Stinkende ontlasting: Oorzaken van vieze geur van poep

De ontlasting stinkt altijd wel een beetje, maar bij sommige patiënten is sprake van een erg stinkende stoelgang. Deze vieze poepgeur is mogelijk te wijten aan een probleem met de spijsvertering. Zo zijn sommige patiënten intolerant voor lactose. Het slecht kunnen opnemen van voedingsstoffen, bijvoorbeeld door glutenintolerantie, leidt eveneens tot een stinkende ontlastingsgeur. Ook andere aandoeningen zijn gekoppeld aan stoelgang die erg stinkt. Poep die vies ruikt, is soms ook een bijwerking van bepaalde medicijnen of supplementen. Verder zijn diverse voedingsmiddelen gekoppeld aan een ontlasting die zeer slecht ruikt. Vaak zijn ook andere symptomen geassocieerd met een stinkende ontlastingsgeur, zoals onder andere braken, constipatie, diarree of koorts. In de meeste gevallen is de onderliggende oorzaak met huismiddeltjes, medicatie en soms een operatie te behandelen.

• Alcoholmisbruik en veranderingen aan de darmen
• Buikgriep
• Chronische pancreatitis
• Coeliakie (glutenintolerantie)
• Inflammatoire darmaandoeningen (ontstekingsaandoening van darm)
• Colitis ulcerosa
• Ziekte van Crohn
• Kortedarmsyndroom
• Lactose-intolerantie en stinkende ontlastingsgeur
• Malabsorptie, slecht voedingsstoffen kunnen opnemen
• Medicatie
• Infectie: Antibiotica geassocieerde diarree
• Malabsorptie
• Onverteerbare suikers
• Wijziging van darmbewegingen
• Melkallergie en vieze poepgeur
• Supplementen en stoelgang die sterk ruikt
• Voeding en vieze geur van ontlasting
• Vette, verwerkte of suikerrijke voedingsmiddelen
• Vlees
• Alarmtekenen bij poep die stinkt

Alcoholmisbruik en veranderingen aan de darmen

Hoge alcoholgehaltes in het bloed tasten soms andere organen aan, zoals de maag en de dunne en dikke darm. Hierdoor verandert de beweeglijkheid, de permeabiliteit (doorlaatbaarheid) van de darmwand en de pre- en probiotica van de darmflora. Dit veroorzaakt een losse ontlasting, diarree en een verandering in de geur van de stoelgang. Bovendien bevat alcohol aanzienlijke hoeveelheden sulfaat. Des te meer sulfaat een patiënt verbruikt, des te meer het beschikbaar is voor darmbacteriën om sulfidegassen te maken. Sulfidegassen leiden tot een vieze stank bij de stoelgang.

Buikgriep

Patiënten die besmet voedsel eten, krijgen mogelijk te maken met buikgriep. Zowel virussen, bacteriën als parasieten veroorzaken mogelijk gastro-enteritis (ontsteking van de maag en darmen). Buikpijn en diarree zijn de bekendste symptomen van buikgriep.

Chronische pancreatitis

Chronische pancreatitis duidt op een aanhoudende ontsteking van de alvleesklier (het pancreas). De progressieve alvleesklieraandoening leidt tot onherstelbare schade aan de alvleesklier. Hierdoor kan de patiënt voedsel niet meer goed verteren en worden pancreashormonen ook niet meer aangemaakt.

Kenmerken van deze aandoening zijn:

• braken
• een bleke of kleikleurige ontlasting
• een vettige, stinkende ontlasting (steatorree)
• misselijkheid
• ondervoeding en gewichtsverlies
• pijn in de bovenbuik en rug, die verergert bij het eten of drinken (indigestie)

Naast een lichamelijk onderzoek en het doorlopen van de medische geschiedenis, zijn beeldvormende onderzoeken nuttig voor het stellen van de diagnose (CT-scan, een magnetische resonantie cholangiopancreatografie, een echografie van de buik en een endoscopische echografie. De patiënt mag pijnstillers nemen. Verder voert de arts mogelijk een Whipple-procedure uit om pancreasletsels te verwijderen of een operatie om de alvleesklier geheel of gedeeltelijk te verwijderen (pancreatectomie).

Coeliakie (glutenintolerantie)

Coeliakie wijst op een darmaandoening waarbij een immuunreactie tot stand komt na het eten van gluten, een eiwit dat aanwezig is in tarwe, gerst en rogge. Het immuunsysteem reageert overdreven sterk op deze gluten en gaat dan de dunne darm aanvallen. Door aanhoudende schade ontstaat malabsorptie (slecht kunnen opnemen van voedingsstoffen) waardoor verdere complicaties ontstaan.

Veel voorkomende symptomen van coeliakie zijn onder meer:

• aanhoudende diarree of constipatie
• botpijn
• een aanhoudend opgeblazen gevoel, gas of buikpijn
• een bleke, vette of stinkende ontlasting
• een jeukende huiduitslag
• gewichtsverlies of een gewichtstoename
• gewrichtspijn
• mondzweren
• spierkrampen
• tintelingen of gevoelloosheid in de benen
• vermoeidheid
• verwardheid

Een bloedtest en endoscopie (inwendig kijkonderzoek) zijn nodig voor het diagnosticeren van de glutenintolerantie. Het volgen van een levenslang glutenvrij dieet is nodig.

Inflammatoire darmaandoeningen (ontstekingsaandoening van darm)

Colitis ulcerosa

Bij colitis ulcerosa ontstaat een ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm, waardoor darmzweren tot stand komen. Deze inflammatoire darmaandoening komt tot stand door een defect in het immuunsysteem. Het immuunsysteem reageert verkeerd op uitlokkende factoren wat uiteindelijk resulteert in een chronische ontsteking. De symptomen zijn variabel en bestaat uit buikkrampen, constipatie, diarree, een stinkende stoelgang met bloed of slijm en/of fecale incontinentie (ongewild verlies van stoelgang). Diverse onderzoeken zijn nodig bij de arts zoals een ontlastingsonderzoek, een bloedonderzoek, een sigmoïdoscopie (inwendig kijkonderzoek van het laatste deel van de dikke darm) of colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm) en een biopsie (stukje aangetast darmweefsel microscopisch laten onderzoeken). De arts zet ontstekingsremmende medicijnen in en eventueel is een operatie nodig om de dikke darm te verwijderen (colectomie). De patiënt zelf moet voedingsmiddelen vermijden die leiden tot de klachten en ook een dieet rijk aan voedingsstoffen eten. Hiervoor kan hij terecht bij een voedingsdeskundige.

Ziekte van Crohn

Bij de ziekte van Crohn is elk deel van het maagdarmkanaal mogelijk aangetast.

Veel voorkomende symptomen zijn:

• buikkrampen
• buikpijn
• chronische diarree
• constipatie
• een anale bloeding
• een dringende behoefte om de darm te legen
• een gevoel van onvolledige darmlediging
• een verlies van eetlust
• gewichtsverlies
• koorts
• nachtelijk zweten
• pijn
• stinkende diarree
• vermoeidheid

Diagnostische onderzoeken omvatten een bloedtest, een ontlastingsonderzoek, een sigmoïdoscopie, een colonoscopie, een endoscopie en/of een biopsie. De behandeling voor de ziekte van Crohn doet denken aan deze van colitis ulcerosa. In ernstige gevallen is een chirurgische darmresectie nodig. Hierbij verwijdert de arts darmgebieden en hecht hij de gezonde darmgebieden aan elkaar.

Kortedarmsyndroom

Bij het kortedarmsyndroom ontbreekt een deel van de dunne of anders werkt dit deel niet goed. Deze zeldzame darmziekte leidt tot malabsorptie. Mogelijk ontstaat het korte darm syndroom als gevolg van een chirurgische verwijdering van een deel van de darm na de behandeling voor een inflammatoire darmaandoeningen (ontstekingsaandoeningen van de darm).

De patiënt lijdt aan één of meer van volgende symptomen:

• een bleke, vettige, stinkende ontlasting
• een opgeblazen gevoel
• ernstige diarree
• gewichtsverlies
• loomheid
• maagzuur
• ondervoeding
• spierverlies
• uitdroging

Een bloedonderzoek, een röntgenfoto of CT-scan van de buik en een leverbiopsie bevestigen de diagnose van het korte darm syndroom. De arts zet medicatie, voedingsaanpassingen, een intraveneuze (via een ader) vochttoediening en/of een chirurgische ingreep in om het korte darm syndroom te behandelen.

Lactose-intolerantie en stinkende ontlastingsgeur

Lactase is een enzym dat lactose (een soort suiker in melk en zuivelproducten) afbreekt zodat het lichaam dit gemakkelijker kan verteren. Bij een patiënt die het lactase-enzym mist of onvoldoende produceert, zorgen bacteriën in de dikke darm er voor dat de onverteerde lactose fermenteert. Dit leidt tot buikkrampen, een opgeblazen gevoel en gas, misselijkheid, stinkende winden en een vieze ontlastingsgeur. Diverse testen onthullen de aandoening zoals een bloedonderzoek, een waterstofademtest, een zuurtest van de ontlasting, een genetisch onderzoek en/of een chirurgische biopsie van de darm. Patiënten met lactose-intolerantie beperken de inname van zuivelproducten en andere producten die lactose bevatten. Ze schakelen best over naar lactosevrije opties. Ook kunnen patiënten lactase-enzymtabletten (zoals Lactaid) nemen vlak voor het consumeren van een maaltijd of snack.

Malabsorptie, slecht voedingsstoffen kunnen opnemen

Malabsorptie treedt op wanneer het lichaam niet in staat is om de juiste hoeveelheid voedingsstoffen uit het ingenomen voedsel op te nemen. Als een patiënt bepaalde voedingsstoffen niet kan afbreken en verteren, rotten ze en ruiken ze erg slecht wanneer ze het lichaam verlaten via de stoelgang. Malabsorptie is het gevolg van bijvoorbeeld een glutenintolerantie (coeliakie), een inflammatoire darmaandoening of een bacteriële overgroei in de darmen. De meeste aandoeningen die een stinkende ontlasting veroorzaken, zijn goed te behandelen. Bij sommige ziekten zijn echter levenslange veranderingen in de voeding nodig of moet de patiënt levenslang medicatie nemen om de stoelgang te regelen en de pijn te verlichten.

Medicatie

Infectie: Antibiotica geassocieerde diarree

Antibiotica veroorzaken mogelijk eveneens stinkende diarree (eventueel met pus of bloed) omdat de bacteriële flora in de darm dan uit balans is (verstoring in balans van ‘goede’ en ‘slechte’ bacteriën). De slechte bacteriën – vooral Clostridium difficile (C. difficile) gaan hierbij ongecontroleerd groeien. Andere tekenen van antibiotica geassocieerde diarree omvatten koorts, explosieve diarree, waterige diarree, bloed of pus in de ontlasting, een gevoelige buik, buikpijn en buikkrampen. De ontlasting krijgt weer een normale geur wanneer de antibioticakuur voltooid is en de darmflora weer in balans is. Houden de klachten aan, dan is een ontlastingsonderzoek nodig zodat de arts eventuele bacteriële toxines (gifstoffen) kan opsporen in de poep. Wanneer de stoelgang erg hard ruikt door het innemen van medicijnen of supplementen, moet de patiënt zeker voldoende vocht innemen en verder tarwe, zuivelproducten en vezelrijke voedingsmiddelen vermijden omdat deze mogelijk leiden tot verdere darmirritatie.

Malabsorptie

Medicijnen en hormonen leiden verder mogelijk tot malabsorptie van bepaalde voedingsmiddelen.

Onverteerbare suikers

Vaak zijn medicijnen bedekt met onverteerbare suikers zoals sorbitol, die kunnen gaan gisten en de poep doen stinken.

Wijziging van darmbewegingen

Hormonen leiden soms eveneens tot poep die stinkt, omdat deze veranderingen aanbrengen in de manier waarop de stoelgang door de darmen bewegen (dit gaat sneller of trager dan normaal).

Melkallergie en vieze poepgeur

Bij een melkallergie ontstaat een immuunreactie op de inname van melk en zuivelproducten. Dit resulteert in onder andere anafylaxie, een zeldzame maar mogelijk levensbedreigende allergische reactie, bloed in de ontlasting, braken, maagklachten, netelroos en stinkende poep. Een huidpriktest, bloedonderzoek en orale (via de mond) voedseluitdagingstest zijn inzetbaar voor het opsporen van een melkallergie. De patiënt moet melk(producten) vermijden. Ook heeft hij best steeds een epinefrine-pen (adrenaline) bij zich voor het geval zich een anafylactische shock voordoet.

Supplementen en stoelgang die sterk ruikt

Bepaalde supplementen zoals glucosamine, chondroïtine en knoflook bevatten veel sulfaat, dat door de bacteriën in de dikke darm wordt omgezet in sulfidegassen. Dit veroorzaakt poep die erg stinkt.

Voeding en vieze geur van ontlasting

Vette, verwerkte of suikerrijke voedingsmiddelen

Het eten van vet, verwerkt of suikerachtig voedsel resulteert mogelijk in een vieze poepgeur. Sommige patiënten missen de spijsverteringsenzymen die nodig zijn om vetten volledig af te breken, waardoor het spijsverteringsproces vertraagt. Des te langer het voedsel blijft hangen, des te meer spijsverteringsgassen het lichaam zal produceren, waardoor het produceren van ontlasting gepaard gaat met een grotere stank dan normaal. Bewerkte voedingsmiddelen bevatten tevens veel synthetische ingrediënten die het spijsverteringsproces bemoeilijken. Patiënten beperken best zo veel mogelijk deze voedingsmiddelen als de vieze geur van de stoelgang hieraan te wijten is.

Vlees

Voedingsmiddelen die veel zwavel bevatten, zoals vlees, zuivel, knoflook en kruisbloemige groenten (zoals broccoli en boerenkool), zijn voor de darmen lastig om te verteren. Deze voedingsmiddelen veroorzaken dan ook een grotere hoeveelheid gassen die er uiteindelijk voor zorgen dat de poep nog meer gaat stinken. Zelfs met een normale spijsvertering veroorzaken deze voedingsmiddelen een ontlastingsgeur die doet denken aan rotte eieren.

Alarmtekenen bij poep die stinkt

In een aantal gevallen is het belangrijk om een arts te raadplegen. Dit gebeurt vooral wanneer de stinkende poep geassocieerd is met één of meer van volgende symptomen:

• bloed in de ontlasting
• buikkrampen
• buikpijn
• een bleke ontlasting
• een pijnlijke stoelgang
• een zwarte ontlasting
• gewichtsverlies
• koorts
• rillingen
• vettige ontlasting (steatorree)

Lees verder

• Kleigekleurde ontlasting (witte of bleke stoelgang)
• Ontlastingsonderzoek: Onderzoek van stoelgangsmonster
• Zwarte ontlasting: Oorzaken van teerachtige stoelgang
• Vetdiarree (steatorree): Vettige, stinkende ontlasting
• Bloed in de ontlasting: Oorzaken van bloederige stoelgang