De huid, twee lagen waar we niet zonder kunnen

Als we het lichaam even van dichterbij willen gaan bekijken, komen we hoe dan ook eerst de huid tegen. De huid bestaat uit twee lagen. De eerste is aan de oppervlakte eerder doods, terwijl daaronder heel wat gebeurt. Heel wat noodzakelijke dingen trouwens want zonder deze twee lagen zouden we helemaal niet kunnen leven. Je huid beschermt je immers tegen zaken van buitenaf, maar zorgt er ook voor dat er bepaalde stoffen in je lichaam blijven. Een mooie wisselwerking dus die steeds in balans moet blijven.

De buitenste huidlaag of opperhuid

De bovenste huidlaag of opperhuid wordt ook wel eens epidermis genoemd. Deze laag bestaat voornamelijk uit dode cellen omdat onze huid steeds maar weer vernieuwd. Toch is de opperhuid niet van ondergeschikt belang, integendeel. Ze beschermt ons immers tegen heel wat verschillende dingen. Denk maar aan ziektekiemen en de gevaarlijke zonnestralen. De epidermis van een mens is trouwens niet overal even dik. Denk maar aan je voetzolen. Door de wrijving wordt de opperhuid daar dikker, terwijl hij op andere plaatsen veel fijner is.

Huidschilfers

Je huid ziet er volgens jou misschien elke dag hetzelfde uit, maar dat is niet zo. Onze huid vernieuwt voortdurend waardoor er elke minuut honderden huidcellen op de grond vallen. Dit kunnen er nog een pak meer zijn als je uit het bad of de douche komt. Het gebeurt wel vaker dat je op dat moment opmerkt dat je benen of armen droog zijn. Je krijgt hier echter geen rode, schilferige plekken door. De oude huidschilfers verdwijnen gewoon en er komen nieuwe in de plaats.

Actieve epidermis

Terwijl er in de bovenste laag van je epidermis heel wat dode schilfers zijn, is de laag er net onder heel wat actiever. We zijn nog steeds in de opperhuid, maar niet meer aan het oppervlak. Net onder het bovenste laagje worden alle cellen in twee gedeeld waardoor er steeds maar weer nieuwe cellen tevoorschijn komen. Doordat andere cellen eronder zich ook gaan delen, geraken de nieuwe cellen tot aan de oppervlakte. In eerste instantie zijn de cellen eerder blokjes, terwijl ze later een stuk platter zijn. Het duurt ongeveer vier weken tot de huidcellen helemaal aan de oppervlakte komen. In die periode vullen ze zich met keratine. Hoe meer keratine ze bevatten, hoe harder de cellen worden. Uiteindelijk zit er zodanig veel keratine in de cellen dat ze gewoon afsterven.

Vijf moeilijke namen

Binnen de opperhuid spreken we nog van vijf afzonderlijke laagjes. Die krijgen een behoorlijk moeilijke wetenschappelijke naam. We spreken van de stratum corneum, de stratum lucidum, de stratum granulosum, de stratum spinosum en de stratum basale. De eerste bevindt zich aan de oppervlakte van je huid, de stratum basale zit tegen je lederhuid aan.

Blaren

Als je opperhuid te veel wrijft tegen iets anders, dan ontstaat er een blaar. De stratum corneum geraakt op zo'n moment los van de ander lagen van de epidermis en er ontstaat een holte. Deze plaats wordt opgevuld met serum. Dit is doorzichtig vocht dat uit je bloedvaten en cellen komt.

Vingerafdruk

Een speciaal stukje van de epidermis of opperhuid is de vingerafdruk. Op je vingers staat een uniek patroon aan lijnen. Dat is bij iedereen anders. Door die ribbels in de toppen van je vingers heb je meer grip. Er zijn ook enkele dieren die zo'n vingerafdruk hebben, namelijk koalaberen.

De binnenste huidlaag of dermis

Onder de buitenste huidlaag ligt er nog een tweede laag. Die noemen we de dermis of lederhuid. Deze huid is heel flexibel want ze bestaat uit vezelbundels. Deze kunnen uitrekken, maar daarna ook weer tot hun normale vorm inkrimpen. De dermis is een ontzettend groot allegaartje van allerlei soorten kleine deeltjes. Zo vind je niet alleen bloedvaten in de lederhuid, maar ook haarzakjes, zenuwuiteinden en zweetklieren.

Transpiratie

De zweetklieren in de lederhuid zorgen ervoor dat de huid afgekoeld wordt als dat nodig is. Bij hoge temperaturen of bij een inspanning gaat een mens transpireren. Dat zweet of transpiratie moet ervoor zorgen dat de huid niet te warm wordt. Zelfs wanneer het niet warm is, kun je nog altijd lichtjes zweten. Dat merk je dan meestal zelf amper op. We noemen het daarom ook 'onmerkbaar zweten'.

Vet

Onder de twee huidlagen ligt er een laagje vet. Je kunt het eigenlijk met een kussen vergelijken want dat vet vangt mogelijke schokken op. Zo wordt er in de meeste gevallen niets onder de huid beschadigd.

Weetjes

• Elk jaar opnieuw verlies je zo'n twee kilo dode huidcellen.
• Als je de huid van een volwassen persoon helemaal zou openleggen, dan zou je meer dan 6 m² bedekken.
• De huid van een volwassen persoon weegt ongeveer drie kilogram.
• Het dunste stukje huid is dat van het ooglid. Dat is maar een halve millimeter dik.
• De huid van de voetzolen kan tot vijf millimeter dik zijn.