Methotrexaat, MTX: behandeling van auto-immuunziekte, kanker

Methotrexaat, MTX: behandeling van auto-immuunziekte, kanker Het medicijn methotrexaat (MTX) kan op twee manieren worden toegepast. Het kan als licht middel een keer per week worden ingenomen om zo het immuunsysteem te temperen, waarbij ontstekingen worden tegengaan. Daarnaast kan het ook als intensieve medicatie worden ingenomen, zodat de invloed van kankercellen wordt tegengewerkt. Wat houdt methotrexaat in en hoe wordt het toegepast voor de behandeling van ziekten?

Methotrexaat, MTX


Op recept MTX verkrijgen

Indien de aandoening of ziekte ernstig genoeg is, kan het middel worden voorgeschreven. Het betreft namelijk een zeer krachtig medicijn, waarbij voorzichtigheid is geboden. Men kan het wel voor de thuissituatie op recept verkrijgen, indien het als tablet wordt ingenomen of als injectie wordt toegediend. In alle andere gevallen wordt het als infuus binnen een ziekenhuisbehandeling toegepast. Het is vrij uitzonderlijk dat het naast kanker en ernstige ontstekingen voor lichte ontstekingsgevallen wordt toegepast. Dit ook omdat het middel meerdere bijwerkingen kent en bij onjuist gebruik gevaarlijk kan zijn. Waar wordt MTX zoal voor toegepast?

Lage medicatie auto-immuunziekten

Bij auto-immuunziekten valt het eigen afweersysteem het lichaam aan omdat bepaalde elementen als lichaamsvreemd zijn geïdentificeerd. In dat geval werkt het medicijn tweeledig. Enerzijds is het een goede onderdrukker van het afweersysteem, zodat eigen cellen minder hard worden bestreden. Anderzijds zorgt het ervoor dat ontstekingen worden tegengewerkt. Vaak zal bij auto-immuunziekten een lage dosering van toepassing zijn, zoals eenmaal per week 30 mg innemen. Lees daartoe altijd goed de bijsluiter of volg de voorgeschreven hoeveelheid. Het wordt toegepast bij de volgende ziekten:
  • psoriasis: dit is een chronische aandoening van de huid, waarbij jeuk, schilfers en aankoekingen kunnen voorkomen;
  • reumatoïde artritis: hierbij valt het immuunsysteem het synovium aan, waardoor ontstekingen worden veroorzaakt. Het leidt tot langdurige gewrichtspijn;
  • de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa: deze twee ziekten tasten het darmvlies aan, waardoor ontstekingen ontstaan. Bij colitis ulcerosa ontstaan oppervlakkige ontstekingen, terwijl bij de ziekte van Crohn fistels kunnen ontstaan. Daarbij worden bloedingen en zweren veroorzaakt;
  • multiple sclerose en astma.

Hoge medicatie bij kanker

Indien er sprake is van kanker dan kan het middel bij een hoge dosering goed infecties en ontstekingen tegengaan. Daarbij heeft het een gunstig effect op de behandeling van kanker, omdat het de ontwikkeling van kankercellen remt. Het wordt veelvuldig toegepast bij de behandeling van de volgende kankersoorten:
  • acute lymfatische leukemie: in het beenmerg als producent van bloedcellen worden teveel witte bloedlichaampjes met één type immunogluboline aangemaakt, waardoor gezonde bloedcellen worden verdrongen. De afweer reageert dus niet meer op lichaamsvreemde stoffen, waardoor het lichaam snel verzwakt. Kenmerkend zijn zwelling van de lymfklieren, infecties, bloedingen en blauwe plekken;
  • blaaskanker, kanker urineleider en nierbekken: de plasfunctie werkt niet meer goed waarbij pijn en bloedplassen wordt veroorzaakt. Denk aan continue blaasontsteking;
  • borstkanker: indien er sprake is van een reeds uitgezaaide kanker. Meest kenmerkende is harde knobbeltjes, vocht uit de tepel, een rode gloed en pijn hebben;
  • botkanker (ewing-sarcoom): harde knobbel aan het bot waarbij botpijn wordt veroorzaakt;
  • darmkanker, hoofd-/ halskanker;
  • non-Hodgkin lymfoom: zwelling van de lymfklieren, koorts, nachtzweten en tot op 10% van het gewicht verliezen.

Methotrexaat bij zwangerschap

Het middel is dermate krachtig, dat het direct gevolgen heeft voor de groei van de ongeboren vrucht. Daarbij geldt dat het NOOIT mag worden gebruikt, indien u zwanger bent. Daarnaast geldt dat u tot op drie maanden na het stoppen van de inname niet zwanger mag worden. Zorg er dus voor dat u voldoende tijd in acht neemt, alvorens u zwanger wordt. Ook mannen moeten voorkomen dat bij inname van het middel er een zwangerschap wordt veroorzaakt. Het is dus noodzaak om altijd voorbehoedsmiddelen te gebruiken om een ongelukje uit te sluiten. Bent u inmiddels bevallen van een kind en neemt u MTX in dan moet u borstvoeding altijd vermijden.

Volg altijd het recept

Afhankelijk van het ziektebeeld mag u slechts een bepaalde hoeveelheid van het medicijn innemen. Volg altijd de voorgeschreven hoeveelheid op en neem het op het vastgelegde tijdstip in. Heeft u daarover twijfels, laat u dan aanvullend informeren. Zorg dat u precies weet hoeveel en hoe vaak u dit medicijn volgens de arts moet gebruiken. Laat u dus uitleggen hoeveel tabletten u per keer moet innemen en hoe vaak u dit per week moet doen. Wanneer dit voor u niet duidelijk is, neem dan voor gebruik contact op met uw arts of apotheker.

Lees verder

© 2013 - 2024 Geinformeerd, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Welke vormen van leukemie zijn er?Welke vormen van leukemie zijn er?Leukemie wordt ook wel bloedkanker genoemd. Het is kanker van de witte bloedcellen. Leukemie kennen we voornamelijk als…
Enbrel: etanercept medicatie bij reuma, JIA, BechterewEnbrel: etanercept medicatie bij reuma, JIA, BechterewHeeft u last van aanhoudende klachten na medicijngebruik bij reuma, JIA (jeugdreuma), psoriasis of de ziekte van Bechter…
Prednison: Bijwerkingen Prednison en Prednisolon stootkuurPrednison: Bijwerkingen Prednison en Prednisolon stootkuurPrednison en Prednisolon zijn ontstekingsremmers op basis van bijnierschorshormonen of corticosteroïden, die bij veel zi…
Auto-immuunziekten: Als je lichaam zichzelf aanvaltAuto-immuunziekten: Als je lichaam zichzelf aanvaltBij een auto-immuunziekte valt je lichaam zichzelf aan en ben je dus eigenlijk je eigen ziekteverwekker. Auto-immuunziek…

Poetsgewoontes die slecht voor uw tanden zijnDe beste manier om uw tanden mooi, gezond en wit te houden is om ze twee keer per dag te poetsen. Daarnaast houdt u hier…
Hersenen functioneren beter door regelmatig te sportenHersenen functioneren beter door regelmatig te sportenSporten is niet alleen goed voor je hart, bloedsomloop, spieren, longen etc, maar brengt tevens je brein in betere condi…
Bronnen en referenties
  • http://www.apotheek.nl/Medische_informatie/Medicijnen/Medicijnen/methotrexaat_bij_ontstekingsziekten.aspx?mId=10698&rId=1161
  • http://www.apotheek.nl/Medische_informatie/Medicijnen/Medicijnen/methotrexaat_bij_kanker.aspx?mId=10698&rId=1160
  • http://www.reumafonds.nl/informatie-voor-doelgroepen/patienten/vormen-van-reuma/reumatoide-artritis/over-de-ziekte
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Methotrexaat
Geinformeerd (1.029 artikelen)
Laatste update: 05-06-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.