Geluidsoverlast en problemen met gezondheid

Geluidsoverlast is een van de meest ernstige hinderingen in de samenleving. Die overlast kan op allerlei manieren plaatsvinden van harde muziek in de tuin van de buren op een zomeravond tot het midden in de nacht dichtklappen van een deur in een flatgebouw. Het ondergaan van hinderlijke geluiden kan tot gezondheidsproblemen leiden.

Geluidsoverlast en welzijn, gezondheidseffecten en leerprestaties

Die gezondheidsproblemen kunnen enerzijds te maken hebben met het welzijn van mensen zoals slaapverstoring en anderzijds kunnen ze leiden tot gezondheidseffecten zoals hartziekten en vaatziekten. Bij kinderen kan geluidsoverlast effect hebben op de leerprestaties.

Slecht slapen, verstoring en stress

De effecten op de gezondheid worden meestal veroorzaakt doordat geluid als lawaai wordt ervaren. Die ervaring leidt dan dikwijls tot niet goed kunnen slapen of plotseling wakker worden bij een geluid midden in de nacht. Maar ook verstoring van dagelijkse activiteiten kunnen zich voordoen als geluid als lawaai wordt ervaren en ook stressreacties zijn mogelijk. Slecht slapen, verstoring en stress kunnen op hun beurt oorzaken zijn van hoge bloeddruk of een verhoogd niveau van het stresshormoon cortisol. Dat hormoon kan het risico op hartziekten en vaatziekten en ook psychische aandoeningen verhogen.

Gehoorbeschadiging als beroepsziekte

Naast hinderlijk geluid kan er ook sprake zijn van hard en langdurig geluid dat met het uitoefenen van een beroep te maken heeft. Jarenlange blootstelling aan een hoog geluidsniveau kan leiden tot gehoorstoornissen. Langdurige blootstelling aan geluid van boven tachtig decibel is vaak de oorzaak van een veel voorkomende beroepsziekte namelijk blijvende gehoorbeschadiging.

Andere oorzaken van beschadiging

Maar ook buiten het werk kan die schade veroorzaakt worden zoals geluid van discotheken en popconcerten of door het luisteren naar te harde muziek op een hoofdtelefoon. Een andere oorzaak van blijvende gehoorstoornis kan het ondergaan van slechts één hard geluidsmoment zijn zoals een explosie waarbij sprake is van een zogenaamd akoestisch trauma.

Gewenst en ongewenst geluid

De beleving van geluid en de daarna eventueel optredende gezondheidsklachten zijn voor een groot deel afhankelijk van de sterkte, de hoogte en de duur. Daarnaast spelen voor eventuele gezondheidseffecten een rol hoe er over wordt gedacht, de verwerkingsmanier en eventuele angst en gevoeligheid. Er kan namelijk niet alleen onderscheid gemaakt worden in geluidsniveau maar ook tussen gewenst en ongewenst geluid. Zo kan bijvoorbeeld een omgeving waarin zich geen ongewenste geluiden voordoen het herstel van stress zeer bevorderen. Het tegenovergestelde kan het herstel van stress zeer negatief beïnvloeden.

Geluidsbeleving en angstontwikkeling

Het niveau van geluid wordt uitgedrukt in decibel. Maar onafhankelijk van het aantal decibellen kan de beleving anders zijn. Bij eenzelfde aantal decibellen kan een geluid toch in de nacht als hinderlijker worden ervaren dan overdag. Ook het weten dat een bepaald geluid zich weer kan voordoen kan een voortdurende spanning veroorzaken. Soms bestaat er angst dat het geluid aan een eerdere getraumatiseerde gebeurtenis zal herinneren. Maar in veel gevallen is het niet duidelijk waarom de klacht zich heeft ontwikkeld en lijkt hij gewoon te zijn ontstaan. Veel lijders aan geluidsangsten gaan bepaalde situaties vermijden. Waar dit niet mogelijk is kan de angst zich soms verder ontwikkelen.

Onbegrip van omgeving

Voor geluidangst of angst voor plotseling optredende harde knallen of andere harde geluiden voelen mensen zich vaak onbegrepen. Hun omgeving reageert dikwijls met onbegrip en woorden als overdreven en abnormaal. Signalen en reacties van degene die angst heeft voor bepaalde geluiden worden afgedaan als aanstellerij. Maar die angst kan zeer hevig worden als de spanning en angst blijft voortduren. In zeer ernstige gevallen is er sprake van geluidsfobie. Een speciaal soort geluidsfobie is misofonie (zie artikel "Misofonie, een bijzondere aandoening").

Lees verder

• Misofonie, een bijzondere aandoening
• Omgaan met problemen en het oplossen van problemen
• Problemen van je af schrijven door schrijftherapie