Streefgewicht bereikt, maar dan...?
Afvallen is moeilijk, maar op gewicht blijven blijkt in de praktijk vaak nog moeilijker. Als het om overgewicht gaat, lijkt alles gericht te zijn op afvallen en het bereiken van een gezond gewicht; het resultaat. Maar zie dat resultaat op de lange termijn maar eens vast te houden. Hoe blijf je op lange termijn op het bereikte streefgewicht?
Het ruime aanbod aan methodes om gewicht te verliezen
Over afvallen en op gezond gewicht komen, is al zo veel geschreven. En natuurlijk: zo vreemd is dat niet. Overgewicht is een groter wordend probleem in Nederland. Het brengt zowel lichamelijke, als psychische als sociale problemen met zich mee. En inmiddels is er zoveel aanbod aan informatie, diëten en methodes dat je bijna door de bomen het bos niet meer ziet. Gezonde en betrouwbare methodes gaan uit van gezond en gevarieerd eten en genoeg beweging. Methodes die zeggen snel resultaat te boeken, zijn minder gezond, maar ook aan crashdiëten is een overvloed aan aanbod.
Bij diëten ligt het accent op de periode waarin gewerkt wordt aan het bereiken van het resultaat: gewicht verliezen om op het streefgewicht te komen.
Herhaaldelijk terugvallen op het oude gewicht, jojo-effect
Waar minder aandacht aan wordt besteed, is het behouden van het bereikte streefgewicht. Terwijl dat juist het struikelblok is als het gaat om het behouden van een gezond gewicht op de lange termijn. Na een strenge lijnperiode valt men vaak terug in het oude eetgedrag. Zelfs de methodes waarbij men een gezond eetgedrag aanleert, geven geen garantie dat men niet terugvalt. Het jaar na het behalen van het streefgewicht is de moeilijkste periode. De kans op succes is het grootst na 2 jaar. Pas dan is men zowel fysiek als mentaal volledig gewend aan het nieuwe eetgedrag. Ook Het Voedingscentrum zegt dat het lastig is om blijvend af te komen van een te hoog lichaamsgewicht.
Waarom is het zo moeilijk om op gewicht te blijven
Bij een te streng dieet
Na een periode van streng lijnen zoals bij een crashdieet (bv sapkuur of citroenkuur, vaak minder dan 1200 calorieën per dag), is de kans groot dat men de verloren kilo's ook weer aankomt. Als het streefgewicht eenmaal behaald is, is de druk van de ketel. Maar men weet niet hoe men vervolgens moet eten om op gewicht te blijven. Door het strenge lijnen kan de stofwisseling op een lager pitje gaan branden, waardoor het lichaam minder energie verbruikt. Het strenge dieet kan ook als gevolg hebben, dat men zich na deze periode niet meer kan inhouden. Het begint bij een gebakje omdat het wel weer mag, maar men kan vervolgens niet meer stoppen.
Afvallen door gezonder eten
Tijdens de lijnperiode eet men gezond en gevarieerd. Maar de periode tot het behalen van het streefgewicht is vaak niet genoeg om iemand voorgoed een ander eetgedrag aan te leren. Het gaat in feite om een gedragsverandering: vaste eetmomenten, bewuster eten, leren luisteren naar het honger- en verzadigingsgevoel, kiezen voor gezonde producten en wat te doen met moeilijke momenten zoals feesten en verjaardagen. Deze gedragsverandering slaat op het alledaagse leven, en geldt voor elk moment van de dag. Het is lastig om dit zelfstandig en volledig voort te zetten na het behalen van het streefgewicht. Vaak valt men toch weer terug in de oude gewoontes.
Bij een dieet dmv maaltijdvervangers
Na het behalen van het streefgewicht, stopt men vaak met het gebruik van de maaltijdvervangende producten. Het is te duur om je leven lang op deze manier te blijven eten. Daarnaast is het in sociaal opzicht praktisch onhandig, zoals bij etentjes. Dus na het behalen van het gewenste gewicht, gaat men weer gewone voeding eten. Dat houdt in: zoals men voor de lijnpoging gewend was. Maaltijdvervangers zorgen niet voor een gezonder voedingspatroon.
Hoe blijf je op gewicht
Er is geen simpel antwoord of oplossing. Maar je kan wel de kans om op lange termijn je gewicht te behouden, zo groot mogelijk maken:
- Zorg voor een gezond voedingspatroon, eet 3 maaltijden per dag en 3 kleinere gezonde tussendoortjes.
- Wees niet al te streng, sta jezelf af en toe wat lekkers toe. De kans op een eetbui is groter wanneer je te streng bent voor jezelf.
- Beweeg dagelijks minimaal 30 minuten. Door dagelijks te bewegen hou je je stofwisseling beter op peil en verklein je de kans op het jojo-effect.
- Wees je ten eerste bewust van een terugval na het bereiken van je streefgewicht. Dit maakt je alert op mogelijke valkuilen, of wanneer je jezelf te vaak toestaat om te bijvoorbeeld te snoepen.
- Door alert te zijn, kun je eerder ingrijpen wanneer je merkt dat het weer de verkeerde kant opgaat.
- Ga met enige regelmaat op de weegschaal staan, liefst onder de zelfde omstandigheden (eens in de twee weken direct na het opstaan bijvoorbeeld) en hou je oorspronkelijke streefgewicht in de gaten.
- Een gedragsverandering om gezonder te eten, vergt naast deze tips veel discipline. Maar weet je dit vol te houden, zal het ook je zelfvertrouwen vergroten. Aangezien jij de controle hebt over wat en hoeveel je eet en jij zelf je gewicht op peil kan houden.
- Zorg voor een steuntje in de rug of een stok achter de deur. Dit kan iemand zijn die je vertrouwt, met wie je af kan spreken om met jou je gewicht in de gaten te houden en met wie je kan praten over moeilijke momenten. Dit kan ook iemand zijn die in hetzelfde schuitje zit, zodat je elkaar kunt steunen (bijvoorbeeld iemand die je kent van een afslankclub).