Wat is schoonheid?

Wat is schoonheid? Uitvoerig en diepgaand verslag over het onderwerp 'Wat is schoonheid'? Zowat alles komt aan bod in deze zoektocht naar het antwoord op een van de levensvragen.

1. Inleiding

De eerste vraag die in dit project naar voor komt is: “Wat is schoonheid?” Schoonheid wordt in het woordenboek Van Dale omschreven als ‘de eigenschap van mooi te zijn of de eigenschap die ertoe bijdraagt => schoon.’ Maar om deze vraag te beantwoorden is er heel wat meer nodig dan een woordenboek.

Schoonheid is veelzijdig en kan vanuit verschillende invalshoeken bekeken worden. De twee grootste groepen waarin we ons onderwerp kunnen onderverdelen zijn innerlijke en uiterlijke schoonheid. Onder innerlijke schoonheid verstaan we de menselijke ziel, de innerlijke kracht,… Het andere aspect, de uiterlijke schoonheid, kunnen we zeer ruim nemen. We denken hierbij aan het uiterlijk van mens, maar zeker ook aan de kunst, de wereld op zich, natuur, het onverklaarbare.

Een eenduidige definitie van schoonheid is er niet. We gebruiken het woord achteloos, maar als men als individu de betekenis probeert te analyseren blijkt dit niet zo simpel te zijn. We vinden iets mooi als we dat als mooi ‘ervaren’. We houden er niet van als dingen ‘rommelig’ zijn, we willen de zaken ordenen om ze te begrijpen. Schoonheid is ook een psychologisch gegeven. We ervaren schoonheid pas op het meest fundamentele niveau als we de ordening van de dingen doorgronden.

2. Uiterlijke schoonheid.

Het uiterlijk van de mens is toch wel belangrijk. Bij de eerste ontmoeting wordt een persoon meestal aangesproken op zijn of haar fysieke verschijning. Het uiterlijk van de mens is dan ook een zekere survival of the fittest. Mensen met een uiterlijk dat aan de normen voldoet zullen sneller sociaal aanvaard worden.

Overblijfsel van de oertijd

Je kunt iemands karakter niet beoordelen door naar zijn uiterlijk te kijken, maar dit lijkt een eigenschap te zijn die de mens al duizenden jaren bezit en een overblijfsel is van de jager-verzamelaar levensstijl.

Beschaving is pas iets van de laatste eeuwen. Daarvoor waren onze voorouders rondtrekkende jagers en verzamelaars van fruit, noten en groenten. En uiterlijk hielp de oermens te beoordelen welke vruchten en groenten rijp waren, welke delen goed waren om te eten welke delen slecht of rot. Deze oordelende eigenschap was belangrijk voor het overleven.

Geschiedenis van de schoonheid.

Ideeën over schoonheid veranderen: wat tien jaar geleden 'in' was, kan nu echt niet meer - maar over vijf jaar misschien juist weer wél. Hierbij denken we voornamelijk aan vroeger, toen hadden vrouwen beenhaar en okselhaar, nu is dat ‘vies´. Onze ideeën over wat mooi is hebben we te danken aan het verre verleden, waarin alles om voortplanting draaide. We moesten een partner vinden die geschikt was voor de voortplanting. Vrouwen met een gave huid, dik glanzend haar, gewelfde taille en symmetrisch lichaam waren favoriet. Vooral als ze nog jong waren. Mannen zijn nog steeds gefascineerd door vrouwen met deze kenmerken. Vrouwen met deze kenmerken straalden vruchtbaarheid uit, dit is tevens wat een man in een vrouw zocht.

In de loop van de geschiedenis hebben de verschillende culturen verschillende aspecten van het lichaam geselecteerd . In China was het vroeger de gewoonte de vrouwenvoeten kleiner te maken. De kleine voet diende als erotische zone, maar ook als teken van hoge status. In Westerse landen is er echter de naaldhak, dit is minder extreem, maar het principe is hetzelfde.

Ook de geschiedenis van schoonheidsmiddelen gaat net zo ver terug als de geschiedenis van de mensheid, want schoonheid dient beschermd, verzorgd en eventueel wat bijgewerkt te worden. In het graf van Egyptische koningen uit ca. 3500 v. C. heeft men toiletartikelen en zalfjes teruggevonden. In 1500 v. C. werd al kohl gebruikt en de zalfjes ontdekt in het graf van Toetanchamon geurden 3300 jaar na zijn dood nog naar de natuur. Veel later, aan het hof van Nero, namen mannen en vrouwen onbeschroomd hun toevlucht tot oogschaduw, parfum en andere cosmetica om de werking van de “vernielde tand des tijds” te verdoezelen. De Romeinen kenden in die tijd zelfs een soort ontharingsmiddel, nl. “psilotrum”.

In het dagelijkse leven

Mooie mensen zijn in hun voordeel in het dagelijkse leven. Ze hebben meer vrienden, krijgen eerder een baan en zijn op de huwelijksmarkt een begeerlijke partner. Vooral vrouwen dragen de last van dit weten met zich mee. Als een vrouw niet voldoet aan de schoonheidsidealen is ze duidelijk benadeeld op haar betere bedeelde seksegenoten. Mensen zijn geneigd een goed uiterlijk te koppelen aan goede eigenschappen. Zo is gebleken dat men mooie mensen eerder aardig, intelligent, gezond en aangepast vindt. Gelukkig zijn de voordelen wat een aantrekkelijk uiterlijk betreft gelijk verdeelt tussen mannen en vrouwen. Schoonheid is door de natuur nog al willekeurig verdeeld. Bovendien is de koppeling aan geluk, succes en deugd voor beide seksen even sterk. Bij de aantrekking tot het andere geslacht, een belangrijk aspect van het leven, gaat deze gelijkheid echter niet op. Marja Vervoort zegt dat voor mannen het uiterlijk meer telt van de andere dan voor vrouwen. De ideale vriend moet mooi zijn, de ideale vriend niet per se.

Uitgaansleven

Psycholoog Feingold deed een onderzoek in de Yale universiteit. Hij onderzocht of mooie vrouwen bijvoorbeeld meer populair zijn, vaker uitgaan en meer vrienden hebben dan mooie mannen. Onderzoek hiervoor is meestal gedaan onder studenten en jongvolwassene, de leeftijd waarop het meest intensief naar een partner gezocht wordt en de meeste partnerkeuzes tot stand komen. Het blijkt dan dat schoonheid en populariteit voor beide seksen met elkaar samenhangen, maar dat meer voor vrouwen opgaat dan voor mannen. Dit geldt ook voor romantische afspraakjes. Er is ook een duidelijk verschil. Knappe mannen willen knappe vrouwen dit is bij vrouwen echter niet het geval. Kijk maar naar de lagere school. Alle knappe jongens hebben meer vrienden dan minder knappe, bij meisjes maakt dit niet zoveel uit.

De taal van de seksen

We zijn het gewoon om op de laatste schoonheidsidealen in te spelen, met alle subtiele details in make-up, kapsels en kleren van dien. Als we een partner zoeken houden we rekening met een ontelbaar aantal kleine details op visueel gebied.

We maken het vinden van een partner dus erg moeilijk. Maar waarom beschouwen we een persoon van het andere geslacht die beschikt over de fundamentele signalen, de fundamentele fysieke eigenschappen en een redelijke intelligentie niet als partner? Het antwoord ligt in de zogenaamde ‘schoonheidsval’, de Beauty Trap. We hebben een hele reeks verfijnde normen voor wat we beschouwen als een geschikte partner voor onszelf in onze moderne sociale context. We zijn ons misschien niet bewust van de manier waarop we dat hebben gedaan, maar het is eenvoudig wie ‘in trek’ is, of ‘op onze golflengte’ zit. We zitten in een sociaal netwerk waarvan de sociale gebruiken al vanaf onze geboorte vastliggen. Maar iedere samenleving heeft haar eigen schoonheidsidealen. Als er in 200 verschillende culturen onderzocht zou worden gedaan om erachter te komen wat mensen aantrok, zouden er nauwelijks kwaliteiten zijn die overal voorkomen. Zo heeft bijvoorbeeld de ene cultuur een voorkeur voor grote vrouwenborsten, de andere voor kleine, in de ene cultuur houden ze van magere lichamen, in de andere van dikke. Een vrouw met een prachtig gezicht zal de dag van vandaag meer kans hebben aantrekkelijk te worden gevonden door een potentiële partner dan iemand met een gewoon gezicht, ongeacht haar kwaliteiten. Al is ze onvruchtbaar, humeurig en ijdel, een uitzonderlijk mooie vrouw kan het opnemen tegen een lelijke maar verder zeer geschikte en vruchtbare vrouw. Zo geldt het ook voor de mannelijke sekse. Maar dit beperkt zich niet tot het kiezen van een partner, noch bij het kiezen van werknemers.

De Amerikaanse psychologe Nancy Etcoff toont aan dat de uiterlijke schoonheid er wel degelijk toe doet. Ze schreef het boek 'Het recht van de mooiste'. Bij elke ontmoeting analyseren we een persoon om te kijken of zij of hij wel aantrekkelijk is. Schoonheid brengt het goede in anderen boven. In een psychologisch onderzoek kregen 75 mannelijke studenten foto's van vrouwen te zien. Sommigen waren heel aantrekkelijk, anderen minder. Ze kregen de opdracht er iemand uit te halen voor wie ze graag een van de volgende dingen zouden doen: meubels verplaatsen, geld uitlenen, bloed geven, een nier afstaan, anderhalve kilometer zwemmen om haar te redden, haar uit een brandend gebouw halen of zelf zich op een door een terrorist geworpen handgranaat werpen. Voor een mooie vrouw deden de mannen alles. Het enige wat ze met tegenzin deden, was haar geld lenen.

Wat vrouwen willen

Interessant is dat vrouwen, hoewel ze wel degelijk oog hebben voor mooie mannen, niet alleen kijken of het met de genen wel goed zit. Een vrouw wil óók weten of een man bereid is voor haar en de eventueel verwekte baby te zorgen. Of hij betrouwbaar is speelt een rol, maar ook zijn maatschappelijke positie is van belang.

In een onderzoek kregen mensen foto's te zien van mannen en vrouwen die in uiterlijk varieerden van erg knap tot onder gemiddeld. De onderzoekers vertelden dat ze in opleiding waren voor een beroep dat slecht, gemiddeld of goed werd betaald (kelner, onderwijzer of arts). De onderzoekers vroegen met wie ze graag een kop koffie zouden drinken, naar bed zouden gaan of zouden willen trouwen. Uiteraard hadden de vrouwen een voorkeur voor de knapste man met het meeste geld. Maar artsen met een gemiddeld of zelfs onaantrekkelijk uiterlijk kregen dezelfde waarderingen als erg aantrekkelijk onderwijzers. Status compenseerde hun uiterlijk. Andersom was dat niet zo. Onaantrekkelijke vrouwen waren niet gewild, ongeacht hun maatschappelijke positie.

Wat mannen willen

Mannen houden van vrouwen gezichten met typische kenmerken van jeugdigheid: grote ogen, een klein ondergezicht met fijne kaken en een relatief kleine kin.

Dat mannen in de westerse cultuur een voorkeur hebben voor blonde vrouwen, is volgens de onderzoekers waar. Het blijkt alleen niet de haarkleur te zijn die ze prikkelt. Het is het besef dat bij blond haar een lichte huid hoort. Die toont aanwijzingen voor ziekten (bloedarmoede, geelzucht) en seksuele belangstelling en opwinding (blozen en vlekkerigheid) eerder. Mannen in de Oudheid kozen vrouwen met een lichte huid, omdat die het minst in staat waren hen te bedotten. Dat wat toen biologisch gunstig was, is uitgegroeid tot een esthetische voorkeur.

Complexen

Door het vergelijken van zichzelf met andere kunnen er complexen ontstaan. Complexen kunnen voorkomen op uiterlijke aspecten maar zeker ook op karaktereigenschappen. Mensen willen bijvoorbeeld meer zelfstandig of assertief zijn omdat ze dit zien bij andere mensen. Op uiterlijk vlak zijn vooral de ideale maten en vormen gewenst, indien dit niet is komen er complexen uit voor. Dit is vooral bij vrouwen. Wat kun je doen aan complexen? Bij ieder individu is het anders. Toch schijnt het nog altijd goed te zijn jezelf complimentjes te geven, dit kan je meer zelfvertrouwen geven. Dit blijkt nog altijd de beste remedie tegen complexen te zijn. Want iemand die in zichzelf gelooft is gelukkiger en heeft minder complexen.

Nieuw lijf

Esthetische plastische chirurgie is fascinerend omdat het een oplossing biedt voor psychologische problemen van een patiënt. Door een operatie kan met op een korte tijd een probleem wegwerken, wanneer een lange intensieve behandeling soms niet werkt. Soms wordt de situatie onderschat. Men zegt dan, al dan niet als uitvlucht, dat het kan opgelost worden door een therapeut. De situatie kan ook omgekeerd. Een probleem wordt opgeblazen, een ingreep is dan niet echt nodig. De kunst bestaat erin om als chirurg het onderscheid te maken tussen wat noodzakelijk of absurd is. Maar waarom is plastische chirurgie bij een wondermiddel en bij de ander een totale teleurstelling?

We oordelen en worden beoordeeld naar ons uiterlijk. We kunnen hier niets aan doen, het is gewoon zo. De eerste indruk is de belangrijkste. Het bepaald het verdere gedrag ten opzichte van die persoon. Mensen gaan sneller naar een plastische chirurg dan ze denken. Als iemand meer een opmerking maakt, kan men zeer sterk gaan twijfelen over het uiterlijk. Plastische chirurgie is een quickfix , het werkt niet zoals een dieet. De resultaten zijn onmiddellijk zichtbaar. Er is ook een tegenstelling met vroeger. Mensen lieten toen een ingreep doen om hun partner te behagen. Nu gebeurt het vooral om ons zelfbeeld op te krikken.

Hoe meer vraag er is naar perfectie, hoe hoger de prijs zal zijn. Op tien jaar tijd is de wereld van plastische chirurgie geëxplodeerd. Dit komt door de grote vraag naar schoonheidsoperaties. Een pas beginnende chirurg zal minder duur zijn dan een ervaren chirurg.

Plastische chirurgie wordt ook enorm gepropagandeerd op televisie. Op elke zender is er tegenwoordig wel een show waarin plastische chirurgie voorkomt, denk maar aan Beautiful, The Swan, enzovoort. Mensen gaan hier aan de lopende band onder het mes, alsof het niets is. Het kan ook anders, zoals in Mooi Bloot. Hier wordt gesleuteld aan het zelfbeeld van vrouwen zonder in hun lichaam te snijden.

Het resultaat van twee dezelfde operaties, uitgevoerd door dezelfde chirurg, kan per patiënt verschillen. De verwachtingen zijn ook altijd verschillend. Het uiteindelijke resultaat wordt bepaald door de leeftijd, gezondheid, huidstructuur, botstructuur, littekenvorming en nazorg. Er kunnen ook complicaties optreden: zwellingen, bloedingen (ook onderhuids), blauwe plekken, pijn, infecties, gevoelloosheid, littekenvorming en depressies. Het is belangrijk om voor de gezondheidskuur begint, te stoppen met roken of drinken. Dit bevordert de resultaten van de operatie.

Wat vele mensen vergeten is dat plastische chirurgie nog steeds een vorm van operatie is, en hier dus risico’s aan verbonden zijn. Er kan, net zoals bij een andere routineoperatie, altijd iets verkeerd lopen.

De zeven schoonheden

De zeven schoonheden zijn kleine uiterlijke kenmerken van het gezicht. Ze worden gezien als onderstrepingen van schoonheid van het gezicht zelf. De zeven schoonheden zijn: blauwe ogen met bruin haar of bruine ogen met blond haar, lange en gekrulde wimpers, een moedervlekje links of rechts boven je lip, een spleetje tussen de tanden, sproeten, kuiltjes in je kin of wangen, amandelvormige ogen.

Invloed van de media

In videoclips, films, en tijdschriften, kortom reclame, worden vrouwen behandeld als objecten, schoonheidsobjecten. Hun enige taak is om er mooi uit te zien en om onderdanig te zijn. De media vertelt hun simpelweg dat schoonheid aan de buitenkant zit. Dit geloof wordt ons al ingepeperd in onze jeugd, zelfs toen werden we geconfronteerd door media met het vooroordeel over schoonheid. In sprookjes worden de hoofdrollen altijd gespeeld door mooie personen die voldoen aan het schoonheidsideaal. Een knappe prins en een knappe prinses worden samen gelukkig. Schoonheidsidealen voor jongens en meisjes van dit moment zijn bijvoorbeeld: Brad Pitt en Jessica Alba

De ideale lichaamsmaten zijn de dag van vandaag niet te dik maar ook zeker niet te dun. Uitstekende botten is echt geen aantrekkingsfactor, maar dat zijn vetrolletjes evenmin.

Ook al is er dit stereotype geloof over schoonheid en lelijkheid, ieder persoon heeft een eigen kijk hierop. Een voorbeeld hiervoor is dat sommige mensen een grote neus lelijk vinden terwijl anderen misschien wel een kleine neus lelijk vinden. Mensen beoordelen schoonheid als een reflectie op zichzelf. Schoonheid is dus eigenlijk moeilijk te definiëren.

De media legt ons niet alleen schoonheidsidealen op, het biedt ons ook allerlei middeltjes om dit ideaal te bereiken. Bij het zappen op tv kan je er haast niet naast kijken: bij elke reclameblok worden we gebombardeerd met crèmes, poedertjes en lotions om er zo jong en strak mogelijk uit te zien. De manier waarop dit gebeurd verschilt van merk tot merk. In een casestudy van Dove en L’Oréal proberen we het verschil duidelijk te maken.

Dove versus L’Oréal

Een studie van Dove toont aan dat slechts 1% van de Belgische vrouwen zichzelf mooi durft te noemen. 92% vindt ook dat de media onrealistische schoonheidsidealen stelt. Dove wil de stereotypen rond schoonheid verbreken. Hun doel is een bredere definitie van schoonheid te verkrijgen.

Er is een merk dat dove voor geweest is, maar daar werd niet zoveel commotie rond gemaakt. Nivea maakte een reclamefoto met een oude grijze vrouw, met als bedoeling deze doelgroep te bereiken. Uit onderzoek is gebleken dat oudere vrouwen liever een jongere vrouw op reclamefoto’s zien. Een erg besproken onderwerp was het echter niet. Tot Dove met hun campagne begon. Alles draaide om ‘de echte vrouw’, de vrouw die in alle rassen en maten komt.

Maar wat is het doel van Dove nu precies? Ze willen het schoonheidsideaal doorbreken en vrouwen laten zien dat zij ook mooi zijn, ook al hebben ze geen maatje 36. Op zich is dit een goed initiatief, maar er is een belangrijk aspect dat we in ons achterhoofd moeten houden: Dove is en blijft een bedrijf. Dit wil zeggen dan hun allereerste doel winst maken is. De vraag is dan waar de lijn kan getrokken worden tussen winst maken en ethisch verantwoord reclame maken.

Als we echter de vergelijking maken met L’Oréal, zien we wel dat Dove meer doet voor vrouwen. Het verschil is al duidelijk als we naar de websites gaan van Dove en L’Oréal. De intro van Dove spreekt boekdelen: “Dove gelooft in echte schoonheid, daarom wilden we onze producten laten testen door de mensen waarvoor ze gemaakt zijn – echte vrouwen.” L’Oréal heeft niet echt een intro, maar op de homepage wordt men onmiddellijk overstelpt met bekende modellen en actrices zoals Claudia Schiffer en Penélope Cruz. Het zijn net deze merken die vrouwen het idee geeft dat ze er moeten naar streven om er ook zo uit te zien.

In vergelijking met L’Oréal doet Dove op vlak van zelfbeeld heel wat meer voor vrouwen. Als bedrijf hebben ze goede bedoelingen. Ze proberen de doorsnee vrouw te bereiken en legt ze geen onmogelijke schoonheidsidealen op, maar willen net dat ze zichzelf moeten accepteren zoals ze zijn.

Enkele tips

Voor natuurlijke schoonheid moet je natuurlijk op bepaalde dingen letten, en ermee rekening houden. Hier enkele richtlijnen.

We gaan beginnen met voeding. Een zwaarlijvig iemand voelt zich meestal lelijk, een broodmagere persoon ook. Om een welgevormd lichaam te hebben en te bewaren moet men niet gewoon eten en drinken maar ook op de juiste manier eten en drinken: Niet te veel, niet te weinig!

Ook alcohol en tabak hebben een belangrijke invloed. Een overmaat aan alcoholcalorieën leidt snel tot gewichtstoename en zorgt ervoor dat het zenuwstelsel wordt aangetast. Roken stilt de honger maar tabak verwoest de longen, bovendien heeft het ook geen positief effect voor de huid.

Als derde is er ook nog woning en leefmilieu. Om te leven en zich totaal te ontplooien heeft de mens zuivere lucht nodig en natuurlijk licht.

Slaap is het beste heelmiddel voor vermoeidheid, of dit nu aan zenuwen of spieren te wijten is. Geen enkel tonicum, oppeppertje of versterkend middel kan de natuurlijke slaap vervangen.

Door lichaamsbeweging krijgt men een goede ademhaling en men zorgt dus voor voldoende zuurstoftoevoer en is een belangrijke voorwaarde om gezond en mooi te blijven.

3. Innerlijke schoonheid.

Onder innerlijke schoonheid verstaan we de menselijke ziel. Hoe een mens mooi kan zijn vanbinnen. De innerlijke kracht van de mens vanbinnen is ook zeer belangrijk. Hierbij mag yoga dus zeker niet ontbreken. Hierbij kunnen we ook verwijzen naar de 'ying en yang'. Er zijn veel pioniers geweest die nagedacht hebben over het begrip 'innerlijke schoonheid'. Kijk maar naar Michelangelo: “Schoonheid ontstaat door zuivering van overtolligheden”.

Yoga

De afkomst van de term yoga komt uit het Sanskriet, letterlijk vertaald betekent het juk, verenigingen, beheersen. Er wordt dus een balans gemaakt tussen lichaam en geest. In een bredere context is het een hindoeïstische filosofie waarbij men leert het gevoel, het lichaam en de geest te beheersen. Als men dit kan, is het mogelijk zich te verenigen met God. Wij, in de westerse maatschappij, bedoelen met yoga meer een soort systeem van oefeningen om geest en vooral lichaam te leren beheersen. Meer dan 4000 jaar geleden was yoga al een uitgewerkt systeem van ontspanningsoefeningen. Yoga beoefenen is meer dan iets doen aan de conditie, het heeft ook invloed op je geest. Yoga vindt zijn oorsprong in India. De praktijk en het doel van Yoga dateert van de Upanishads, een onderdeel van de hindoeïstische geschriften die tussen 1000-5000 voor Christus werden geschreven. Heel wat mensen beginnen aan een cursus yoga, zonder eigenlijk te weten wat het juist inhoud.

Er zijn verschillende vormen van yoga. Er zijn vele 'yogapaden' , maar dit wil niet zeggen dat ze elkaar tegen werken. Het is niet mogelijk te leven volgens één 'yogapad' zonder rekening te houden met andere paden. Uiteindelijk zijn alle 'yogapaden' gericht op ‘eenwording’. Een eerste vorm van Yoga is de yoga van onderzoek of Jnana yoga. Hiermee bedoelt men de weg naar het directe inzicht. Jnana yoga is vrij vertaald, misschien nog het beste te omschrijven als "het zoeken naar een mystieke, definitieve, doodloze bevrijding uit de dubbelzinnige wereld van genot en lijden, van succes en falen, van geboren worden en sterven" . Een 'eenwording' door kennis. Een vorm is de yoga van liefde en toewijding op het goddelijke gericht. Men noemt deze vorm de bhakti yoga waarin liefde en devotie centraal staan. De raja yoga of de yoga van de concentratie is eigenlijk een samenstel van oefeningen om de geest te leren beheersen. Als laatste is er de karma yoga , de yoga die handelt zonder aan zichzelf te denken. Het is meer naar buiten gericht. Bij deze tak van yoga ligt de nadruk op de praktische inspanning. De drie bovenvermelde takken van de yoga staan voor een volledig terugtrekken en loskomen van de wereld, zodat men zich volledig kan concentreren op de meditatie . Voor wie dit niet mogelijk is, iemand die bijvoorbeeld zorg moet dragen voor een zieke, is er dan karma yoga.

Eén van de doelen van yoga is om een “goed” mens te worden, iemand met een gezond lichaam en geest, iemand die in staat is om gelukkig te leven tussen alle anderen. Door yoga te beoefenen krijgt men een andere visie, een visie die zegt dat alles met elkaar verbonden is. Het legt niet de nadruk op dat wat zich van elkaar onderscheidt. Zonder te oordelen en veroordelen gaan we openstaan voor onze eigen persoonlijkheid.

Via yoga worden je geest en lichaam ontspannen. Voor je gezondheid is het belangrijk dat je stress vermijdt. Het wil wel niet zeggen dat als je gezond geboren wordt, je hele leven gezond gaat blijven. Alles wat je kunt waarnemen met je zintuigen, is vergankelijk, ook bij het lichaam is dit zo. Alles heeft onderhoud nodig. Hierbij denken we weer terug aan het lichaam en de geest. Veel mensen gaan pas yoga beoefenen als ze zich ergens niet goed bij voelen. Yoga is in alle gevallen goed, als nu iets mankeert of niet, maar eigenlijk is yoga voor gezonde mensen, om te voorkomen dat men klachten krijgt. Dit wil niet zeggen dat je met klachten geen yoga mag beoefenen.

Visie op het leven

We stelden enkele vragen aan een yoga-instructrice. Het viel enorm op dat haar visie op de wereld en op spiritualiteit verschilt van dat van een alledaagse mens. Ze is zich veel meer bewust van wat er rondom en in zichzelf gebeurd. Haar visie op schoonheid geeft ze ook weer een spirituele wending: ‘Schoonheid haal je uit je verkrampte, louter persoonlijke zorgen en zet je in de eeuwigheid. De ervaring duurt slechts een moment, maar dat is genoeg.’ Verder zegt ze dat men er oog voor moet hebben de schoonheid te zien, maar ook de uitstraling ervan te begrijpen. Als men dit niet doet, gaat men zich afvragen waarom het leven zo zinloos en leeg aanvoelt. ‘Schoonheid voedt de ziel door de geest te dienen.’ Ze bedoelt hiermee, dat als iemand zich mooi voelt, dit ook gaat uitstralen.

Pioniers in de zoektocht naar schoonheid

Schoonheid heeft natuurlijk ook te maken met filosofie. Nietsche stelde: “Word wie je bent”. Een oude spreuk herinnerde ons eraan dat “het meest volmaakte en het meest natuurlijke werk bestaat uit het maken van iets dat lijkt op zichzelf”. Wij zijn ons eigen model, maar ook de grondstof en de beeldhouwer. We kunnen kijken naar ons bewustzijn en onderbewustzijn. Je moet dit proberen in overeenstemming te brengen met je geest. Je moet zowel nadenken over het hart als over het vlees. De mens is opzoek naar schoonheid. Waarom zou men deze wens dan niet uitvoeren? Alles wat menselijk is, is vanuit ons scheppingsverhaal nagemaakt. Denk maar aan Adam en Eva. Elke mens is een nakomeling uit het koppel. We zoeken schoonheid niet als vluchtoord maar uit angst voor de werkelijkheid.

Ook Plato dacht na over schoonheid. Hij vond het een heel moeilijk te begrijpen begrip. Plato zegt dat iets mooi is wanneer het voor een deel voldoet aan het begrip “mooi”. Telkens opnieuw wordt een ideaal vernietigd en een nieuw ideaal ingevoerd. Denk maar aan vroeger toen dik zijn in de mode was.

Kant geeft een analyse van menselijke gevoelens over schoonheid en het verhevene. Hij zegt dat schoonheid een ‘doelmatigheid zonder doel’ is. Het is belangeloos. Menselijke gevoelens en krachten krijgen vrij spel en werken op elkaar in. Dit zorgt voor een inwendige harmonie. Verder zegt hij dat mensen min of meer dezelfde voorstelling van schoonheid hebben, al ervaren ze dit elk op een andere manier.

Oosterse schoonheid

Aan het oog wordt een veel belangrijke betekenis toegekend dan aan de rest van het lichaam. Het oog is belangrijk, het observeert de mensen vanbuiten. Maar men spreekt ook over ‘het oog van de ziel’ waarmee men dan het vermogen om naar mensen hun innerlijke te kijken bedoelt. Een oog heeft als het ware de macht over goed en slecht. In het Oosten stelt men het boze oog als zeer invloedrijk voor. Het oog heeft de macht over goed en slecht. Er bestaan dan ook rituelen tegen ‘het oog’. In de landen om de Middellandse Zee worden halskettingen gedragen van blauwe kralen waar een oog op is getekend. Het dient als een soort amulet tegen de boosaardige energie.

]Yin en Yang

Yin en Yang hebben altijd al bestaan, maar er werd nooit echt belangstelling aan geschonken. De I Ching, een klassieke tekst uit het oude China , heeft het principe het eerst vernoemd. Deze tekst ontstond ongeveer 700 tot 1000 jaar voor Christus. Voordat men Yin Yang beschreven had zijn er dus duizenden jaren voorbij gegaan. Er zijn vermoedens dat men de natuur als uitgangspunt gebruikte om het leven te begrijpen.

Ieder van ons heeft wel eens het symbool van Yin Yang gezien, maar weten we wel wat het betekent?

De twee vissen, de zwarte en de witte die in elkaar overlopen geven duidelijk hun eenheid en relatie met elkaar weer. De zwarte vis noemt men Yin. Indien men goed kijkt ziet men dat Yin niet helemaal zwart is, er zit namelijk een witte stip in, Yang. Yin is dus de veroorzaker van Yang; wat in het symbool tot uitdrukking komt door de witte stip in het donkere Yin. Ditzelfde krijg je als je naar Yang kijkt. Yang is niet helemaal wit, er zit een zwarte Yin stip in. Yang is de veroorzaker van Yin; wat in het symbool tot uitdrukking komt door de zwarte stip in het lichte Yang

De begrippen Yin en Yang zijn tegelijkertijd tegengesteld, maar toch ook complementair. De één kan niet zonder de andere. Het zijn dus niet zuiver tegenpolen, zoals goed en kwaad, maar ze bestaan enkel en alleen in relatie tot elkaar. In een voorbeeld van de klassieke cultuur zou men Yin in verband brengen met een donkere maan, afgekeerd van de zon, en staand voor vrouwelijke natuur. Yang zou men dan weer in verband brengen met de zon, deze staat dan ook voor mannelijke natuur. Een meer modern voorbeeld zou zijn een verkeerslicht (stilstand) wat geassocieerd wordt met Yin en het verkeer (beweging) dat er gewoon langsheen rijdt, wordt geassocieerd met Yang.

Yin en Yang zijn niet absoluut, je mag niet zeggen dat alles Yin is, maar ook niet dat alles Yang is. Je zult allicht wel al eens geprobeerd hebben om je binnenste helemaal leeg te maken van gedachten, dit is zeer moeilijk. Leeg betekent wit, wit betekent Yang, maar er blijf een zwart stipje Yin in het wit zitten. Hieruit kan je concluderen dat je toch niet helemaal leeg, zonder gedachten kan zijn. Hoe kan je anders terug met je beide voeten op de aarde belanden? Als je geen gedachten meer hebt, kan je ook niet uit de meditatie geraken.

Gezondheid op basis van Ying en Yang

Yin en Yang staan aan de basis van alle Chinese geneeswijzen. Enkel als Yin én Yang in het lichaam in balans zijn, kan men praten over gezondheid, vitaliteit en stabiliteit. Volgens deze Chinese filosofie zijn uiterlijke en innerlijke schoonheid strikt met elkaar verbonden. Wanneer een persoon een goede, aantrekkelijke uitstraling heeft, is dat ook het resultaat van een goede innerlijke gezondheid. Bij alles wat je voelt of denkt treedt er een bepaalde chemische werking op, waar de cellen in je lichaam dan op reageren. Stress en negatieve emoties beschadigen en stimuleren de veroudering van de huidcellen. Daarentegen verhogen positieve emoties je weerstand en zorgen ze er tevens voor dat de huid gaat stralen. Positieve emoties houden je dus letterlijk en figuurlijk stralend en gezond. Op deze manier blijf je werkelijk even jong als je je voelt. Testen bewijzen dat wat je denkt en voelt, je dit ook werkelijk uitstraalt. Dus met andere woorden, als je je goed voelt in je vel, trek je mensen aan. Dit is enerzijds de magie, maar anderzijds ook het geheim van een goede uitstraling.

Aan je eigen gezondheid werken (innerlijk) wordt dikwijls ervaren als iets moeilijks. Aan je uiterlijke of eigen schoonheid werken, ervaart men dan meestal als iets ontspannend. Men zegt wel eens: “Wie mooi wil zijn, moet pijn kunnen lijden” , maar eigenlijk bedoelt men dan in de Chinese geneeswijze: “Wie mooi wil zijn, moet zich goed voelen.”

4. Schoonheid in de kunst

Kunst is een veelzijdig begrip maar over het algemeen kunnen we wel zeggen dat kunst streeft naar vorm en vooral hoopt op schoonheid. Aansluitend bij dit thema hanteren we het boek van Umberto Eco met als titel “Geschiedenis van de schoonheid”. Op deze manier kunnen we te weten komen wat de oorsprong is van de term schoonheid, toegepast op de kunst.

Geschiedenis van de schoonheid

In het boek worden er verschillende aspecten besproken, namelijk schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur, film, fotografie, literatuur en poëzie. Dit toont aan dat kunst zeer veelzijdig is. Deze verschillende aspecten past hij toe op verschillende belangrijke periodes in de tijdlijn van de kunst, zo komt er Botticelli en Michelangelo aan bod maar ook de mode uit de jaren 60. Je krijgt door dit boek een nieuwe visie op schoonheid. Men leert dat schoonheid niet enkel en alleen op uiterlijk schoonheid maar innerlijke schoonheid. Men moet verder kijken en bezitten over een open geest. Door te kijken naar een kunstwerk leggen we ook onbewust een link met emoties van de kunstenaar die die op het ogenblik van het creëren had. We zijn aan de hand van kunst bijvoorbeeld te weten gekomen wat het schoonheidsideaal was van de Grieken en de Romeinen. We kunnen hierbij verwijzen naar ‘De Discuswerper’ van Myron. Zoals je op deze foto kan zien worden de spierenmassa’s extra benadrukt. Om deze spierenmassa’s extra te accentueren wordt er in een onnatuurlijke houding geposeerd.

5. Conclusie

Een groot aantal mensen hebben over de eeuwen heen schoonheid bestudeerd en mensen zijn er nog elke dag mee bezig. Schoonheid is en blijft een veelzijdig begrip. Het is zo veelzijdig omdat het uit verschillende perspectieven bekeken kan worden. Het kan gaan over esthetische aspecten of over iets spiritueels. Schoonheid is iets moois om te bereiken maar men mag geen slaaf worden van de wens om die schoonheid te bereiken. We kunnen uren bezig zijn met het te verklaren, een eigenlijke definitie zal er nooit zijn. Er kan wel een algemeen beeld geschapen worden over schoonheid: het is iets universeels, verschillend in culturen en onderhevig aan de tijd.

“De schoonheid der aarde is niet te koop; zij behoord aan wie haar ontdekt, haar begrijpt, en haar weet te genieten.” – Henry Bordeaux
© 2008 - 2024 Dacuba, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Het Symposium: Plato over liefde en schoonheidHet Symposium: Plato over liefde en schoonheidHet Symposium is een filosofische tekst, van de Griekse filosoof Plato, over liefde. Wat is zijn mening over liefde? Waa…
Normativiteit in Hume's gedachten over schoonheidNormativiteit in Hume's gedachten over schoonheidImmanuel Kant, Duits filosoof uit de achttiende eeuw, en David Hume, Schots filosoof uit dezelfde periode, zijn het niet…
De zeven schoonhedenDe zeven schoonhedenDe zeven schoonheden zijn uiterlijke kenmerken van het gezicht. Wanneer iemand een of meerdere van deze kenmerken heeft,…
Het schoonheidsideaal. Hoge lat of wurgend koord?De meeste mensen willen er goed uitzien. Hoge jukbeenderen, mooie haren, een slank en lenig lichaam en sprekende ogen. V…

Een verwendagje saunaEen verwendagje saunaNiets is zo lekker als een dagje naar de sauna te gaan. Als je terug komt van een dagje sauna, dan ben je totaal ontspan…
Natuurlijk mooi met ZoutNatuurlijk mooi met ZoutZout hydrateert de huid en houdt het vocht in de huid vast. Daarnaast heeft zout een ontsmettende functie, waardoor het…
Dacuba (8 artikelen)
Gepubliceerd: 04-02-2008
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Beauty
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.