Pijnlijke darmen en bloederige ontlasting: ziekte van Crohn

Voor een goede vertering van voedsel zijn we afhankelijk van onze darmen. Zeker de circa vijf meter lange dunne darm is essentieel voor de goede verwerking en opname van vele noodzakelijke stoffen. Bij de ziekte van Crohn is het darmslijmvlies ontstoken, waarbij bloederige zweren en fistels kunnen ontstaan. Ook kan het leiden tot een complete versperring van de darmdoorgang, waardoor een langdurige opstopping ontstaat en de ontlasting kan uitdrogen. Wat houdt de ziekte van Crohn verder in en hoe wordt het behandeld?

Ziekte van Crohn

• Functie dunne en dikke darm
• Wat houdt de ziekte in?
• De klachten
• Ontregelde voeding en vertering
• Fistelvorming
• Vernauwingen en opstoppingen
• Wat kan eraan worden gedaan?

Functie dunne en dikke darm

De meest intensieve vertering van voedsel in het lichaam geschiedt in de dunne darm. Het houdt in dat praktisch alle voedingsstoffen via het slijmvlies van de darmwand worden opgenomen en doorgegeven aan de bloedstroom. Op die manier kan het lichaam voldoende energie, vet met vitaminen en mineralen opnemen. Alles wat de mens nodig heeft komt praktisch gezien uit de vertering van het mengsel in de dunne darm. Zodra de overgebleven dunne substantie in de dikke darm terechtkomt, wordt het ingedikt door de onttrekking van water en zout. In dit stadium ontstaat de bruine aaneengesloten ontlasting, voordat het in de endeldarm aankomt en ophoopt. Maar wat als er ontstekingen en zweren aan de darmen ontstaan?

Wat houdt de ziekte in?

Het is een chronische ontsteking van de darmen, waarbij vanaf keel tot rectum klachten kunnen ontstaan. Voornamelijk betreft het een aandoening na de maagstreek oftewel van dunne- tot endeldarm. De ontstekingen kunnen over de gehele lengte voorkomen (ziekte van Crohn), echter het kunnen ook lokale uitgestrekte oppervlakkige aandoeningen (colitis ulcerosa) zijn. Gevolg is dat men veel pijn heeft, men minder energie krijgt en een lastige ontlasting heeft. In Nederland en België komt de aandoening in meer of mindere mate voor bij 1:1.000 personen, waarbij het iets vaker voorkomt bij vrouwen.

De klachten

Omdat de intensiteit per patiënt kan afwisselen verschillen de symptomen en de ernst daarvan. Het kan zijn dat men vaak veel dunne ontlasting heeft gecombineerd met een olieachtige slijm, bloed en veel buikpijn. Het kan in sommige gevallen leiden tot complete constipatie, verstopping en tot de verharding of verstening van de ontlasting. Omdat de persoon minder goed voeding kan opnemen valt men af, heeft men minder kracht en is men snel uitgeput. De mate van ijzeropname neemt ook af, waardoor aanvullend anemie (bloedarmoede) ontstaat. Ook uitwendig rond het rectum, keel of mond kunnen ontstekingen en/ of abcessen ontwikkelen. Inwendig zal het ontstoken slijmvlies in combinatie met zweren leiden tot veel pijn en verkramping in de darmzone.

Ontregelde voeding en vertering

Omdat de darm zweren heeft en het slijmvlies ontstoken is kan het veel minder goed voedsel verteren. Daarnaast kan de peristaltische beweging veel minder goed werken. Het houdt in dat de persoon bij normale voedselinname onvoldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Het resulteert in een afname van gewicht, doordat energie minder goed wordt opgenomen. Aanvullend zorgt de verminderde vitamine- en mineraalinname ervoor dat lichaamsprocessen minder goed verlopen. Daardoor nemen spanningen en stress in het lichaam toe. Het geeft naast de pijnlijke darmen aanvullende klachten, zoals spierpijn en gewrichtspijn.

Fistelvorming

De inwendige darmzweren kunnen overgaan in naar binnen groeiende wonden. Het houdt in dat de zweer niet oppervlakkig blijft, echter het weefsel dieper wordt aangetast. Het kan een opening naar andere delen van het lichaam forceren. Denk aan een opening naast het rectum, maar ook inwendig van de darm naar de baarmoeder, nieren, lever, enzovoorts. Het hebben van een inwendige fistel is uiteraard een ernstige aangelegenheid, aangezien darmbacteriën en de zweer elders extra ontstekingen kunnen veroorzaken.

Vernauwingen en opstoppingen

Het hebben van zweren en ontstoken darmslijmvlies kan betekenen dat het darmkanaal plaatselijk een smallere opening heeft. Het weefsel begint aan elkaar te verkleven, waardoor de peristaltische beweging niet kan worden afgemaakt en de bolus wordt tegengehouden. Soms leidt dit tot een langdurige opstopping, waardoor plaatselijk de druk hoog is terwijl de doorstroom niet werkt. Oftewel afvalstoffen kunnen niet meer worden afgevoerd. Omdat de dikke darm verantwoordelijk is voor de onttrekking van vocht aan de ontlasting, zal de opstopping continu indrogen en harder worden. Resultaat is dat de keutel bij eventuele ontlasting klein is echter zeer pijnlijk en hard aanvoelt.

Wat kan eraan worden gedaan?

Medicijn gebruik zoals mesalazine, afweer onderdrukkende medicijnen, antibiotica en corticosteroïden hebben tot doel om de ontsteking tegen te werken. Daardoor zijn de gevolgen van de ziekte minder ernstig en kunnen er geen aanvullende ontstekingen met zweren ontstaan. Toch kan men niet herstellen van de ziekte, echter de consequenties worden geminimaliseerd. Daarnaast geldt dat het een tijd kan duren, voordat de juiste medicijnsamenstelling is gevonden. Het kan betekenen dat de patiënt na verloop van tijd bij continu medicijninname praktisch geen klachten meer heeft. Indien een opstopping langdurig aanhoudt kan een darmoperatie nodig zijn, waarbij de verklevingen worden weggehaald en tijdelijk een stoma benodigd zal zijn.

Lees verder

• Pijnlijke vertering voedsel dunne darm: glutenvrij dieet
• Ontlasting in verschillende kleurvariaties
• Dientamoeba fragilis-infectie: diarree, buikloop, pijn darm
• Verstopte darmen, pijn, harde keutel: hoe kom je ervan af?