Cypres en cypresolie

Het lange smalle silhouet van de cypres kennen we allemaal. Het is het beeld van de zinderende Provençe. Van Gogh verteert door het obsessieve vuur. Geur van cypresolie roept herinneringen op, toch is het geen geur die ons van de aarde weg trekt wel integendeel. Hij brengt ons juist terug naar de materie, maakt vast wat los zit. Je vind hem niet voor niks op kerkhoven van deze wereld.

Botanisch Cupressus

De cypres is een hoge, kegelvormige boom. Zijn kleine bloemen worden ver­vangen door ronde kegels, of appels zoals men ze noemt, die bruin of grijsachtig gekleurd zijn. Cypresbomen zijn altijd groen en komen oorspronkelijk uit het Oosten. Men vindt ze doorgaans in tuinen en op kerkhoven in het Middellandse zeegebied. Ook in Engelse tuinen en parken zijn ze populair. De cypres gaf zijn naam aan het eiland waar hij vroeger werd aanbeden.

Cypresolie

Cypresolie is helder en heeft een houtachtige, nootachtige kwaliteit, met een kruidig vleugje - een van mijn lievelingsgeuren. De geur heeft iets mannelijks, hoewel sommige vrouwen hem graag gebruiken als een verfrissende af­wisseling met de zware zoetheid die de meeste parfums kenmerkt. De geur doet denken aan de andere oliën uit de coniferenfamilie, jeneverbes en den, en hij kan goed met deze geuren gemengd worden. Dit levert een ontspannen­de en verfrissende badolie op.

Culpeper

Culpeper zegt het volgende over de cypres:
'De kegels, of appels, worden het meest gebruikt, de bladeren slechts zel­den; ze zijn erg drogend en bindend, goed om alle soorten vloeiingen te stoppen, zoals bloedspuwingen, diarree, dysenterie, te overvloedige men­struatie, verlies van urine; ze voorkomen bloedend tandvlees terwijl losse tanden vast gaan zitten; uitwendig worden ze gebruikt in bloedstelpende, samentrekkende, warme omslagen en papachtige mengsels.'

De Chinezen maakten weinig onderscheid tussen thuya en cupressus. De vol­gende opmerkingen van Li Shih-Chen gelden daarom voor beide soorten: 'De appels(kegels) worden als zeer voedzaam en vet makend beschouwd en men zegt dat ze de ademhalingsorganen goed doen en overvloedig transpireren tot staan brengen. Ze werken ook op de lever en worden voorgeschreven bij kinderziekten die met stuipen gepaard gaan.'

Geneeskracht: bloedstelpend, spataderen, menstruatieklachten

Cypresolie is nuttig in omstandigheden waarin overvloedige vloeistofafschei­ding, zoals door Culpeper genoemd, plaatsvindt. Door zijn stelpende en samentrekkende eigenschappen is hij ook nuttig bij bloedingen zoals het spu­wen van bloed en baarmoederlijke bloedingen en uitwendig bij aambeien, spataderen en vette huid.
Hij blijkt op het vrouwelijke hormonale stelsel te werken, waarschijnlijk via de eierstokken en bewees zijn waarde bij overgangs- en menstruatieklachten.

Hij werkt krachtig krampstillend en is zeer bruikbaar bij astma, kinkhoest en alle soorten kramphoest. Hij werkt ook kalmerend op de zenuwuiteinden van het ademhalingsstelsel (Couvreur). Vanwege dit gecombineerd effect op de ademhaling kan cypres ook van nut zijn bij bronchitis en emfyseem. Zijn bruikbaarheid bij griep werd ook erkend door Dr.Valnet.

De werking van cypres op de lever is niet duidelijk. Hij is waarschijnlijk niet van nut bij yintoestanden, zoals bloedarmoede, maar zou overal kunnen wor­den toegepast waar sprake is van overmaat aan hitte of energie in de lever, wat bijvoorbeeld een overmatige galproductie zou veroorzaken. Wegens zijn rem­mende werking op lichaamsvochten kan men verwachten dat hij bijzonder bruikbaar is voor het flegmatische, praatzieke type.

Andere namen

Italian cypress, Mediterranean cypress, mourning cypress, cyprès, cypres d'Italie, zypresse, cipresso, cipreste, cedro bastardo, ciprés, cipres comun, cipres italiano

Voor verdere studie

• Fiche technique huile essentielle de Cyprès - Cupressus sempervirens
• Gielen Aroma - Cupressus sempervirens
• Phytochemical investigation and hepatoprotective a... [Nat Prod Res. 2007] - PubMed result
• Effects of Cupressus sempervirens cone extract on ... [In Vivo. 2003 Jan-Feb] - PubMed result