Duiken en snorkelen: Ziekten en problemen met gezondheid

Duiken en snorkelen: Ziekten en problemen met gezondheid Duiken en snorkelen stellen deelnemers bloot aan een breed scala van mogelijke gevaren die mogelijk leiden tot diverse verwondingen en ziekten. Bekende duik- en snorkelproblemen zijn bijvoorbeeld een barotrauma aan de oren of de longen, paniek en verdrinking. Personen die duiken of snorkelen moeten eventuele gevaren en risico’s volledig begrijpen en de blootstelling aan risicofactoren indien mogelijk vermijden of minimaliseren. Door te zorgen voor onder andere een goede opleiding en geschikte apparatuur komen duik- en snorkelgerelateerde aandoeningen minder snel tot uiting.

Barotrauma

Een barotrauma is een letsel dat resulteert uit drukverschillen, waardoor het volume in luchtruimten in het lichaam verandert. Aangezien de grootste drukveranderingen zich voordoen aan de oppervlakte, loopt de duiker het grootste risico op barotrauma binnen de eerste tien meter. Voorbeelden van luchtruimten met een risico op een barotrauma omvatten de oren en de longen.

Oren

Een barotrauma in het oor is de meest voorkomende verwonding tijdens het duiken. Dit treedt op wanneer de druk buiten het oor groter is dan in de ruimte in het middenoor, en de duiker niet voldoende egaliseert.

De mogelijke symptomen van een oorbarotrauma omvatten:

Steroïde neussprays, paracetamol, ibuprofen, een warm kompres of orale (via de mond ingenomen) decongestiva (zwelling van slijmvliezen in neus verminderen) zoals pseudo-efedrine behandelen deze aandoening.

Longen

Een longbarotrauma is een verwonding die meestal optreedt wanneer een duiker niet in staat is om goed uit te ademen, of zijn adem inhoudt tijdens het opstijgen. Gecomprimeerd gas in de longen zet uit wanneer de duiker opstijgt waardoor de longen mogelijk scheuren als mensen dit niet uitademen. De longen voelen geen pijn zoals andere lichaamsdelen, dus een barotrauma verschijnt dan met weinig waarschuwingssignalen.

Ernstige medische aandoeningen verschijnen mogelijk als gevolg van een longbarotrauma, waaronder: mediastinale emfyseem, subcutane (onderhuidse) emfyseem, een klaplong en arteriële gasembolie. He is dan ook belangrijk om bij het duiken continu te ademen en nooit de adem in te houden.

Decompressieziekte

Decompressieziekte (caissonziekte, duikersziekte) beschrijft letsel als gevolg van een snelle afname van de omgevingsdruk. Stikstof die op diepte door het lichaam wordt opgenomen, komt uit de oplossing en vormt luchtbellen in lichaamsweefsels en de bloedbaan. De luchtbellen kunnen weefselbeschadiging veroorzaken en bloedvaten blokkeren, waardoor de bloedtoevoer naar vitale organen wordt belemmerd.

Symptomen zijn onder meer:

Decompressieziekte doet zich mogelijk voor na een duik. Als een duiker symptomen vertoont, is passende eerste hulp nodig.

Paniek bij het duiken of snorkelen

Paniek draagt bij aan veel duik- of snorkelsterfgevallen. Naarmate zich meer paniek ontwikkelt, neemt de angst toe en neemt het vermogen om rationeel te denken af. Een deelnemer concentreert op slechts één handeling of doel en vergeet tegelijkertijd andere belangrijke vereisten. Een paniekerige duiker concentreert zich bijvoorbeeld op het bereiken van de oppervlakte, maar vergeet uit te ademen tijdens het opstijgen.

Factoren die een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van paniek zijn:
  • omgevingsgevaren zoals koud water, diep duiken, zeedieren en een slecht zicht
  • onvoldoende instructie en training
  • persoonlijke factoren zoals vermoeidheid, medische of fysieke ongeschiktheid, zeeziekte, alcoholgebruik, onervarenheid, overmatige algemene angst, fobieën (intense en irrationele angsten), duikongevallen, duizeligheid of desoriëntatie
  • problemen met apparatuur zoals weinig lucht en slecht passende apparatuur

Een effectieve uitleg en training met betrekking tot alle relevante aspecten van het duiken helpt om de kans op paniek te minimaliseren. Daarnaast is het belangrijk dat een persoon die gaat snorkelen/duiken zijn of haar beperkingen kent en hierbinnen blijft.

Stikstofnarcose

Stikstofnarcose is mogelijk het gevolg van het ademen van stikstof onder druk. Dit werkt als een medicijn en beïnvloedt mensen anders. Stikstofnarcose tast de redenering, het oordeel, het geheugen, de waarneming, de concentratie en de coördinatie (coördinatieproblemen) mogelijk aan. De aandoening leidt tot overmatig vertrouwen, angst of paniek. Overlevingsinstincten en reacties kunnen worden onderdrukt. Een duiker die de instructies of het duikplan niet volgt, of onoplettend is op drijfvermogen, luchttoevoer of buddysignalen, lijdt mogelijk aan stikstofnarcose. Duiken in de lucht op of voorbij 30 meter verhoogt het risico op stikstofnarcose aanzienlijk.

Factoren waarvan bekend is dat ze de effecten van stikstofnarcose verhogen, zijn:
  • een koud gevoel van de duiker
  • een recente alcoholinname
  • een slecht zicht
  • het gebruik van sedativa, waaronder zeeziektemedicijnen of marihuana
  • kooldioxide-overschot
  • onervarenheid of angst
  • vermoeidheid of zware inspanning

Verdrinking

In het water is het niet mogelijk om te ademen. Door water in te ademen, ontstaan verdrinkingsyndromen met een verwonding of de dood tot gevolg. Duik- en snorkelactiviteiten geven deelnemers een blik in de onderwaterwereld zonder de ademhalingsactiviteit in gevaar te brengen. De deelnemers moeten echter in een medisch goede conditie zijn, over de juiste apparatuur beschikken en goed zijn opgeleid. Dankzij deze adviezen is het mogelijk om de gezondheidsrisico’s te minimaliseren.

Verergering van medische aandoeningen

Veel duik- en snorkelincidenten zijn te wijten aan de deelnemer die aan een medische aandoening lijdt die verergert door de duikactiviteit en -omgeving. Belangrijke medische aandoeningen zijn onder meer:

Patiënten met deze gekende medische aandoeningen raadplegen best een arts alvorens ze gaan duiken of snorkelen.

Verontreinigde lucht

Ademhalingsgassen voor duikers mogen niet worden besmet. Zelfs kleine hoeveelheden besmetting treft duikers en de effecten van de meeste verontreinigingen nemen toe met de diepte van de duik. Mogelijke verontreinigingen zijn koolmonoxide en olie. Dit leidt tot tal van verwondingen en ziektes, waaronder convulsies (stuipen), bewustzijnsverlies en overlijden. Compressorsystemen moeten correct worden ontworpen, geïnstalleerd en gebruikt om het risico op besmetting te minimaliseren. Gassen moeten regelmatig worden getest om de verontreinigingsniveaus te controleren en voor elke compressor moet een huidig testcertificaat beschikbaar zijn. Lucht bestaat voornamelijk uit zuurstof en stikstof. Zelfs deze gassen veroorzaken soms ernstige gezondheidsproblemen bij het diep ademhalen.

Lees verder

© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Grotduiken: een andere manier van grotten kijkenOp zoek naar wat meer spanning tijdens het duiken? Wil je meer avontuur, wat leven in de brouwerij? Dan is grotduiken we…
IJsduiken; een koud avontuurDie warme landen met kraakhelder water heb je al gezien en je wilt eens iets nieuws. Het water in Nederland is je te tro…
ZuurstofvergiftigingEen mens kan hooguit enkele minuten overleven zonder zuurstof. Op enkele meters diepte kan de aanwezigheid van dit gas e…
StikstofnarcoseHoewel de precieze oorzaak van stikstofnarcose nog onbekend is, merken veel duikers de effecten ervan. Hoe dieper de dui…

Ingegroeide haartjes: oorzaak en behandeling ingegroeid haarIngegroeide haartjes: oorzaak en behandeling ingegroeid haarIngegroeide haartjes of haren kunnen onaangenaam zijn en veel ongemak veroorzaken. In principe kan elke persoon in zijn…
Pukkeltje of puistje in de neus: oorzaken en behandelingPukkeltje of puistje in de neus: oorzaken en behandelingEen pukkeltje of puistje in de neus kan irriterend en pijnlijk zijn en voor veel ongemak zorgen. Vaak is het pukkeltje h…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: PublicDomainPictures, Pixabay
  • Geraadpleegd op 4 juli 2019:
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Diving injury and illness, https://www.worksafe.qld.gov.au/diving-snorkelling/diving-and-snorkelling-hazards/injury-and-illness
  • Overview of Diving Injuries, https://www.msdmanuals.com/home/injuries-and-poisoning/diving-and-compressed-air-injuries/overview-of-diving-injuries
  • Pressure Injuries From Scuba Diving, https://www.healthlinkbc.ca/health-topics/abo0894
  • TOP 3 REPORTED DIVING ILLNESSES AND INJURIES, https://www.diversalertnetwork.org/emailView/landing/topThree/index.html
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.