Wat is faalangst precies?

Een op de vijf eindexamenkandidaten heeft last van faalangst. Van de ruim 200.000 leerlingen die examen doen hebben 40.000 leerlingen last van faalangst. Normaal gesproken heeft een op de tien leerlingen in een gewone klas faalangst, maar in de examenklas blijkt dit te verdubbelen. Wat is faalangst precies? Hoe krijg je faalangst? Wat voor soorten faalangst zijn er? En wat kun je doen tegen faalangst?

Wat is faalangst?

Faalangst betekent letterlijk: angst om te falen. Je bent bang dat je iets niet kunt, ondanks dat je het goed hebt voorbereid. Je merkt dat je faalangst hebt als je een bepaalde taak moet volbrengen, wanneer je moet presteren en als mensen je gaan beoordelen. Je kunt bijvoorbeeld faalangst krijgen als je moet afrijden voor je rijexamen, een proefwerk op school moet maken, een spreekbeurt of examen moet doen. Je hebt vaak last van trillende handen, hoofdpijn, bonzend hart en rood worden. Hij is moeilijk om je te blijven concentreren. Je hebt verschillende soorten faalangst. Er is passieve faalangst en actieve faalangst. Bij passieve faalangst stel je alles zo veel mogelijk uit en zoek je afleiding. Als je dit doet dan ga je meestal ook falen, omdat je gewoon te laat bent. Ook is er actieve faalangst. Bij actieve faalangst probeer je alles zo goed mogelijk voor te bereiden. Je hebt dan wel last van de normale symptomen, zoals concentratieproblemen. Bij deze soort kun je te perfectionistisch zijn.

Hoe krijg je faalangst?

Faalangst kun je krijgen door een laag zelfbeeld. Als je weinig zelfvertrouwen hebt, heb je vaak niet al jong geleerd dingen alleen te doen, je kunt bij voorbaat al denken dat iets toch niet gaat lukken. Dit wordt ook wel de ‘aangeleerde hulpeloosheid’ genoemd. Aangeleerde hulpeloosheid kun je ontwikkelen door overbescherming. Bij overbescherming krijg je het goede zonder dat je daarvoor een bepaald gedrag hoeft te vertonen. Iemand heeft bijvoorbeeld vroeger niet geleerd als iets mislukte hoe je dat zelf kunt oplossen. Ook zijn deze mensen snel gefrustreerd als ze niet snel geholpen worden. Pedagoog Nieuwenbroek: ‘’Er wordt veel aandacht gegeven aan dingen die niet goed zijn. Hierdoor krijgen mensen ook sneller een laagzelfbeeld. In 1986 is er een onderzoek gedaan naar feedback op scholen. De resultaten waren dat negentig procent van de feedback die in het voortgezet onderwijs wordt gegeven negatief is.’’ Uit onderzoek blijkt ook dat ouders van kinderen met faalangst zelf ook vaak faalangst hebben. Kinderen met veel faalangst hadden vaak moeders die emotioneler en agressiever op hun kind reageerden dan andere moeders.

Soorten faalangst

Er zijn drie verschillende soorten faalangst. Ten eerste heb je faalangst voor cognitieve taken. Met cognitieve taken wordt het maken van een toets of werkstuk (hersenwerk) bedoeld. Ook is er faalangst voor sociale taken. Je moet een spreekbeurt houden of bijvoorbeeld tegen de slager zeggen dat het net een onsje teveel is. Er is ook faalangst voor motorische taken. Hiermee wordt bedoeld dat je iets moet presteren met je lijf, bijvoorbeeld bij gym of bij het maken van een tekening. Er zijn ook veel mensen die last hebben van een combinatie van deze dingen.

Wat kun je doen tegen faalangst?

Als je faalangst hebt kun je er het beste over praten. Als je merkt dat meer mensen faalangst hebben valt er een enorme last van je af. Daarna moet je er mee aan de slag. Dat kan op veel verschillende manieren bijvoorbeeld door er veel over te lezen, vaak herken je je zelf in de verhalen die je leest en leer je jezelf beter te begrijpen. Ook kun je een training volgen, daar leer je met je faalangst om te gaan. Er bestaan ook weer verschillende trainingen. Er zijn bijvoorbeeld theorielessen. Daar laten ze duidelijk het onderscheid tussen passieve en actieve faalangst zien. Ook zijn er ontspanningsoefeningen, je leert je lichaam onder controle te krijgen en rustig te worden.

Kortom, Er zijn veel mensen met faalangst. Er bestaan verschillende soorten faalangst. Faalangst kun je krijgen door een laag zelfbeeld. Als je faalangst hebt is het het beste om er over te praten. Je kunt faalangst oplossen door er veel over te lezen of een training te volgen.