De zomer en verhoogde ozonconcentraties

Als de temperaturen beginnen te stijgen en de zon volop aanwezig is, kan dit gepaard gaan met een verhoogde concentratie van ozon in de lucht. Ozon is van nature aanwezig in onze atmosfeer. Bij een verhoogde concentratie van ozon, kunnen bepaalde mensen echter last ondervinden bij de ademhaling of bij zware fysieke inspanningen. Hoe gaan we met ozon om?

Wat is Ozon?

Ozon werd reeds in 1840 ontdekt door Christian Friedrich Schönbein. De naam ‘ozon’ werd uit het Grieks ‘ozein’, wat ‘ruiken’ betekent, afgeleid. De naam is niet gestolen want ozon is een giftige en zeer sterk riekende stof.

Ozon is van nature in onze atmosfeer aanwezig. Het ontstaat onder invloed van electrische ontladingen en door UV straling.
Ozon is op grote hoogte, in onze stratosfeer, nodig om de schadelijke UV straling van de zon te filteren. Dit is de zogenaamde ozonlaag. Indien deze niet aanwezig zou zijn, dan zouden de UV stralingen van de zon die de aarde bereiken, veel schadelijker zijn dan op vandaag het geval is. Deze schadelijke stralingen van de zon zou meer huidkankers veroorzaken en micro-organismen op onze planeet aantasten.

De ozonlaag kan worden aangetast door schadelijke chemische stoffen. De belangrijkste boosdoener zijn de CFK’s (chloor-fluor-koolwaterstoffen) die onder andere in spuitbussen gebruikt werden. Op vandaag is het gebruik van deze stoffen verboden. De schade aan onze ozonlaag is het duidelijkst waarneembaar boven Antartica waar sprake is van een gat in de ozonlaag.

Is ozon schadelijk?

Ozon is als gas, lichtblauw van kleur, in de stratosfeer geen enkel probleem en dus zelfs nodig om ons te beschermen. Echter, op lagere hoogte, als men het als mens kan inademen, is het zeer giftig. Daarom gelden er maximumwaarden, vastgelegd naargelang het werk men doet. Weersdiensten, radio en televisie, zullen ook waarschuwen als bepaalde ozonwaarden overschreden worden waarbij men zal afraden zware inspanningen te doen en men zal aanraden regelmatig water te drinken.

Wat kan ozon veroorzaken?

Iedereen kan hinder ondervinden van verhoogde ozonconcentraties in onze lucht. Voornamelijk bejaarden, hele kleine kinderen en zieken zullen sneller last ondervinden van hoge ozonconcentraties. Ozon kan irritatie aan de luchtwegen en de ogen veroorzaken en kan een negatief effect hebben op ons centraal zenuwstelsel. De klachten kunnen variëren van hoofdpijn, een geïrriteerde keel, irritatie van de ogen tot ademhalingsmoeilijkheden. Bij de ziektetekenen is het belangrijk meteen een arts te raadplegen en de symptomen uit te leggen.

Tips ter bescherming

De belangrijkste tips ter bescherming van deze verhoogde ozonconcentraties worden steeds door de preventiediensten via verschillende kanalen ( radio, tv, kranten,...) weergegeven. Het is belangrijk met deze tips rekening te houden. Hierbij de belangrijkste tips om zo weinig mogelijk hinder van een verhoogde ozonconcentratie te ondervinden:

• Doe geen zware inspanningen, vooral tussen 12h en 22h. Bij zware inspanningen hebben we meer zuurstof nodig en zullen we meer en dieper inademen. Bij een verhoogd ozongehalte kan dit echter schadelijk zijn.
• Blijf uit de middagzon. Over het algemeen is middagzon niet aan te raden. Niet enkel omwille van ozon, maar ook de UV straling van de middagzon zijn veel te schadelijk en een belangrijke oorzaak van huidkanker. Men kan algemeen aannemen dat men onbeschermd in de zon mag blijven als iemands schaduw langer is dan hijzelf.
• Probeer voor een aanvaardbare binnentemperatuur te zorgen. Dit kan door ramen en deuren af te sluiten, gordijnen of rolluiken te sluiten en de kamer te verkoelen.
• Drink regelmatig water. Probeer geen al te grote hoeveelheden water in één keer te drinken en let ook op met te koud water. Regelmatig drinken en kleinere hoeveelheden is effectiever.
• Eet regelmatig kleine hoeveelheden voedsel dat veel vocht bevat zoals (koude) soep, fruit, rauwe groenten, yoghurt.