Ernstige vermoeidheid door een auto-immuunziekte

Het lichaam reageert van nature op indringers of virussen om te voorkomen infecties worden veroorzaakt. Het afweersysteem is de stoottroep van het menselijk lichaam, om ons in goede gezondheid te laten houden. Het uit zich voornamelijk in een temperatuursverhoging, waardoor we bijvoorbeeld koorts bij een griep krijgen. Deze normale functie kan ook ontregeld zijn, waardoor het afweersysteem geen onderscheid maakt tussen lichaamsvreemde en –eigen stoffen. Bij een auto-immuunziekte reageert het lichaam op stoffen welke normaal gunstig zijn voor het functioneren van een mens. Wat houdt deze conditie in en wat kunnen de consequenties zijn?

Vermoeidheid bij auto-immuunziekte

• Wat zijn de symptomen?
• Soms vroegtijdige signalering middels hielprik
• Hoe kan het worden veroorzaakt?
• Welke ziekten veroorzaakt het bijvoorbeeld?
• Behandeling

Wat zijn de symptomen?

Omdat er in het lichaam vele stoffen, hormonen, mineralen enzovoorts actief zijn om lichaamsprocessen op gang te houden, kunnen op verschillende niveaus problemen ontstaan. Door de aandoening loopt het lichaam zelf schade op doordat ontstekingen niet worden bestreden en goed functionerende processen worden tegengewerkt. Zo kunnen er aanvullende ontstekingen ontstaan in organen, huid, cellen, slijmvliezen of weefsels. Dat houdt in dat praktisch ieder deel van het lichaam daardoor kan worden benadeeld. De antistoffen nemen de overhand, waardoor het lichaam het zwaar te verduren kan hebben. Een bepaald orgaan kan verstoord zijn waardoor verkeerde of geen hormonen worden afgegeven, de huid kan ernstig gaan schilferen, uitvallen van lichaamsfuncties enzovoorts. Meest belangrijke indicatie is continue ernstige vermoeidheid zonder veel inspanning te hebben verricht. De gevolgen van de aandoening kunnen ernstig voor de patiënt zijn. Omdat het niet om een virus of bacterie gaat kunnen anderen er niet mee worden besmet.

Soms vroegtijdige signalering middels hielprik

Bij een beperkt deel van de patiënten met een auto-immuunziekte zoals een orgaanspecifieke auto-immuunziekte kan reeds na de geboorte worden vastgesteld of men het heeft. Daar kan dan een aangepaste levensstijl, voeding, medicatie voor worden gebruikt om de gevolgen te beperken. Bij het overige deel kan de ziekte niet in de jonge jaren worden vastgesteld, omdat het pas later tot ontwikkeling komt. Voor het overgrote deel krijgt men dus gedurende het leven klachten.

Hoe kan het worden veroorzaakt?

De ziekte heeft voor alsnog een onbekende veroorzaker. Vermoedelijk spelen genen en DNA een cruciale rol, waarnaast soms één en ander wordt getriggerd door oorzaken van buitenaf. Heeft men afwijkingen aan de genen dan kan men mogelijk meer gevoelig zijn voor aandoeningen. Daarnaast geldt dat er een mate van overerfbaarheid bestaat. Het is daarbij de toeval of het ene kind het wel krijgt en het andere niet. Bovendien kan het type auto-immuunziekte ook binnen een familie variëren. Oftewel, er zijn vele onzekerheden of men het krijgt of niet indien er een voorgeschiedenis binnen een familie is. Verder kan het worden veroorzaakt door het milieu, zonnestraling, het ouder worden, virussen, stress enzovoorts. Meest belangrijke is hoe het afweermechanisme gaat reageren, omdat het afweer de oorzaak van de klachten is.

Welke ziekten veroorzaakt het bijvoorbeeld?

Een auto-immuunziekte kan invloed uitoefenen of vele aspecten van het leven en meerdere lichaamsprocessen. Het veroorzaakt bijvoorbeeld de volgende ziekten:

• De huid kan worden aangetast, waardoor het schilferig wordt. Denk aan psoriasis of vitiligo waarbij men witte huidvlekken krijgt;
• De binnenkant van de darmwand wordt aangetast door de ziekte van Crohn. Dit kan leiden tot dunne ontlasting, vermagering door verslechterde energie-opname, verlies van bloed of plaatselijke vernauwing van de darmen;
• Het zenuwstelsel wordt aangetast bij MS oftewel Multiple Sclerose. Het zorgt ervoor dat myeline als neurotransmitter wordt beschadigd, waardoor signalen minder goed doorkomen. Het lichaam kan veel processen minder goed uitvoeren en het kost meer energie. Sommige mensen kunnen er lang goed mee leven, terwijl anderen binnen een kort tijdsbestek van hulpmiddelen zoals een rolstoel moeten gebruikmaken;
• Bloedcellen worden aangetast, waardoor er minder goed functionerende rode bloedlichaampjes aanwezig zijn. Het zorgt voor bloedarmoede waarbij men snel vermoeid is;
• Ontregelde hormonen door een aangetaste alvleesklier of schildklier, waardoor diabetes of Hashimoto kan ontstaan. Bijkomende gevolgen zijn eveneens een ontregelde stofwisseling, waardoor men veel kan aankomen;
• Enzovoorts.

De lijst van auto-immuunziekten is uitgebreid en die lijst wordt met de jaren langer. Steeds vaker worden aanvullende ziekten toegevoegd omdat het pas net bekend is dat een aandoening wordt veroorzaakt door het eigen afweersysteem.

Behandeling

Een rechtstreekse behandelmethode van de ziekte is niet beschikbaar. Vaak wordt medicatie gegeven om de gevolgen van de aandoening tegen te gaan. Op die manier kan een deel van de patiënten er redelijk mee leven. Daarnaast kunnen immunosuppressiva worden gegeven, welke het immuunsysteem vertragen of stopzetten. De gewone functies van het lichaam kunnen daardoor weer gewoon doordraaien, echter de kans op infecties neemt toe. Het kan dan ook behoorlijke bijwerkingen geven. Indien het snel wordt geconstateerd voordat het lichaam schade ondervindt kan men er lang mee leven. Juiste medicijnen en langdurige behandeling kunnen het onder controle brengen en houden. Wordt er te lang gewacht met de juiste diagnose dan verslechteren de vooruitzichten en de behandelbaarheid.

Lees verder

• Neoral medicatie bij orgaantransplantatie, auto-immuunziekte
• Longabces: slecht riekend slijm opgehoest, koorts, vermoeid
• Langdurig moe, vermoeidheid, wat kan de oorzaak zijn?
• Altijd moe, willen slapen: bijnieruitputting, cortisoltekort