Wat is MRSA? Ook wel de ziekenhuisbacterie

In het afgelopen jaar was het nogal eens te lezen in de kranten, op het internet en te horen op de televisie: ‘Uitbraak van MRSA in ziekenhuis’. Tegenwoordig lijkt het steeds vaker voor te komen dat er vreemde of nieuw klinkende virussen of bacteriën zorgen voor ongerustheid en ophef. Is het goed dat het gelijk met grote koppen in de krant staat of is het paniekzaaierij door journalisten die op zoek zijn naar nieuws?

Een doodgewone bacterie

MRSA is eigenlijk een heel doodgewone en veel voorkomende bacterie die je echt overal op en in kunt vinden, dus ook op de mens. De bacterie nestelt zich in vezels en dat kan dus echt van alles zijn, of het nu een afstandsbediening, tv, een muur, een gordijn, een tafel, een lamp, jas, tas of zelfs het plafond is… Het is allemaal mogelijk. Verder via huidcontact met die laatstgenoemden of de mens zelf, maar ook via de luchtwegen door ronddwarrelend stof. Conclusie: het is overal om ons heen en er is niet aan te ontkomen.

De officiële naam is: ‘Meticilline Resistente Staphylococcus aureus’ en het lijkt heel veel op de normale huidbacterie Staphylococcus aureus’ die ook bij iedereen wel voor komt. Tot zover dus geen bijzonderheden en ook geen bijzondere bezorgdheid voor nodig want wij, doorsnee mensen, hebben over het algemeen meer dan voldoende weerstand om er niet ziek van te worden.

Waarom dan toch een probleem?

Het probleem ontstaat pas wanneer de bacterie door een (gezonde) drager wordt overgebracht op bijvoorbeeld deurgrepen, liftknopjes, gordijnen, bedden, kopjes en noem maar op, naar een omgeving waar mensen zijn die al ziek zijn en dus een verminderde weerstand hebben. Die mensen vind je in ziekenhuizen, verpleegtehuizen en bijvoorbeeld soms ook in bejaardentehuizen. Deze mensen zijn dan niet bestand tegen de bacterie en worden ziek. En dan komt het volgend probleem om de hoek kijken:

Deze bacterie is bestand tegen de meeste antibiotica

Normaal gesproken wanneer iemand besmet is met een bacterie kan er antibiotica gegeven worden en word iemand snel weer beter, maar omdat dit bij deze bacterie niet zo werkt doet zich het probleem voor dat, wanneer er meerdere mensen bij elkaar zijn die elkaar snel kunnen besmetten en er ook daadwerkelijk ziek van worden zoals patiënten in een ziekenhuis, zich sneller complicaties voor kunnen doen en de bacterie zich ook welig kan uitbreiden.

Is er dan helemaal niets dat helpt?

Ja toch wel. Er is wel een antibioticum dat helpt en dat is Vancomycine, maar dit is duur (wat er eigenlijk niets mee te maken zou moeten hebben) en ook zeer giftig waardoor er zich weer nare bijverschijnselen kunnen voordoen. Bovendien zou, bij veelvuldige toepassing, het probleem van resistentie weer kunnen gaan opdoen en dat is natuurlijk zeker niet de bedoeling. Daarom ook word dit middel altijd pas toegepast als laatste optie. Dit is meestal wanneer een al met MRSA besmette persoon daarbij ook nog een infectie heeft opgedaan.

Voordat men zich dus gaat wenden tot dit laatste nog werkende antibioticum gaat men er eerst alles aan doen om de bacterie te doden door het desinfecteren de huid en slijmvliezen van de patiënt en daarna van de ruimten: stoffen, artikelen en alles wat zich maar in de ruimte bevindt. Vandaar ook de isolatie van de patiënt. Daarbij krijgt de patiënt gezonde en weerstandopbouwende voeding en rust waardoor herstel kan optreden.

Wat kun je doen om MRSA te voorkomen?

Juist omdat dus ziekenhuizen vaak het slachtoffer zijn wordt de bacterie in de volksmond vaak ‘ziekenhuisbacterie’ genoemd. Ziekenhuizen doen er dan ook alles aan om een uitbraak van MRSA te voorkomen. Je ziet in het ziekenhuis ook wel eens van die platen hangen met daarop: ‘Bent u onlangs voor behandeling in of opgenomen geweest in een ziekenhuis in het buitenland? Meld dit dan bij de assistente’. Desondanks gebeurt het dan toch dat de bacterie wordt gevonden bij patiënten en/of personeel en dat is dan ook direct groot nieuws dat in de dagbladen verschijnt en dan (soms) onnodig voor ongerustheid kan zorgen.

Natuurlijk gebeurt het tegenovergestelde ook wel eens en dan loopt het dus níet met een sisser af. Dan zijn er meer gevallen dan normaal (gemiddeld1500 besmettingen per jaar). Dit gebeurde dus in 2011 in diverse ziekenhuizen in Nederland. Er wordt in zulke gevallen gelijk actie ondernomen door het ziekenhuis en iedereen die in aanraking kan zijn geweest met de zieke patiënten word dan op of teruggeroepen voor een test zodat erger kan worden voorkomen. Meestal duurt het 4 tot 5 dagen eer bekend is of iemand MSRA heeft. Zodra de pers er weet van krijgt word het dan natuurlijk ‘hot’ nieuws. Aan de éne kant lijkt het op paniekzaaierij maar aan de andere kant is het ook wel weer goed wanneer mensen weten wat er aan de hand is zodat erger kan worden voorkomen en mensen ook leren hoe belangrijk het is om oplettend te zijn op hygiëne en besmettingsgevaar.

Conclusie

MRSA is inderdaad een bacterie om rekening mee te houden maar dan vooral voor mensen die een verminderde weerstand hebben zoals patiënten in het ziekenhuis. Hygiëne is daarom altijd belangrijk, zeker wanneer je op bezoek gaat bij iemand die in het ziekenhuis ligt. Je kunt tenslotte altijd een drager zijn. Voor de overige (gezonde) mensen valt het allemaal wel mee en zullen die er dus niet snel ziek van worden.