Hersenen functioneren beter door regelmatig te sporten

Sporten is niet alleen goed voor je hart, bloedsomloop, spieren, longen etc, maar brengt tevens je brein in betere conditie. Minder vergeten, minder fouten, hogere cijfers door aan je lichamelijke conditie te werken. Dat geldt niet alleen voor jongeren die via sport betere cijfers op school halen, maar ook voor senioren die daarmee de aftakeling van hun hersenen kunnen uitstellen, en zelfs kunnen terugdraaien. Dus door te sporten train je tevens je hersens en word je slimmer. Gezonde intensieve lichamelijke inspanning vergroot ook je mentale weerbaarheid en verkleint de kans op psychische stoornissen zoals een depressie.

Sporten goed voor de hersenen

Recent wetenschappelijk onderzoek toont aan dat sport waarbij je aan je lichamelijke conditie werkt, zoals roeien of hardlopen (dus lichamelijke inspanning waarvan je hart flink sneller gaat kloppen en je goed van moet zweten), een gunstig effect op je brein heeft. Per week 3 tot 4 keer een half uur flink hard lopen is al genoeg om het verval van de hersenen en zelfs een beginnende alzheimer te vertragen.

Sporten geeft geestelijke energie

Na een dag intensieve geestelijke arbeid voelen we ons vaak doodmoe en hebben we de neiging om op de bank te gaan hangen. Maar geestelijke vermoeidheid kunnen we niet bestrijden via lichamelijke rust. Integendeel: de geestelijke vermoeidheid verdwijnt zodra we ons lichamelijk gaan belasten. Dus zo snel mogelijk na thuiskomst lekker gaan hardlopen, fietsen of een intensief partijtje badminton. Zo'n lekkere zweetprestatie geeft pas echte energie en onze geestelijke vermoeidheid verdwijnt als sneeuw voor de zon. Na de douche ben je opgewekt en tevreden over je lichamelijke prestatie.

Hersens trainen door te sporten

We kunnen na een pittige hardlooptraining of een uurtje op de sportschool ook weer helder denken, want het is algemeen bekend dat personen die regelmatig sporten bijvoorbeeld beter kunnen organiseren en plannen. Ook je zelfvertrouwen en mentale weerbaarheid zijn gunstiger als je regelmatig een fysieke prestatie verricht. Vandaar het spreekwoord "niet bij de pakken neer zitten" als het een keertje tegenzit.

Een beter verstand

Wie regelmatig rent, roeit, fietst, tennist of een andere intensieve sport waarvan je hart sneller gaat kloppen, wordt beter in wiskunde, gaat sneller lezen, wordt minder vergeetachtig en heeft minder kans op hersenziekten zoals alzheimer. Het effect is het grootst bij volwassenen, maar is ook aantoonbaar bij twintigers en tieners, al is naar deze groepen minder onderzoek gedaan. Het meeste onderzoek is bij ouderen gedaan, met een heel duidelijke conclusie. Art Kramer, hoogleraar psychologie publiceerde in 2008 een artikel over dit onderwerp in het blad Nature, met als conclusie dat het brein van ouderen zo'n 15-20% beter gaat functioneren indien ze 3x per week circa een half uur intensief sporten.

Remedie tegen aftakeling

Wanneer ouderen tussen de 60 en 85 jaar, die normaal amper sporten, worden gestimuleerd om gedurende zo'n 10 weken op hun eigen niveau aan lichamelijke inspanning te doen, blijken ze al vooruitgang te boeken op gebied van computervaardigheden, t.o.v. de groep die zich niet lichamelijk inspant. Dat het effect van lichamelijke inspanning op het brein van senioren zo groot is houdt verband met de onvermijdelijke afname van verstandelijke vermogens bij het ouder worden. Deze aftakeling kan wel degelijk in positieve zin worden beïnvloed door sport. Volgens Kramer kan iemand van 50-70 jaar die regelmatig sport weer het brein van een dertigjarige krijgen.

Vergeetachtigheid stopt

Er is een duidelijke relarie tussen beweging en leeftijdsgerelateerde dementie. Beweging, voeding en muziek maken, helpen een reserve in de hersenen op te bouwen. Ook dierproeven tonen aan dat de doorbloeding in de hersenen wordt gestimuleerd door te bewegen. Logisch eigenlijk want door intensieve beweging gaat het hart sneller kloppen en wordt er ook naar de hersenen meer zuurstofrijk bloed gepompt. Hierdoor wordt de groei van nieuwe bloedvaten en zenuwcellen gestimuleerd, waardoor meer hersenweefsel kan ontstaan. Uit de statistieken blijkt dat goed doorbloede hersenen en gezonde bloedvaten in combinatie met een gezond hart, het risico op het krijgen van alzheimer verkleint.

Kinderen die sporten halen hogere cijfers

Jongeren die sporten halen betere cijfers tijdens hun studie. Amika Singh van het VU medisch centrum in Amsterdam, verrichtte samen met collega's een overzichtsstudie naar al het onderzoek dat reeds was gedaan naar de relatie tussen sport en prestaties. Bij elkaar ging het daarbij om 12.000 kinderen. Het verband tussen lichaamsbeweging en prestaties op school bleek buitengewoon groot. Tieners die sporten, halen hogere cijfers in taal en zelfs in wiskunde. De verklaring daarvoor is ook volgens Singh en haar collega's dat de hoeveelheid bloed en zuurstof naar de hersens toeneemt. Mogelijk dat tevens het gedrag in de klas verbetert vanwege het stemmingsverbeterende en stressverlagende effect van sport.

Kinderen die op school betere cijfers willen halen doen er dus onverstandig aan door meer achter hun bureau en computer te gaan zitten.