De Wet BIG en het BIG-register

De Wet BIG en het BIG-register Er zijn in Nederland tal van hulpverleners op medisch en paramedisch gebied actief. Het is voor patiënten en consumenten niet altijd duidelijk in hoeverre hulpverleners een bevoegdheid hebben. Sinds 1993 kent Nederland de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg. Hierin is precies vastgelegd wie tot welke handelingen in de individuele gezondheidszorg is bevoegd.

Wet op de Uitoefening van de Geneeskunst

Nederland kende al eerder een wet, waarin omschreven werd wie in de geneeskunst bevoegd was tot het doen van handelingen. Deze wet, ingediend door het kabinet Thorbecke in 1865, regelde dat alleen artsen bevoegd waren. Alle anderen was het verboden zelfstandig medische handelingen uit te voeren. Aangezien er ook verpleging in ziekenhuizen moet zijn, moest er iets bedacht worden om hen hun werk te laten doen. Men kwam met een 'verlengde arm'-constructie. Werden medische handelingen verricht door iemand die geen arts was, dan beschouwde men dat als een behandeling via de 'verlengde arm' van de arts. Een lastige constructie, waarbij de verantwoordelijkheid van handelingen niet altijd kwam te liggen waar deze thuishoorde.

Helderheid

De wet uit 1865 was duidelijk aan vernieuwing en modernisering toe, waarbij beter gekeken zou moeten worden naar allerlei beroepen in de gezondheidszorg. Ook moest de wet duidelijkheid verschaffen over verantwoordelijkheden van alle betrokken zorgverleners.

De Wet BIG

In december 1993 werd in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg, kortweg ook de Wet BIG genoemd, geregeld welke personen tot welke handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg gerechtigd waren. In deze nieuwe wet werden enkele belangrijke doelen gesteld:
  • Kwaliteitsbewaking van de uitoefening van de gezondheidszorg
  • Mensen die zorg nodig hebben worden beschermd tegen onzorgvuldig handelen, of tegen hulpverleners die niet tot handelen gerechtigd zijn
  • Voor specifieke groepen hulpverleners worden aparte regels gesteld
  • Er voor zorgen dat mensen in de gezondheidszorg zorg verlenen met een eigen verantwoordelijkheid

Kwaliteitsbewaking

In de wet BIG wordt de kwaliteit van de zorg bewaakt. Dat gebeurt door:
  • Het opstellen van algemene regels over de kwaliteit van alle zorgverleners
  • Het apart regelen van bepaalde risicovolle handelingen, de voorbehouden
Voor beroepen met meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid wordt de kwaliteit bewaakt door:
  • Titelbescherming
  • Beroepsregistratie
  • Het regelen van tuchtrecht

Verplichte registratie

In artikel 3 van de wet BIG zijn beroepen geregeld die een verplichte registratie kennen, maar ook een periodieke herregistratie. Daarnaast moet er een wettelijk tuchtrecht geregeld zijn. Deze beroepen zijn beschermd, en hebben een beroepstitel. Denk hierbij aan artsen, verpleegkundigen en fysiotherapeuten.

De voorbehouden handelingen

Je kunt medische handelingen alleen verrichten als je over de benodigde titel beschikt. Daarnaast moet je redelijk bekwaam zijn om de betreffende handeling ook te verrichten. Voorbehouden handelingen mag je alleen zelf doen, mits je aan de voorwaarden voldoet. Je doet zo'n handeling dus niet in opdracht van een ander. De wet biedt in artikel 38 op dit laatste enkele uitzonderingen:
  • De opdrachtgever biedt, indien nodig, aanwijzingen. Dat kan mondeling, maar kan ook in vastgestelde protocollen zijn geregeld.
  • Er is de mogelijkheid tot interventie
  • De opdrachtgever heeft redenen aan te nemen dat degene die de handelingen verricht bekwaam genoeg is om die handeling ook naar tevredenheid uit te voeren.
Hierdoor is het bijvoorbeeld ook mogelijk dat de dokters- of tandartsassistent(e) bepaalde handelingen verricht, denk hierbij bijvoorbeeld aan het geven van injecties.

Registratie in het BIG-register

Voor een aantal beroepen is titelbescherming geregeld in de wet BIG. Voorwaarde hiervoor is, nogal logisch, een afgeronde opleiding. Een andere voorwaarde is registratie in het BIG-register. Dit BIG-register is openbaar en dus door iedereen te raadplegen. Je kunt er dus in opzoeken of jouw zorgverlener aan de voorwaarden voldoet. Je kunt ook in het BIG-register lezen of jouw zorgverlener alleen onder bepaalde voorwaarden de zorg mag verlenen – en welke voorwaarden dat dan zijn. Als een zorgverlener geen zorg meer mag verlenen, dan wordt dat ook in het register vermeld. Hierdoor bewaakt de beroepsgroep de kwaliteit en heb je als je zorg nodig hebt ook enige controle over het proces.

Herregistratie

Een opleiding tot zorgverlener en werkervaring biedt geen garantie dat de zorgverlener bij de tijd blijft. Het is de bedoeling dat er ook herregistratie plaats zal vinden in het BIG-register, waarbij de gevolgde nascholing, maar ook de werkervaring onder de voorwaarden zal horen. Per slot van rekening wil je niet geholpen worden door een zorgverlener die twintig jaar geleden is afgestudeerd en daarna twintig jaar zijn beroep niet heeft uitgeoefend. Voor artsen is de herregistratie inmiddels geregeld, andere beroepsgroepen zijn dit nog aan het regelen.

Wie hebben een BIG-registratie?

Er zijn op dit moment acht beroepsgroepen waar een BIG-registratie verplicht is:
  • apothekers
  • artsen
  • fysiotherapeuten
  • gezondheidspsychologen
  • psychotherapeuten
  • tandartsen
  • verloskundigen
  • verpleegkundigen
© 2013 - 2024 Hansvg, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Individuele gezondheidszorg en de Wet BIGIndividuele gezondheidszorg en de Wet BIGZoals voor veel beroepen gelden ook voor beroepen die te maken hebben met de verzorgende individuele gezondheidszorg all…
Opleiding medisch secretaresseOpleiding medisch secretaresseEen medisch secretaresse heeft een verantwoordelijke baan. Voor deze administratieve baan in de zorg heb je een goede op…
Het medisch beroepsgeheim; wat blijft er geheim?Het medisch beroepsgeheim; wat blijft er geheim?Het medisch beroepsgeheim betekent dat dokters, verpleegkundigen en psychotherapeuten zonder toestemming van de patiënt…
Hoe word je ambulancechauffeur?Hoe word je ambulancechauffeur?Als ambulancechauffeur vervoer je patiënten van en naar het ziekenhuis en assisteer je de verpleegkundige die op de ambu…

Internettherapie: voor- en nadelen, effectiviteitInternettherapie: voor- en nadelen, effectiviteitNiet meer oog in oog met een psycholoog of psychiater maar een therapie volgen vanachter je computer. Wat kun je verwach…
Spalk achter de tandenSpalk achter de tandenEen retentiebeugel is een spalk die achter de tanden wordt aangebracht. Meestal wordt dit gedaan na het dragen van een v…
Bronnen en referenties
  • Wikipedia: Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg
Reactie

Timo Schmidt, 29-04-2017
Er zijn aktief woonbegeleiders en buurteam medewerkers bezig met quasi medice handelingen, patienten overtuigen van het gebruik van medicatie of suggesties doen voor medicatie gebruik ook in gesprekken zonder psychologen.

Het gaat om buurteam medewerekrs, peer to peer ervarings deskundige en reguliere hulpverleners, die deel uitmaken van een van net van een netwerk van instellingen en de behandeling opname en medicatie zonder directe noodzaak of oorzaak. Moeten die niet ook geregistreerd staan. Reactie infoteur, 01-05-2017
Dat lijkt me wel. Niet alleen geregistreerd maar ook gecontroleerd. Medische handelingen dienen naar mijn mening voorbehouden te zijn aan mensen die hiertoe bevoegd zijn.

Hansvg (513 artikelen)
Laatste update: 29-06-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.