Gezond eten betekent niet altijd afvallen!

Er wordt veel gedacht dat het gezonder gaan eten ook bijdraagt aan het verliezen van gewicht. Gezonder eten is vanzelfsprekend altijd goed: een vette hamburger of een frisse salade? Je kunt daadwerkelijk gewicht verliezen door gezonder eten, maar andersom kan ook: je kunt ook aankomen. Hoe kan dat?

Gezond eten versus gewicht verliezen

Het eten van gezond voedsel moet je eigenlijk los zien van het willen verliezen van gewicht. Het zijn twee afzonderlijke aandachtgebieden in je eetpatroon. Ze kunnen zeker hand in hand gaan, maar dat is niet automatisch in alle gevallen zo.

Vanzelfsprekend kun je vrijwel direct begrijpen dat het eten van die hamburger met veel saus, minder gezond is dan de salade met verse tomaatjes. Dat is vanuit het perspectief van ‘gezond eten’. Dit overduidelijke voorbeeld kun je ook toepassen in het kader van verliezen van gewicht. Je kijkt nu echter naar heel andere zaken in het betreffende voedsel: bijvoorbeeld naar de calorieën in het voedsel.

Gezond eten … maar let op!

Er zijn veel soorten voedsel die doorgaan als gezond. En daar is niets mis mee, dat is altijd beter dan ongezond eten. Maar gezond eten kan ook bijzonder veel calorieën bevatten. En daarmee dus niets bijdragen aan jouw wens om gewicht te verliezen. Zelfs een salade bevat calorieën, met name vanwege de dingen die je er allemaal instopt. Wist je dat een Ceasar salade met croutons en die heerlijke yoghurtdressing bijna evenveel calorieën bevat als een ‘bekende dubbele hamburger van een bepaalde hamburgerketen’? Ze zijn allebei erg lekker, maar wees je ervan bewust dat niet per definitie de één beter is dan de andere vanuit het perspectief van calorieën.

Een groot probleem dat de consument in veel gevallen op het verkeerde been zet, is de marketing die fabrikanten toepassen. Zij spelen slim in op het ‘gezondheidsbewustzijn’ dat de laatste jaren is ontstaan. Producten worden verkocht met kreten als ‘lowfat’, ‘0% vet’ en/of bijvoorbeeld ‘light’. Het is zeker waar: de producten hebben minder vet, of zelfs geen (bepaalde soort) vet dan de originele producten. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze helemaal géén vet hebben, om maar te zwijgen van de hoeveelheid calorieën die zeker ook in deze producten zitten.

Gezond voedsel en hun calorieën

Er zijn veel meer soorten voedsel die het label ‘gezond’ hebben en toch boordevol calorieën zitten. Dit voedsel kun je prima eten in een gezonder dieet, maar eet ze met mate wanneer je ook probeert wat van je gewicht te verliezen. Er is een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calorieën bepaald. Let wel, de hoeveelheid energie die jij nodig hebt is afhankelijk van bijvoorbeeld je beweging op de dag, je leeftijd en gewicht. De hieronder aangegeven aantallen zijn dan ook richtlijnen.

• Een meisje (4 tot 9 jaar): 1.400 calorieën
• Een meisje (10 tot 18 jaar): 2.100 calorieën
• Een volwassen vrouw: 2.000 calorieën
• Een jongen (4 tot 9 jaar): 1.500 calorieën
• Een jongen (10 tot 18 jaar): 2.200 calorieën
• Een volwassen man: 2.500 calorieën

Let bij het eten van onder meer de volgende producten eens op de calorieën die het bevat. En neem dit vanaf nu ook mee in je eet- en drinkpatroon. Want het is soms verrassend.

• Gedroogd fruit, noten en zaden
• Hummus
• Kaas
• Verse fruitsappen
• Ontbijtgranen en –cereals

Gedroogd fruit, noten en zaden

Noten, zaden en gedroogd fruit zijn lekker als snack tussendoor. En ze lijken gezonder dan een reep chocolade of ander snoepgoed. Dat is ook zo, maar let op: ze zitten vol energie en calorieën. En omdat de nootjes, zaden of gedroogd fruit zo makkelijk weg eten, heb je voor je het beseft al meer dan de helft van je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calorieën binnen. In enkele minuten tijd welteverstaan. Een handje vol pinda’s bevat circa 170 calorieën. De helft hiervan komen voort uit het vet in de pinda’s. Het zijn dan wel ‘gezonde vetten’, ze bevatten wel evenveel calorieën als de ongezonde soort. Gedroogd fruit daarentegen zit boordevol suikers en die dragen dus enorm bij aan de hoeveelheid calorieën. Laat je dit niet weerhouden om noten, zaden en gedroogd fruit te eten. Er zitten namelijk ook heel veel gezondheidsvoordelen aan het eten ervan. Eet het alleen wel met mate.

Hummus
Hummus, door vele Nederlanders ook als humus geschreven, is een zéér populaire dip, of smeersel voor op een (stok-)boordje. Het is gemaakt van kikkererwten, tahin (een pasta gemaakt van sesamzaad), knoflook, olijfolie en citroensap. Allemaal gezonde ingrediënten. En toch bevat hummus minstens 225 calorieën per 100 gram. Dit komt met name door de olijfolie. Olijfolie bevat ook de zogeheten ‘gezonde vetten’, maar dat zegt niets over de calorieën: per gram toch zeker 9 calorieën! Ter illustratie: een pot van 250 gram hummus bevat meer dan 600 calorieën en 50 gram vet. Dat is 70% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Hummus past dan ook niet echt in een dieet om gewicht te verliezen. Wil je het toch graag eten, kies dan voor variaties met gereduceerde vetten. En neem kleine porties. Een grote pot hummus kopen is de ‘goden verzoeken’, want dan “moet de pot leeg, want anders moeten we het weggooien”. En dan is er nog niets gezegd over de crackers, broodjes en wat niet meer, waar de hummus opgesmeerd wordt!

Kaas

De meeste kazen zijn calorierijk. Er zijn bepaalde kazen die hierop de uitzondering zijn, zoals kwark, cottage cheese en sommige roomkazen met zéér weinig vet. Maar ga er maar vanuit dat alle andere kazen boordevol calorieën zitten. Dus ook feta, en zeker ook deze kazen die worden aangeprezen als ‘minder vet’ of ‘light’. Deze laatste categorie kazen zullen allicht iets minder calorieën bevatten dan normale kaas, maar dat moet je niet vertalen naar ‘gezond’ en maak ook niet de vergissing dat ze géén of nauwelijks calorieën bevatten: het zijn er nog steeds veel! Eet kaas dan ook met mate wanneer je gewicht wilt verliezen. Of kies eens voor een kwark of cottage cheese.

Verse fruitsappen

Een vers glas sap wordt door de meeste mensen geassocieerd met gezond. Je zou er niet genoeg van kunnen drinken. Een glas sap bevat niet zozeer veel energie, maar daarentegen zit het wel boordevol suikers. Een gemiddeld glas (250 milliliter) sinaasappelsap bevat maar liefst 110 calorieën. Een glas per dag is geen probleem, maar drink er niet de hele dag door meerdere, want dat tellen de calorieën aardig bij elkaar op. Een tip is om speciale (fruit)sapglazen aan te schaffen die wat kleiner zijn dan de normale glazen. Zo kun je toch meerdere glazen op een dag drinken, maar matig je wel de hoeveelheid die je nuttigt.

Ontbijtgranen en cornflakes

In de morgen, of soms gedurende de dag als tussendoortje, eten veel mensen een schaal met cornflakes of ontbijtgranen. Lekker makkelijk. Maar nagenoeg alle ontbijtgranen en cornflakes bevatten veel calorieën. Dus ook die ontbijtgranen en cornflakes die worden aangeprezen als passend in een dieet om af te vallen, of als gezond. Ze bevatten namelijk zeer veel energie (net als bij humus), dus krijg je per hap méér calorieën binnen dan bij veel ander voedsel. Zeker de varianten met noten en (gedroogd) fruit springen er bovenuit. Dit komt door de suikers en vetten. Wist je dat sommige ontbijtgranen varianten met noten en fruit zelfs meer calorieën per 100 milligram bevatten dan varianten voor kinderen met granen met een suiker- of chocoladelaag? Wat verder ook niet bijdraagt aan het verliezen van gewicht in combinatie met het eten van ontbijtgranen of cornflakes is de toevoeging van melk of yoghurt. Als je wilt afvallen en wel deze granen of cornflakes wil blijven eten, dan moet je de hoeveelheid aanpassen. Je kunt het beste vasthouden aan afgemeten porties, dus niet de doos even omkeren in je kom.

Lees verder

• KEN-dieet: in 10 dagen tot 10% van je lichaamsgewicht kwijt