Ontlasting in verschillende kleurvariaties

Het hebben van een geregelde stoelgang zorgt ervoor dat voedsel restanten en afvalstoffen worden afgevoerd. We vertrouwen erop dat het altijd optimaal werkt en dat we daardoor op een vast moment van de dag de behoefte kunnen doen. Toch kan de kleur van de ontlasting veranderen, doordat we bepaald voedsel innemen maar ook doordat we een aandoening hebben. Waardoor kan de kleur van de ontlasting veranderen?

Kleur ontlasting

• Waar bestaat het uit?
• Hoe lang blijft voedsel in het lichaam?
• Onverteerde stukken voedsel
• Gradaties kleur ontlasting en gezondheid
• Bevorderen goede kleur en gemakkelijke stoelgang

Waar bestaat het uit?

Feces, ontlasting of poep bezit alle elementen welke gedurende de vertering in het lichaam niet kunnen worden verwerkt. Vaak zal het op een vast moment op de dag het lichaam verlaten via het rectum. Tussen de voedselinname en het uitwerpen daarvan worden vele verteringsstappen genomen. Belangrijk binnen de vertering is de werking van bacteriën op de samenstelling en praktisch de helft van de ontlasting bestaat er dan ook uit. Daarnaast wordt het gevormd door restanten van darmwandcellen en stoffen welke aan het voedsel worden toegevoegd om de vertering te bevorderen. Meest belangrijk aandeel wordt gevormd door gal, welke het mengsel een donkere kleur geeft. Aanvullend zorgen oude bloedrestanten eveneens voor een vergelende kleur. In combinatie met gal zal de ontlasting normaal een gemiddeld bruine kleur hebben. Maar wat is er aan de hand als het een andere kleur heeft?

Hoe lang blijft voedsel in het lichaam?

Omdat volwassenen een vrij standaard eetpatroon hebben is de mate van ontlasting daaraan verbonden. Uiteraard hangt het er vanaf hoeveel men eet, echter gewoonlijk zal de ontlasting eenmaal per dag plaatsvinden of enkele keren direct achter elkaar. Normaal zal het dan gaan om het voedsel dat de vorige dag is ingenomen. Toch kan de snelheid waarmee het eten het lichaam passeert variëren. Dat hangt af van:

Type voedsel

Wat voor voedsel wordt er ingenomen? Zwaar vettig eten dient al veel langer in de maag te worden bewerkt ten opzichte van licht eten. Daarnaast geldt dat te veel en te pittig eten in sneltreinvaart uit het lichaam wordt verwijderd. Binnen een paar uur kan reeds de stoelgang zijn opgewekt.

Leeftijd

Hoe oud is men? Bij baby’s volgt wegens het gastro-colische effect direct de neiging om de ontlasting te doen. Is men ouder dan neemt de invloed hiervan snel af tot er een regelmaat is ontstaan. Meestal passeert het binnen een dag de darmen, echter het kan bij sommige mensen tot op twee of drie dagen duren. Vaak gaat een langdurig verblijf in het lichaam gepaard met verkleuring alsmede verharding van de keutel waardoor verstopping kan ontstaan.

Onverteerde stukken voedsel

Soms komt een deel van het eten er onverteerd uit dan wel zorgt het eten van bepaalde groenten dat het eten daarnaar kleurt. Hardere stukken in het eten kunnen overblijven. Daarnaast kan bijvoorbeeld caroteen in wortelen of paprika’s ervoor zorgen dat de ontlasting rood of oranje is. Daarnaast kunnen ijzerhoudende groenten zoals spinazie of rode bloedlichaampjes stimulerende medicatie ervoor zorgen dat de ontlasting juist een zwarte kleur krijgt. Dit is uiteraard afhankelijk van wat men allemaal inneemt. Indien er echter sprake is van een aandoening, welke kleuren kan men verder krijgen?

Gradaties kleur ontlasting en gezondheid

Op basis van voedselinname kan de donkerheid of kleur van de ontlasting variëren. Door aanvullende aandoeningen kan het echter een gedeeltelijke op gehele kleurverandering optreden:

Lever- of galproblemen

Is er een gebrekkige galproductie dan kan het ervoor zorgen dat het lichtgeel of zelfs wit wordt. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door verstoorde galproductie, problemen aan de lever of galblaas. Het kan ervoor zorgen dat de huid of ogen geel worden wegens geelzucht. Daarnaast kan de alvleesklier – verantwoordelijk voor de productie van verteringsenzymen – niet goed werken. Een te grote hoeveelheid aan gal of te lange verblijfsduur kan daarnaast een groene kleur geven.

Bloeding

Bij zwarte poep kan het zijn dat er inwendig een bloeding aanwezig is. Oud bloed wordt namelijk zwart van kleur en wordt vermengd met de ontlasting. Oogt het echter meer grijs dan wordt er mogelijk teveel vergist of is er slechts beperkte galaanvoer. Denk daarnaast aan een kankersoort aan de darmen, zoals bij het Lynch syndroom.

Wondje of aambei

Bij een gewoon bruine kleur in combinatie met een rode streep erover dan gaat het duidelijk om een innerlijke wond. Het kan worden veroorzaakt door een kapotte aambei of een aandoening aan het rectum.

Alcoholmisbruik

Bij overmatig alcoholgebruik of een beschadigde lever. De lever produceert meer afvalstoffen waardoor het een gelige kleur krijgt. Dit is eveneens gecombineerd met een versnelde vervanging van rode bloedlichaampjes.

Parasiet

Kleine witte mogelijk bewegende delen zijn tekenen van wormen verkregen door onjuist bereid voedsel, bedorven eten of onrein water. Let wel soms kan het om een lintworm gaan, welke zo lang als de darmen kan groeien. De worm onttrekt veel voeding en energie, waardoor de persoon zwaar afvalt.

Bevorderen goede kleur en gemakkelijke stoelgang

Indien de ontlasting helderrood of diep zwart is dan moet er uiteraard per ommegaande medisch onderzoek worden uitgevoerd. Dit geldt eveneens bij een langdurig aanhoudende witte kleur eventueel gecombineerd met bruine plas. Let wel iedereen kan weleens witte ontlasting hebben, dat is helemaal niet vreemd. Echter de conditie mag nooit te lang aanhouden. Dan is een gesprek bij de huisarts zeker voor de gezondheid aan te bevelen. Hiernaast kan men enige adviezen opvolgen zoals:

• zorg voor een bloeiende darmflora. Eet voldoende volkoren producten en noten. Ook bonen zijn uitermate geschikt daarvoor. Let dus op vezelrijk voedsel;
• neem voldoende vocht in. Daarmee kan de relatieve vochtigheid van de ontlasting hoog zijn;
• de inname van voldoende groenten, fruit en onverzadigde vetten;
• stop met de inname van alcohol en stop met roken;
• voeg meer natuurazijn en/ of citroenzuur aan het dieet toe. De galproductie wordt daarmee bevorderd;
• vitaminen en mineralen binnenkrijgen is altijd goed. Krijg je het onvoldoende binnen met gewone voeding zorg er dan voor dat je daar voedingssupplementen voor inneemt.

Lees verder

• Pijnlijke darmen en bloederige ontlasting: ziekte van Crohn
• Waterige ontlasting, diarree, buikgriep: de veroorzakers!
• Verschillende soorten diarree en waterige consistentie poep
• Gebroken stuitje: pijnlijk zitten, lopen, lastige ontlasting
• Pijnlijke vertering voedsel dunne darm: glutenvrij dieet