Fantoom Vibratie Syndroom

Wie kent het niet: je denkt dat je telefoon rinkelt in je broekzak, maar wanneer je die eruit haalt blijkt dat er helemaal geen nieuw bericht of telefoon is. Je hersenen hebben je gefopt. Maar hoe en waarom?

Inhoudsopgave

• Fantoomvibratie: wat?
• Perceptie
• Simpele oplossing

Fantoomvibratie: wat?

Volgens de enkele studies die er al naar verricht werden heeft tussen de 70 en 80 % van de mensen wel eens te maken met fantoomvibratie. Je denkt dat je telefoon trilt in je broekzak, maar in feite bleef die bewegingsloos en neemt je brein een loopje met je perceptie.

Wanneer je dit meemaakt denk je misschien dat je stilaan zot wordt. Hallucinaties zijn vaak gelinkt aan schizofrenie, depressie of angststoornissen. Je moet je echter geen zorgen maken als je al eens te maken kreeg met spookvibraties in je broekzak. De overgrote meerderheid van de GSM- of Smartphonegebruikers heeft al dezelfde ervaringen gehad. En die ervaringen bewijzen enkel dat je hersenen hun uiterste best doen om je correct te informeren over je omgeving.

Zo'n 30 % van de mensen denkt zelfs soms dat de telefoon niet enkel vibreert maar ook rinkelt, terwijl die in werkelijkheid bewegensloos en helemaal stil bleef. Sommigen denken dat de digitale toestellen ons te veel worden, en dat we daar langzaam gek van worden. Niets is minder waar.

Perceptie

Je brein moet de hele tijd bepalen of je telefoon af gaat of niet, op basis van allerlei zintuiglijke informatie die binnenkomt. Die stroom aan informatie is vervuild met allerlei ruis. Het is niet altijd even makkelijk voor je hersenen om het juiste oordeel te vellen. Je kan het vergelijken met andere waarnemingen. Wanneer je in een stille omgeving bent zal je het bijna altijd correct opmerken wanneer iemand je naam uitspreekt. In een lawaaierige omgeving kunnen je hersenen soms uit de 'ruis' aan omgevingsgeluiden dénken dat je naam uitgesproken werd, terwijl dat helemaal niet het geval is. Of denken dat je naam niet werd uitgesproken, terwijl dat wel zo was.

Je wil geen telefoons missen, dus zal je sneller denken dat je telefoon wél afgaat wanneer dat niet zo is, dan dat je denkt dat je telefoon niet afgaat, maar dat wel zo is. Dit werkt net zoals een brandalarm. Dat is altijd ingesteld om snel af te gaan. Een brandalarm geeft om die reden vaak een vals alarm. Bij de minste detectie van rook zal het alarm afgaan, want je wilt zeker op de hoogte gesteld worden wanneer er mogelijk een brand is, ook als die er niet is; net zoals je zeker wilt weten dat je telefoon afgaat, ook als dat niet zo is.

Fantoomvibraties ervaren is dus geen pathologische hallucinatie waarvoor je behandeld moet (of kan) worden. Het is slechts je brein dat zijn uiterste best doet om zo correct mogelijk signalen op te vangen en te interpreteren in een wereld waarin signalen die ertoe doen worden overstelpt door signalen die er niet toe doen, maar die onvermijdelijk wel je waarneming en hersenen binnensijpelen.

Op dezelfde manier zijn er bepaalde muziekstukken of films die gekke effecten hebben op je hersenen. Wanneer er geluiden in voorkomen die heel sterk lijken op het geluid dat je gsm maakt wanneer die afgaat, kan je wel eens denken dat dat zo is. Zelfs als je het betreffende liedje kent, en vaak hebt gehoord, zal je toch telkens weer in dezelfde illusie trappen.

Sommige experts denken dat dit fenomeen met meer te maken heeft. De GSM is voor velen een vijfde ledemaat geworden. Ze leven in een constante 'waakstand' (zelfs 's nachts). Wanneer ze een geluid horen dat nog maar een beetje lijkt op dat van de gsm gaat er in de hersenen meteen een alarm af: 'je gsm gaat af, controleren!'. Het fenomeen is zo bekend en voor iedereen herkenbaar dat er zelfs al een Nederlandstalige Facebookpagina aan gewijd werd!

Simpele oplossing

De vibratie van je mobieltje is meestal eerder zacht ingesteld. Wanneer je die harder instelt zal je makkelijker de juiste inschatting maken, en minder vaak denken dat je telefoon trilt terwijl dat niet zo is. Een andere optie, die misschien wat drastisch is, is gewoon af en toe je telefoon uitschakelen. Als je wéét dat je gsm afstaat, zal je minder snel gefopt worden door je hersenen die op dat moment moeten weten dat het onmogelijk is dat de gsm trilt of rinkelt. Je bent dan natuurlijk wel onbereikbaar.