Ouderdomssuiker (diabetes type 2) maar toch niet spuiten

Door groei en vergrijzing van de bevolking, en toename van mensen met overgewicht, verwacht het RIVM een verdere toename van mensen met diabetes. Maar als je ouderdomsdiabetes (type-2) hebt, is het gelukkig niet altijd nodig om insuline te spuiten. Vaak is het slikken van pillen voldoende. Door meer te bewegen en ook gezonder te eten, hoeven diabeten soms zelfs helemaal geen medicijnen te gebruiken.

Het effect van gezond leven

Mede als gevolg van de vergrijzing komen er per jaar meer dan 80.000 mensen met diabetes bij, en dat aantal stijgt steeds sneller. Overgewicht is een andere oorzaak van de toename van suikerpatiënten, aangezien mensen met overgewicht meestal te kampen hebben met een verstoorde stofwisseling. Die verkeerde stofwisseling gaat dikwijls samen met een te hoge bloeddruk en te hoge cholesterolwaarden. Daar merk je aanvankelijk helemaal niets van. Het overgewicht zelf kan eveneens bijdragen aan het krijgen van diabetes, maar dat hoeft niet. Als je tijdig gezonder gaat leven verklein je de kans op diabetes. Je kunt de stofwisseling weer in balans krijgen door meer te bewegen, bewuster te gaan eten en af te vallen. Als mensen nog niet zo lang diabetes hebben, kunnen de verschijnselen van diabetes soms zelfs geheel verdwijnen door gezonder gaan leven en het overgewicht kwijt te raken. Aangezien een beetje wandelen en een beetje fietsen meestal niet voldoende is, dient het bewegen meestal te worden opgevoerd. Sommige sportscholen hebben speciale lessen voor mensen met diabetes.

Voorkom achterstand van behandeling

In januari 2011 waren er ruim 801.000 mensen met diabetes bij de huisarts bekend. Dat was 48 per 1.000 Nederlanders (ongeveer gelijk voor vrouwen en mannen). Tussen de 40 en 75 jaar komt diabetes meer bij mannen voor dan bij vrouwen. Bij personen boven de 75 jaar komt diabetes meer bij vrouwen voor. Diabetes komt het meeste voor bij vrouwen en mannen tussen de 70 en 80 jaar. Ongeveer 90% van de diabetespatiënten heeft diabetes type-2. Alle overige diabetespatiënten hebben diabetes type-1.

Maar daarnaast zijn er nog vele tienduizenden die geen flauw idee hebben dat ze diabetes onder de leden hebben. Echter, hoe langer de ziekte onbehandeld blijft, hoe groter de kans van vervelende complicaties in een vroeg stadium, zoals schade aan ogen, voeten, hart- en bloedvaten, of nieren. Degenen die dus nog niet weten dat ze diabetes hebben, staan derhalve op achterstand, omdat je als patiënt zelf zo veel kunt doen om de kans op deze nare complicaties te verkleinen. Kenmerkende eerste signalen van de ziekte, die overigens vaak niet gelijk als zodanig worden herkend, zijn: constant dorst, veel plassen, en regelmatig moe.

Nieuwe geneesmiddelen

Als een gezondere leefstijl niet voldoende is om de glucosewaarde te laten dalen, kunnen medicijnen in de vorm van tabletten daarvoor zorgen. Er zijn verschillende soorten medicijnen, die ieder op hun eigen manier werken:

• Metformine. Als voor het eerst diabetes type-2 is vastgesteld, zal de huisarts vaak allereerst dit medicijn voorschrijven. Het middel maakt vooral de lever gevoeliger voor insuline, waardoor die minder glucose aan het bloed zal afgeven.

Mocht metformine niet (meer) het gewenste effect hebben, of niet worden verdragen door de patiënt, dan kunnen andere middelen ingezet worden. Bijvoorbeeld:

• Sulfonylureumderivaat, zoals gliclazide of tolbutamide. Deze middelen prikkelen de alvleesklier tot een grotere aanmaak van insuline.

Als daar niet goed op wordt gereageerd, zijn er modernere glucoseverlagende pillen, zoals:

• Glitazones. Deze zijn in staat de lichaamscellen gevoeliger te maken voor de werking van insuline. Daardoor nemen de lichaamscellen, met behulp van de insuline die het lichaam nog zelf aanmaakt, meer glucose op uit het bloed, waardoor de glucose concentratie in het bloed daalt.
• DPP-4-remmers zijn sinds kort beschikbaar. Deze middelen maken de cellen in de alvleesklier gevoeliger voor glucose. Daardoor zorgen ze ervoor dat er op het juiste moment meer insuline wordt geproduceerd.

Pas als behandeling met medicijnen niet meer tot de gewenste daling van het bloedglucose leidt, zal de arts insuline moeten voorschrijven met als consequentie dat mensen met diabetes zichzelf injecties moeten toedienen.

Naar huisarts bij vergroot risico

Vermoedelijk hebben zo’n 250.000 personen diabetes zonder het zelf te weten. Het is echter van groot belang de ziekte tijdig te onderkennen, omdat daardoor vervelende complicatie kunnen worden voorkomen. Ga daarom naar uw huisarts indien u klachten/signalen heeft in de vorm van: vaker dan vroeger dorst, veel plassen en voortdurend vermoeidheid.

Vergroot risico

Loopt u ook indien u

• Hoge bloeddruk heeft, een hoog cholesterolgehalte, hart- of vaatziekte.
• Als u overgewicht heeft en ouder dan 45 jaar bent.
• Maar ook als er in de familie diabetes-2 voorkomt, of in het geval u van Surinaams/Hindoestaanse, Marokkaanse of Turkse afkomst bent.

Behoort u tot deze risicogroep dan is het verstandig eens in de drie jaar uw bloedglucose te laten bepalen

DVN voor voorlichting

De Diabetes vereniging Nederland (DVN) kan u alle informatie verschaffen over goede zorg en de beste manier van leven met diabetes: tel. 033-4630566