Lotusvoetjes, inbinden van voeten

Het inbinden van voeten werd in China vooral gedaan tussen het jaar 900 en 1911 na Christus. Het was een schoonheidsideaal dat begon als een voorbeeld van een vrouw met van nature kleine voetjes. Al snel ontstond het idee om kunstmatig de voeten van jonge meisjes te verkleinen. Hierbij werden de tenen gebroken en onder de voeten gevouwen. Daar werden ze vastgebonden, zodat de tenen onder de voeten vergroeiden. Dit bezorgde veel pijn en infecties voor de meisjes. Maar het vergrootte wel hun kans op een goed huwelijk. In de moderne tijd zijn lotusvoetjes verboden, maar kwellen vrouwen zichzelf met moderne schoenen.

Schoonheidsideaal in China

Al eeuwenlang wil de mens aan een bepaald schoonheidsideaal voldoen. En hierbij geldt vaak: wie mooi wil zijn moet pijn lijden. Zo kennen we het korset uit de 18e en 19e eeuw. Hierbij werd de romp stevig aangesnoerd. Dit had als gevolg dat organen werden verplaatst en de ribbenkast smaller werd. Sommige vrouwen vielen zelfs flauw als gevolg van een kleinere inhoud van de longen.

Ook was het in die tijd mooi om de haargrens zo hoog mogelijk te hebben. Om die reden epileerden veel vrouwen het eerste gedeelte van hun haar. Dit was soms erg pijnlijk om te doen. In de 21e eeuw epileren vrouwen nog steeds, maar dit maal hun wenkbrauwen. Het beenhaar en schaamhaar wordt er op eens soortgelijke manier uitgetrokken.

Elk schoonheidsideaal is gevonden aan tijd, maar ook aan het werelddeel waarin men zich bevindt. In China hebben ze hele andere schoonheidsidealen dan in West-Europa. Tussen 600 en 900 na Christus ontstond er een nieuw schoonheidsideaal in China: kleine voetjes bij vrouwen. Dit werden ook wel lotusvoetjes genoemd. Het werd al snel een traditie en veel vrouwen konden pas trouwen wanneer ze lotusvoetjes hadden. In het jaar 1902, ruim 1.000 jaar na het ontstaan van deze trend, werden lotusvoetjes (voor de tweede maal) officieel verboden.

Inbinden van de voeten

Ook voor dit schoonheidsideaal gold: wie mooi wil zijn moet pijn lijden. En pijn lijden deden deze vrouwen zeker. Het voetbinden begon vaak al op de leeftijd van vijf jaar. De moeder koos in dit geval vaak ervoor om haar dochters voeten in te laten binden. Dat vergrootte immers de kans van haar dochter op een goed huwelijk. De tenen werden gebroken en stevig onder de voet gebonden. Hierdoor zou het herstel van de breuk ook in deze richting plaatsvinden: met de tenen onder de voet gevouwen. Het duurde gemiddeld twee jaar totdat de tenen onder de voet vergroeid waren. Daarna was een normale stand van de voet niet meer mogelijk. Alleen de grote teen bleef bespaard en werd niet gebroken.

Het kind kreeg vaak iedere twee weken nieuwe schoen die een halve centimeter kleiner waren dan de vorige. Dit voorkwam verdere groei van de voet. Het lopen deed voor het kind erg veel pijn. Als het moest, werden de botten meerdere malen gebroken. Op volwassen leeftijd waren de voeten vaak maximaal tien centimeter lang: een schoonheidsideaal in die tijd.

Gevaar voor infecties

Door deze stand kwamen ingegroeide teennagels vaak voor. Dit zorgde soms voor infecties. In ernstige gevallen was er niet voldoende medische zorg en kwam het kind of de volwassen vrouw te overlijden. Maar ook de blijvende handicap zorgde voor veel ongemak. Het zorgde voor een waggelende gang tijdens het lopen, iets dat veel Chinese mannen juist aantrekkelijk vonden. Mannen vonden het ook heerlijk om voor hun vrouw te zorgen die zelf bijna niets kon doen door de misvormde voeten. Het maakte de vrouwen afhankelijk van hun man. Daarom waren dit soort vrouwen ook voor rijke mannen bedoeld: de vrouw kon immers niet meewerken op het land of het huishouden doen.

Gebeurt het nog steeds?

In 1902 was het keizerin Cixi die een verbod uitbracht op het inbinden van voeten. Ze was ervan overtuigd dat China moderner moest worden. Het verbod hield echter maar kort stand en werd al snel weer ingetrokken. In 1911 werd er opnieuw een verbod ingebracht. Ditmaal bleef het verbod wel bestaan en rond 1950 is in de 21e eeuw nog steeds van kracht. Toch werden nog jaren na het verbod op illegale wijze voeten van jonge meisjes ingebonden. Dit duurde tot ongeveer het jaar 1950. Daarna verdwenen het voetbinden naar de achtergrond. In China is het al lang geen schoonheidsideaal meer.

Moderne schoenen zijn een kwelling

Ook in de 21e eeuw komen we een verkapte vorm van voetbinden tegen. Damesschoenen zijn vaak erg smal en lopen in het midden uit in een punt. Wanneer we de vorm van onze voet bekijken, past deze gewoonweg niet in een degelijke damesschoen. Alleen met de grote teen in het midden zouden ze perfect in deze schoen passen. Het is dan ook logisch dat veel vrouwen last van de voeten krijgen bij het veelvuldig dragen van smalle en spits toelopende schoenen. In erge gevallen kan er zelfs vergroeiing of blijvende beschadiging aan de voet ontstaan. Ook het dragen van hoge (naald)hakken zorgt voor lichamelijke klachten. Pijn aan de voet en rugpijn zijn veel voorkomende klachten.