijke contactmogelijkheden met andere patiënten. Het gevoel van verbondenheid kan emotionele steun bieden in je herstelproces.

Misvattingen rond eagle-syndroom

Het eagle-syndroom is een zeldzame aandoening waarbij een abnormaal lange styloïde proces, een botstructuur in de nek, pijn en andere symptomen veroorzaakt. Er bestaan echter veel misvattingen over deze aandoening.

Het eagle-syndroom is een veelvoorkomende aandoening

Het eagle-syndroom is in feite zeldzaam en wordt vaak niet direct gediagnosticeerd. De meeste mensen hebben een normale lengte van het styloïde proces, en zelfs wanneer het abnormaal lang is, heeft dit vaak geen symptomen. Pas wanneer de structuur de zenuwen of bloedvaten in de buurt irriteert, kunnen klachten optreden. De prevalentie is dus relatief laag, ondanks dat er vaak weinig bekend is over deze aandoening.

Het eagle-syndroom wordt altijd veroorzaakt door een lang styloïde proces

Hoewel een verlengd styloïde proces vaak wordt geassocieerd met het eagle-syndroom, kunnen de symptomen ook optreden door andere factoren, zoals ontstekingen in de omgeving of compressie van zenuwen. Het kan ook voorkomen bij mensen die geen verlengd styloïde proces hebben, hoewel dit minder vaak voorkomt. Andere aandoeningen die pijn in de nek en de kaak veroorzaken, zoals huidaandoening of mondproblemen, kunnen vaak worden verward met de symptomen van het eagle-syndroom.

Eagle-syndroom kan alleen worden gediagnosticeerd door een röntgenfoto

Hoewel beeldvorming zoals een röntgenfoto of beeldvormende onderzoeken belangrijk zijn voor het vaststellen van een verlengd styloïde proces, kan de diagnose ook worden gesteld op basis van symptomen en klinisch onderzoek. Soms zijn aanvullende tests, zoals een CT-scan of MRI, nodig om andere onderliggende oorzaken van de pijn uit te sluiten.

De behandeling van eagle-syndroom is altijd een operatie

Hoewel chirurgie een optie kan zijn voor gevallen van eagle-syndroom waarbij de symptomen ernstig zijn, zijn er andere minder ingrijpende behandelingen die vaak effectief zijn. Pijnstillers, ontstekingsremmers of fysiotherapie kunnen de klachten verminderen. De keuze voor een operatie hangt af van de ernst van de symptomen en de reactie op andere behandelingen. Bij veel patiënten is een operatie niet nodig, en de symptomen kunnen onder controle worden gehouden met andere methoden.

Symptomen van eagle-syndroom zijn altijd duidelijk en kunnen niet worden verward met andere aandoeningen

De symptomen van eagle-syndroom kunnen sterk variëren en lijken vaak op die van andere aandoeningen, zoals kaak- of lipproblemen. Dit kan leiden tot een verlate diagnose. Veel mensen met het eagle-syndroom hebben ook symptomen zoals keelpijn, hoofdpijn, en pijn in de oren of het gezicht, die gemakkelijk kunnen worden verward met andere veelvoorkomende ziekten, zoals een hoofdpijn of verkoudheid.

Eagle-syndroom komt alleen voor bij oudere volwassenen

Hoewel het vaak wordt gediagnosticeerd bij volwassenen tussen de 30 en 60 jaar, kan het eagle-syndroom in principe bij mensen van alle leeftijden voorkomen. Bij sommige patiënten kan de aandoening al vanaf de kindertijd aanwezig zijn, maar de symptomen kunnen pas later in het leven opduiken wanneer het styloïde proces begint te irriteren of druk uit te oefenen op naburige structuren.

Eagle-syndroom is altijd een chronische aandoening

De symptomen van eagle-syndroom kunnen variëren en soms tijdelijk zijn, afhankelijk van de oorzaak van de irritatie. In veel gevallen kunnen de klachten verminderen of verdwijnen met de juiste behandeling, zoals fysiotherapie, pijnbestrijding of het vermijden van activiteiten die de symptomen verergeren. Hoewel sommige gevallen chronisch kunnen zijn, ervaren veel patiënten een aanzienlijke verlichting met de juiste zorg.