Oorsuizingen (Tinnitus)

Tinnitus is de medische naam voor het horen van geluiden in een oor, beide oren of in het hoofd. De geluiden komen in dit geval echter vanuit het lichaam in plaats van een externe bron. Mensen met tinnitus kunnen verschillende soorten geluiden ervaren. De meeste mensen beschrijven het als suizingen in het oor, maar het kunnen ook andere geluiden zijn, zoals zoemen, neuriën, fluiten of muziek. Tinnitus is vaak erger op rustige tijden, wanneer u probeert te slapen, bijvoorbeeld. Dit komt omdat er dan minder achtergrondgeluiden zijn om u van de oorsuizingen af te leiden. Het symptoom kan ook beter merkbaar worden wanneer u vermoeid bent. Tinnitus is eerder een symptoom dan een aandoening. De geluiden zijn meestal alleen hoorbaar bij de persoon met tinnitus, hoewel ze in enkele, zeldzame gevallen ook door andere mensen kunnen worden gehoord. Tijdelijke tinnitus kan worden veroorzaakt door een verkoudheid, een klap op het hoofd, of langdurige blootstelling aan een hard geluid, zoals een concert.

Hoe vaak komt tinnitus voor?

Tinnitus is een veel voorkomend symptoom. Uit een onderzoek uit 2007, uitgevoerd door het Royal National Institute for Deaf People (RNID), blijkt dat een op de zeven mensen in het Verenigd Koninkrijk ervaring hebben of hebben gehad met tinnitus. Langdurige tinnitus komt minder vaak voor, dat treft ongeveer een op de honderd mensen. Tinnitus kan op elke leeftijd voorkomen, maar het komt vaker voor bij oudere mensen.

Het vooruitzicht

Veel mensen leren leven met hun oorsuizingen, maar het kan een grote impact op het dagelijkse leven van de persoon hebben. Zo kan het bijvoorbeeld de concentratie beïnvloeden en het kan leiden tot slaapproblemen en depressies. Er is momenteel geen remedie voor de langdurige tinnitus. Het doel van de behandelingen, zoals geluidstherapie, ontspanningstherapie en cognitieve gedragstherapie (CGT), is daarom dan ook om mensen te helpen om effectief met hun symptomen om te gaan.

Hoe kan tinnitus klinken?

De symptomen van tinnitus kunnen verschillende mensen op verschillende manieren beïnvloeden. Ook de ernst van het geluid kan variëren van mild tot ondraaglijk. Sommige mensen met tinnitus zijn gevoeliger voor de normale, alledaagse geluiden dan anderen. Een persoon met tinnitus kan bijvoorbeeld vinden dat een radio of televisie pijnlijk luid staat, terwijl dit voor de meesten als een normaal volume wordt beschouwd.

Soorten tinnitus

Voor sommige mensen is tinnitus een laagfrequent geluid, zoals neuriën, mompelen, gerommel of diepe dreunen. Anderen ervaren muzikale hallucinaties, waar ze herhaaldelijk muzikale deuntjes of liedjes horen in hun hoofd. Pulsatiele tinnitus wordt gekenmerkt door ritmische geluiden die met hetzelfde ritme als uw hartslag kloppen. Deze vorm van tinnitus heeft meestal een specifieke oorzaak, zoals een hoge bloeddruk (hypertensie), of lijm oor (sereuze otitis media).
De verschillende soorten tinnitus worden hieronder meer gedetailleerd beschreven.

Laag frequent geluid

Mensen die voortdurend lage frequentie geluiden horen denken vaak dat dit afkomstig is van een externe bron in plaats van uit hun hoofd of oren (tinnitus).
Enkele voorbeelden van dergelijke externe bronnen zijn:

• weg- en luchtverkeer,
• ondergrondse gasleidingen,
• apparaten in uw huis, zoals ventilatoren en koelkasten,
• airconditioning.

De wind, de zee en donder zijn natuurlijke bronnen van laagfrequent geluid. Om te bepalen waar het geluid dat u hoort vandaan komt, kunt u andere mensen vragen of ze het ook kunnen horen. Als ze het geluid ook horen is het waarschijnlijk geen tinnitus. Als u het geluid alleen op een bepaalde plek hoort, kan het afkomstig zijn van een externe bron. Als u het de hele tijd hoort, moet u denken aan tinnitus. Stress of een recente ziekte kan gerelateerd zijn aan uw klachten.
Als u tinnitus heeft, is het soms meer merkbaar op bepaalde tijden of in bepaalde situaties. Wanneer u bijvoorbeeld een milde vorm van tinnitus heeft, kunt u het alleen merken op stille plekken, omdat een rumoerige omgeving de oorsuizingen maskeert. In sommige gevallen is de tinnitus gerelateerd aan uw houding. Dan hoort u bijvoorbeeld alleen de geluiden als u ligt of zit of wanneer u uw hoofd draait. Deze bewegingen kunnen de druk in uw zenuwen, spieren of bloedvaten veranderen en dit kan van invloed zijn op de oorsuizingen.

Muzikale hallucinaties

Muzikale hallucinaties komen vaker voor bij mensen met langdurige tinnitus en gehoorverlies. Ze worden soms ook ervaren door mensen met een normaal gehoor, en door mensen met een verhoogde gevoeligheid voor klanken. Sommige voorgeschreven medicatie kan leiden tot muzikale hallucinaties. Deze hallucinaties zullen meestal stoppen wanneer u stopt met de medicatie. Raadpleeg uw huisarts als u denkt dat de medicijnen die u neemt de oorzaak zijn van de muzikale hallucinaties. Zij moeten in staat zijn om een alternatief voor te schrijven. Net als bij andere vormen van tinnitus, is er soms geen aanwijsbare oorzaak voor de muzikale hallucinaties.

Pulsatiele tinnitus

Pulsatiele tinnitus is een vorm van tinnitus waarbij je ritmische geluiden hoort die tegelijk met uw polsslag kloppen. Pulsatiele tinnitus wordt meestal veroorzaakt door veranderingen in de doorbloeding van de bloedvaten dicht bij uw oor of door het steeds bewuster worden van de bloedstroom in de omgeving van je oren. De bloedstroom door een slagader kan soms worden beperkt. Dit kan het gevolg zijn van vetafzettingen op de binnenwand van de slagader waardoor de slagader versmalt. De vernauwde slagader voorkomt dat het bloed soepel stroomt en zorgt ervoor dat het lawaaiig wordt.

Als u een verminderd gehoor of een aandoening aan het gehoor heeft, zoals een geperforeerd trommelvlies, kan je bewustzijn van geluiden die afkomstig zijn vanuit je lichaam, zoals uw doorbloeding, worden verhoogd. Dit komt doordat uw gehoor gevoeliger wordt en de interne geluiden worden niet overstemd door externe geluiden.

Oorzaken van tinnitus

De meeste oorzaken van tinnitus zijn goedaardig (niet schadelijk), en het symptoom wordt meestal geassocieerd met ouderdom. Tinnitus treft echter een steeds groter aantal jongeren door de algemene stijging van het geluidsniveau in het dagelijks leven.

Schade aan de zenuwen

De meest voorkomende oorzaak van tinnitus is schade aan de zenuwen in het binnenoor.
Geluiden gaan van de oorschelp via het middenoor naar het binnenoor, waar het slakkenhuis en de gehoorzenuw zich bevinden. Het slakkenhuis is een opgerolde, spiraalvormige buis die een groot aantal gevoelige haarcellen bevat. De gehoorzenuw stuurt geluiden door naar de hersenen.
Als de kleine zenuwen in uw oor beschadigd of vernietigd zijn, wordt er een abnormale stroom van impulsen geproduceerd die de hersenen interpreteren als geluid. Deze impulsen veroorzaken het geluid dat wordt geassocieerd met tinnitus.

Andere oorzaken

De precieze oorzaak van tinnitus kan niet altijd worden vastgesteld, zelfs na onderzoek door een specialist. Een aantal andere mogelijke oorzaken van tinnitus zijn:

• een ophoping van oorsmeer in het oor waardoor de gehoorgang wordt geblokkeerd,
• een middenoor infectie (otitis media),
• een lijm oor (sereuze otitis media),
• otosclerose, een erfelijke aandoening waarbij een abnormale botgroei in het middenoor gehoorverlies veroorzaakt,
• ziekte van Menière, een aandoening die een deel van het binnenoor beïnvloedt en problemen met het evenwicht veroorzaakt,
• anemie, waarin een verlaagd aantal rode bloedcellen ervoor zorgt dat het bloed dunner wordt en zo snel circuleert dat het een geluid produceert,
• een geperforeerd trommelvlies.

Zeldzamere oorzaken

In sommige gevallen kan tinnitus ontstaan door:

• een hoofdwond
• blootstelling aan een plotseling of zeer hard geluid, zoals geweerschoten of een explosie,
• akoestisch neuroma. Een zeldzame, goedaardige groei die de gehoorzenuw in het binnenoor aantast,
• verstandskiezen, wanneer verstandskiezen niet volledig naar hun normale positie teruggroeien,
• bijwerkingen van bepaalde medicijnen, zoals antibiotica,
• misbruik van vloeistoffen, alcohol misbruik en andere vormen van drugsgebruik,
• een hoge bloeddruk en vernauwing van de slagaders, of
• een overactieve schildklier.

Stress is niet een directe oorzaak van tinnitus, maar het kan soms de symptomen verergeren. Sommige mensen verklaarden dat hun tinnitus erger was tijdens stressvolle gebeurtenissen in hun leven, zoals een sterfgeval.

Diagnose van tinnitus

Als u problemen ondervindt met uw gehoor, is het belangrijk dat u uw huisarts raadpleegt. Uw oren worden onderzocht en u kunt doorverwezen worden naar een keel-, neus- en oorarts (KNO-arts) in een plaatselijk ziekenhuis.

Behandeling van tinnitus

Tinnitus kan worden veroorzaakt door een breed scala van verschillende aandoeningen. Daarom is de behandeling die wordt aanbevolen afhankelijk van de oorzaak van de tinnitus.
Als uw tinnitus wordt veroorzaakt door een ernstige of langdurige oorontsteking, bijvoorbeeld, dan kunnen antibiotica worden voorgeschreven. Als het wordt veroorzaakt door een ophoping van oorsmeer, dan kunnen oordruppels worden voorgeschreven of kan het oor worden uitgespoten.
In de meeste gevallen van tinnitus is er echter geen genezing mogelijk en is de behandeling gericht op het effectief omgaan met de symptomen. Enkele behandelingen die kunnen worden aanbevolen, worden hieronder beschreven.

Geluidstherapie

Tinnitus is vaak het meest merkbaar in een rustige omgeving. Daarom is het idee achter deze therapie om de stiltes op te vullen met voor u aangename geluiden om u af te leiden van de oorsuizingen. Sommigen vinden dat het hebben van de radio of televisie genoeg achtergrondgeluid biedt om de suizingen te maskeren. Anderen verkiezen te luisteren naar meer natuurlijke, ontspannende geluiden, zoals het geluid van de zee.

Praatgroep

Een goede kennis van tinnitus is zeer belangrijk om er effectief mee om te gaan. In een praatgroep leert u meer over uw tinnitus en leert u een voor u goede omgang met de oorsuizingen. Een vertrouwenspersoon is iemand die getraind is om te luisteren naar en praten over uw problemen en helpt u bij het ontwikkelen van mogelijke oplossingen. Praten over uw tinnitus en de invloed ervan op uw dagelijks leven kan u helpen om de aandoening beter te begrijpen en de gevolgen te verminderen.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

CGT is de term die gebruikt wordt om een aantal therapieën te beschrijven die helpen om problemen te behandelen, zoals angst, depressie en posttraumatische stress stoornis (PTSS).
CGT is gebaseerd op het idee dat de gedachten van een persoon van invloed zijn op hun gedrag. De behandeling is daarom gericht op omscholing van de manier waarop een persoon denkt om zo hun gedrag te veranderen.

Tinnitus omscholing therapie

De tinnitus omscholing therapie maakt gebruik van een combinatie van geluidstherapie en begeleiding om mensen te helpen met de omgang van hun tinntius. Deze techniek zorgt ervoor dat de manier waarop je hersenen op geluiden reageren verandert, waardoor je je minder bewust wordt van de geluiden. Dit mag alleen worden uitgevoerd door iemand die hierin is opgeleid.

Zelfhulp

Sommige zelfhulp technieken die u misschien nuttig vindt, worden hieronder beschreven.

• Ontspanning. Stress kan ervoor zorgen dat uw tinnitus erger wordt. Regelmatige lichaamsbeweging, zoals yoga, kan helpen te ontspannen.
• Luisteren naar muziek. Kalmerende muziek en geluiden kunnen u ook helpen om te ontspannen.
• Geluidsgenerator. Deze zijn ook bekend als "witte ruis" generatoren of tinnitus maskeerders. Zij kunnen nuttig zijn bij het overstemmen van de oorsuizingen.
• Ondersteuningsgroepen. Het delen van je ervaringen met andere mensen met tinnitus kan helpen om er beter mee om te gaan.

Medicatie

Er is momenteel geen specifieke medicatie om tinnitus te behandelen. In sommige gevallen wordt tinnitus echter veroorzaakt door angst of depressie, dan kan er antidepressiva worden voorgeschreven in combinatie met een andere behandeling, zoals een praatgroep.