Trochanterische bursitis: Pijn aan zijkant van heup

Het heupgewricht is één van de grootste en sterkste gewrichten in het menselijk lichaam, essentieel voor kracht en stabiliteit. Problemen met dit gewricht kunnen echter leiden tot pijn en ongemak. Een veelvoorkomende oorzaak van heuppijn is bursitis, ook wel bekend als slijmbeursonsteking. Deze aandoening ontstaat door een ontsteking van de met vocht gevulde zakjes, de zogenaamde slijmbeurzen. Deze bursae fungeren als kussens tussen botten en zachte weefsels zoals spieren, pezen en huid. Elke heup heeft twee grote slijmbeurzen: de trochanterische slijmbeurs aan de buitenkant van de heup en de iliopsoas slijmbeurs aan de binnenkant. Ontsteking van de trochanterische slijmbeurs, ook wel trochanterische bursitis genoemd, veroorzaakt vaak pijn aan de zijkant van de heup. De behandeling bestaat uit rust, ijs, medicatie en indien nodig medische behandelingen.

• Synoniem van trochanterische bursitis
• Epidemiologie
• Oorzaken van ontsteking van de trochanterische slijmbeurs
• Symptomen: Heuppijn aan de zijkant van de heup
• Diagnose en onderzoeken
• Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
• Differentiële diagnose
• Behandeling
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniem van trochanterische bursitis

Trochanterische bursitis staat ook bekend als het 'Grote Trochanter Pijn Syndroom' (GTPS).

Epidemiologie

Trochanterische bursitis komt voor bij ongeveer vijf op de 1.000 volwassenen. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen van middelbare en oudere leeftijd, hoewel ook jongere volwassenen getroffen kunnen worden. Personen met obesitas lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van deze aandoening. Anno augustus 2024 zijn er geen significante veranderingen in de epidemiologie van deze aandoening vastgesteld.

Oorzaken van ontsteking van de trochanterische slijmbeurs

De trochanterische slijmbeurs kan ontstoken raken door overmatig gebruik of trauma aan de heup. Actieve volwassenen die regelmatig lopen, rennen of fietsen zijn vatbaar voor trochanterische bursitis. De iliotibiale band, een lange band van bindweefsel die van de heup naar de knie loopt, kan tegen de slijmbeurs wrijven en irritatie veroorzaken, wat leidt tot ontsteking.

Andere oorzaken en risicofactoren zijn:

• Een ongelijke beenlengte
• Slechte houding
• Heupblessures
• Complicaties na een heupoperatie
• Overgewicht
• Spierscheuren
• Ziekten zoals:
• Jicht (een vorm van artritis gekenmerkt door plotselinge, scherpe aanvallen van pijn, vaak aan de basis van de grote teen = pijnlijke grote teen)
• Psoriasis (huidziekte met droge huid en schilfers)
• Reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)
• Schildklieraandoeningen
• Scoliose (zijdelingse kromming van de wervelkolom)
• Zwakke heupspieren

Symptomen: Heuppijn aan de zijkant van de heup

Patiënten met trochanterische bursitis ervaren pijn aan de buitenkant van de heup. De pijn begint vaak scherp maar kan na verloop van tijd doffer worden. Activiteiten zoals traplopen of het zitten met gekruiste benen kunnen de pijn verergeren. Zonder behandeling kan de pijn zich naar beneden verspreiden en optreden bij het liggen op de zijkant van de getroffen heup of bij het opstaan uit een stoel. De pijn is vaak 's nachts erger, vooral bij het liggen of als men lange tijd op de zij heeft gelegen. Gewrichtsstijfheid (gewrichtsstijfheid) kan optreden, en de slijmbeurs kan gevoelig zijn bij aanraking. In ernstige gevallen kunnen roodheid en zwelling van het heupgewricht (gewrichtszwelling) optreden, en de patiënt kan koorts ervaren.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

Bij de diagnose van trochanterische bursitis vraagt de arts naar de duur en aard van de symptomen en naar bewegingen die de pijn verergeren. Het lichamelijk onderzoek richt zich op de gevoeligheid van verschillende gebieden rond de heup. Soms injecteert de arts een verdovingsmiddel in de slijmbeurs; als de pijn vermindert, kan dit duiden op trochanterische bursitis.

Differentiële diagnose

Om andere aandoeningen uit te sluiten, kunnen de volgende onderzoeken worden uitgevoerd:

• Röntgenfoto's om botproblemen te beoordelen
• Botdichtheidsmeting om osteoporose uit te sluiten
• Echografie of MRI-scan om zachte weefsels te onderzoeken
• Artrose (gewrichtskraakbeen slijtage)
• Een stressfractuur van de bovenkant van het beenbot
• Fibromyalgie (chronische aandoening gekenmerkt door pijn en vermoeidheid)
• Het snapping heup syndroom

Behandeling

Zelfzorg

Afvallen
Bij patiënten met overgewicht is gewichtsverlies aanbevolen om de druk op de heupen te verminderen.

Ijs toepassen
Het aanbrengen van ijs op de heup, vier keer per dag gedurende twintig tot dertig minuten per keer, helpt bij het verminderen van pijn en zwelling door de verdoezeling en ontstekingsremming.

Ontstekingsremmende medicijnen
Vrij verkrijgbare ontstekingsremmers zoals ibuprofen en naproxen kunnen pijn en zwelling verminderen.

Rusten
Rust is essentieel voor herstel. Het gebruik van looprekken, krukken of andere hulpmiddelen kan helpen om de heup te ontlasten.

Warmte of koude toepassen
Het gebruik van een verwarmingskussen, cool pad of ice pack (ijspak) kan de klachten mogelijk verlichten.

Professionele medische zorg

Chirurgie
Chirurgie is zelden nodig, maar kan overwogen worden als de slijmbeurs ernstig beschadigd is en niet meer te herstellen valt.

Corticosteroïden
Bij ernstige gevallen kan de arts corticosteroïden voorschrijven om ontsteking en pijn te verminderen.

Fysiotherapie
Een fysiotherapeut kan oefeningen aanbevelen om de flexibiliteit en spierkracht rond de heup te verbeteren.

Low-energy shock wave therapie
Deze therapie maakt gebruik van akoestische schokgolven die door de huid worden geleid om pijn te verlichten. Ongeveer twee op de drie patiënten ervaren aanzienlijke verbetering van hun symptomen na vier maanden behandeling.

Prognose

De prognose voor trochanterische bursitis is over het algemeen goed. Bij tijdige behandeling en naleving van het advies kunnen de meeste patiënten aanzienlijke verlichting van de symptomen ervaren. Langdurige pijn of complicaties zijn zeldzaam, maar kunnen optreden bij onvoldoende behandeling of verwaarlozing van de symptomen.

Complicaties

Mogelijke complicaties van trochanterische bursitis zijn:

• Chronische pijn: Sommige patiënten kunnen aanhoudende pijn ervaren, zelfs na behandeling.
• Beperkingen in mobiliteit: Langdurige ontsteking kan leiden tot beperkingen in de bewegingsvrijheid van de heup.
• Verandering in looppatroon: Door de pijn kunnen patiënten hun looppatroon aanpassen, wat kan leiden tot andere musculoskeletale problemen.

Preventie

Trochanterische bursitis kan worden voorkomen door goede bewegingsgewoonten te handhaven. Dit omvat:

• Rek- en strekoefeningen: Regelmatig rekken en stretchen van de heupspieren kan helpen blessures te voorkomen.
• Opwarmen: Voor elke fysieke activiteit goed opwarmen om de heupspieren voor te bereiden op inspanning.
• Luisteren naar je lichaam: Overbelasting van de heupen vermijden door voldoende rust te nemen en bij pijn of ongemak tijdig maatregelen te treffen.
• Gebruik van steunzolen: Indien nodig, dragen van steunzolen of andere orthopedische hulpmiddelen om afwijkingen in de voet of been te corrigeren.
• Gewichtsmanagement: Personen met overgewicht wordt aangeraden om gewicht te verliezen om de druk op de heupen te verminderen.

Lees verder

• Bursitis: Ontsteking van een slijmbeurs door overbelasting