Drijvende ontlasting: Oorzaken van stoelgang die drijft

Sommige mensen raken bezorgd wanneer ze merken dat hun ontlasting drijft. Vaak is drijvende ontlasting echter een goedaardig symptoom. Als drijvende ontlasting geen andere symptomen vertoont, is er doorgaans geen sprake van een ernstige aandoening en is geen behandeling vereist, aangezien dit symptoom vaak vanzelf verdwijnt. Echter, als er bijkomende klachten zijn zoals gewichtsverlies, misselijkheid, een onaangename geur van de ontlasting of buikpijn, is het raadzaam om medische hulp te zoeken. Een arts kan met behulp van een vraaggesprek, lichamelijk onderzoek en diagnostische tests de onderliggende oorzaak van de drijvende ontlasting vaststellen. De behandeling is afhankelijk van de specifieke diagnose.

• Maag- en darmproblemen en drijvende ontlasting
• Gastro-enteritis (buikgriep)
• Andere aandoeningen
• Malabsorptie en drijvende stoelgang
• Medicijnen en drijvende ontlasting
• Bijwerkingen van geneesmiddelen
• Aanpassingen in medicatie
• Pancreasproblemen (aandoeningen van de alvleesklier)
• Alvleesklierkanker
• Chronische pancreatitis
• Voeding en drijvende ontlasting
• Verandering in voeding
• Vezelverbruik
• Wanneer drijvende ontlasting een aandachtspunt wordt
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Psychologische factoren en ontlasting
• Stress en maagdarmklachten
• Beheer van stress en psychologische ondersteuning
• Drijvende ontlasting en darmflora
• Impact van darmmicrobiota
• Rol van probiotica en prebiotica
• Preventieve maatregelen

Maag- en darmproblemen en drijvende ontlasting

Gastro-enteritis (buikgriep)

Drijvende ontlasting kan soms een teken zijn van een maagdarminfectie veroorzaakt door bacteriën zoals E. coli, Salmonella of door virussen zoals het norovirus. Deze infecties kunnen leiden tot gasvorming in de darmen, wat kan resulteren in drijvende ontlasting. Bovendien kunnen deze infecties malabsorptie veroorzaken, waarbij het lichaam moeite heeft om voedingsstoffen op te nemen, wat kan leiden tot vettige, drijvende stoelgang. Veel vloeistoffen drinken en rusten helpen vaak bij het herstel van de meeste infecties. Als de symptomen ernstig zijn of niet binnen enkele dagen verbeteren, is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Andere aandoeningen

Het prikkelbare darmsyndroom (aandoening met symptomen van diarree en obstipatie) en functionele dyspepsie (maagklachten na het eten of drinken) kunnen ook leiden tot drijvende ontlasting.

Malabsorptie en drijvende stoelgang

Drijvende, vettige ontlasting (steatorree) die onaangenaam ruikt (stinkende ontlasting), is vaak het gevolg van ernstige malabsorptie (slechte opname van voedingsstoffen door het lichaam). Verschillende aandoeningen kunnen malabsorptie veroorzaken, zoals lactose-intolerantie, aandoeningen van de dunne darm, leverziekten of galblaasaandoeningen. Andere symptomen die vaak gepaard gaan met malabsorptie zijn gewichtsverlies, een opgeblazen gevoel, diarree, vettige ontlasting en buikpijn.

Medicijnen en drijvende ontlasting

Bijwerkingen van geneesmiddelen

Sommige medicijnen kunnen invloed hebben op de consistentie van de ontlasting en kunnen leiden tot drijvende stoelgang als bijwerking. Geneesmiddelen zoals antibiotica kunnen de balans van darmbacteriën verstoren en daardoor de ontlasting beïnvloeden. Andere medicijnen, zoals bepaalde vetoplossende middelen, kunnen ook leiden tot vettige, drijvende ontlasting.

Aanpassingen in medicatie

Als drijvende ontlasting wordt vermoed te worden veroorzaakt door medicatie, kan het nuttig zijn om met de arts te overleggen over mogelijke alternatieven of aanpassingen in de medicatie. Het kan ook helpen om de inname van probiotica te overwegen om de negatieve effecten op de darmflora te verminderen.

Pancreasproblemen (aandoeningen van de alvleesklier)

Alvleesklierkanker

Alvleesklierkanker kan drijvende ontlasting veroorzaken. Andere symptomen van alvleesklierkanker kunnen zijn:

• Bovenbuikpijn door druk van de tumor op zenuwen
• Braken
• Bleke of grijze vettige ontlasting
• Verlies van eetlust
• Geelzucht
• Misselijkheid
• Onbedoeld gewichtsverlies
• Zwakte

De behandeling van alvleesklierkanker bestaat meestal uit een combinatie van chirurgie, chemotherapie en radiotherapie.

Chronische pancreatitis

Chronisch alcoholmisbruik of terugkerende acute aanvallen van ontsteking van de alvleesklier kunnen leiden tot chronische pancreatitis. Bij een langdurige alvleesklierontsteking is het vetgehalte in de stoelgang vaak verhoogd, wat resulteert in drijvende ontlasting. Andere symptomen kunnen buikpijn, een opgeblazen gevoel, gewichtsverlies en rugpijn zijn.

Voeding en drijvende ontlasting

Verandering in voeding

Een verandering in voeding kan leiden tot een toename van gasvorming, wat kan resulteren in drijvende ontlasting. Als veranderingen in voeding de oorzaak lijken te zijn, kan het helpen om een eliminatiedieet te volgen om te identificeren welk voedingsmiddel verantwoordelijk is. Vermijd vervolgens dit voedingsmiddel om drijvende ontlasting te voorkomen.

Vezelverbruik

Een hoge inname van vezels (uit fruit, groenten en volle granen) kan leiden tot drijvende stoelgang. Dit is vaak een teken van een gezond voedingspatroon en hoeft meestal geen reden tot bezorgdheid te zijn. Vezelrijk voedsel verlaagt de dichtheid van de ontlasting, waardoor deze kan drijven. Dit geldt vooral voor voedingsmiddelen zoals bonen, spruitjes, broccoli en bloemkool.

Wanneer drijvende ontlasting een aandachtspunt wordt

Hoewel drijvende ontlasting vaak goedaardig is, is het belangrijk om medische hulp in te roepen als het symptoom langdurig aanhoudt of gepaard gaat met andere ernstige symptomen. Regelmatige controle is essentieel bij symptomen zoals malabsorptie, vettige ontlasting, of onverklaarbaar gewichtsverlies. Dit kan wijzen op onderliggende aandoeningen die medische evaluatie en behandeling vereisen.

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een lichamelijk onderzoek uit en vraagt naar de medische geschiedenis van de patiënt. Vragen kunnen betrekking hebben op de start, frequentie, kleur en geur van de drijvende ontlasting, alsook op andere symptomen en veranderingen in het voedingspatroon. Vaak wordt een ontlastingsonderzoek besteld. Een bloedonderzoek kan ook worden uitgevoerd. In de meeste gevallen zijn deze tests echter niet noodzakelijk. Afhankelijk van andere symptomen kan de arts besluiten om gespecialiseerde onderzoeken te laten uitvoeren of de patiënt door te verwijzen naar een specialist.

Behandeling

In de meeste gevallen is drijvende ontlasting een normaal verschijnsel en is behandeling niet nodig. Wanneer er echter bijkomende symptomen aanwezig zijn, kan medische behandeling noodzakelijk zijn, afgestemd op de onderliggende oorzaak van de drijvende ontlasting.

Psychologische factoren en ontlasting

Stress en maagdarmklachten

Stress en angst kunnen de spijsvertering beïnvloeden en bijdragen aan veranderingen in de ontlasting, waaronder drijvende stoelgang. Het is bekend dat stress de darmmotiliteit en -functie kan beïnvloeden, wat kan resulteren in een verslechtering van de symptomen bij mensen met functionele darmstoornissen of prikkelbaredarmsyndroom.

Beheer van stress en psychologische ondersteuning

Het beheren van stress door middel van ontspanningstechnieken, psychotherapie, of andere vormen van psychologische ondersteuning kan helpen om de symptomen van darmklachten te verlichten. Het adresseren van psychologische factoren kan een waardevolle aanvulling zijn op de behandeling van drijvende ontlasting.

Drijvende ontlasting en darmflora

Impact van darmmicrobiota

De samenstelling van de darmmicrobiota kan invloed hebben op de consistentie en eigenschappen van de ontlasting. Verstoringen in de balans van darmbacteriën kunnen leiden tot vettige, drijvende stoelgang. Onderzoek toont aan dat een disbalans in de darmflora kan bijdragen aan aandoeningen zoals dysbiose, waarbij een onevenwichtige microbiota de opname van vetten en andere voedingsstoffen kan beïnvloeden. Het bevorderen van een gezonde darmflora door probiotica en prebiotica kan helpen bij het reguleren van de ontlasting en het verminderen van symptomen zoals drijvende stoelgang.

Rol van probiotica en prebiotica

Probiotica zijn levende micro-organismen die bijdragen aan de gezondheid van de darmflora, terwijl prebiotica voedingsstoffen zijn die de groei en activiteit van deze micro-organismen bevorderen. Het gebruik van probiotica en prebiotica kan bijdragen aan een gezonde spijsvertering en het normaliseren van ontlastingspatronen, inclusief het voorkomen van drijvende ontlasting die kan optreden door een onbalans in de darmflora.

Preventieve maatregelen

Om drijvende ontlasting te voorkomen, kunnen aanpassingen in dieet en levensstijl nuttig zijn. Het handhaven van een evenwichtig voedingspatroon, het vermijden van overmatig vetrijke voeding, en het aanpassen van medicatie na overleg met een arts kunnen bijdragen aan het voorkomen van drijvende ontlasting. Regelmatige medische controles kunnen ook helpen om mogelijke aandoeningen vroegtijdig op te sporen en te behandelen.

Lees verder

• Vetdiarree (steatorree): Vettige, stinkende ontlasting
• Stinkende ontlasting: Oorzaken van vieze geur van poep
• Malabsorptie: Problemen met de opname van voedingsstoffen
• Ontlastingsonderzoek: Onderzoek van stoelgangsmonster
• Slijm in de ontlasting: Oorzaken van slijmerige stoelgang