Colectomie: Dikke darmresectie (operatie aan dikke darm)

Bij een dikke darmresectie verwijdert de chirurg de zieke delen van de dikke darm. Aan het einde van de operatie brengt de chirurg de gezonde uiteinden weer bij elkaar. Soms is een tijdelijke of permanente stoma nodig, waardoor ontlasting via een drainagezak van de patiënt naar buiten komt. Deze operatie wordt uitgevoerd voor verschillende aandoeningen, waaronder darmkanker, poliepen en darmobstructies. De dikke darm kan geheel of gedeeltelijk worden verwijderd, en soms wordt alleen de linker- of rechterkant van de dikke darm verwijderd. In ernstige gevallen kan de chirurg de gehele dikke darm en het rectum (endeldarm) verwijderen.

• Synoniemen colectomie bij een darmobstructie
• Soorten colectomie
• Indicaties voor een dikke darmresectie
• Voorbereidingen voor de operatie
• Beschrijving van de operatie: Laparoscopie of open chirurgie, mogelijke stoma
• Na de operatie
• Risico’s en bijwerkingen
• Prognose van de operatie
• Nazorg en herstel
• Leven met een stoma
• Preventieve maatregelen en gezondheidsbevordering

Synoniemen colectomie bij een darmobstructie

Een dikke darmresectie is ook bekend onder de volgende synoniemen:

• colectomie
• colonresectie

Soorten colectomie

Afhankelijk van het type colectomie zijn de volgende benamingen mogelijk:

• abdominale perineale resectie
• dalende colectomie
• gedeeltelijke colectomie
• lage anterieure resectie
• laparoscopische colectomie
• linker hemicolectomie
• proctocolectomie
• rechter hemicolectomie
• sigmoïd colectomie
• oplopende colectomie
• subtotale colectomie
• transversale colectomie

Indicaties voor een dikke darmresectie

Een dikke darmresectie kan een behandelingsoptie zijn voor verschillende aandoeningen, waaronder:

• colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree, buikpijn en pijnlijke stoelgangsdrang)
• darminvaginatie (wanneer een deel van de darm in een ander deel schuift)
• darmkanker
• divertikelaandoeningen (uitstulpingen in de dikke darm)
• infecties
• darmobstructie door littekenweefsel (darmobstructie)
• trauma
• darminfarct (ernstige buikpijn en koorts)
• volvulus (darmknoop: verdraaiing in de darm met obstipatie, misselijkheid en pijn)
• ernstige gastro-intestinale bloedingen
• familiaire polyposis (aanwezigheid van vele poliepen)
• verwondingen die de dikke darm beschadigen
• voorstadia van darmpoliepen (goedaardige gezwellen in de darm, soms een voorloper van kanker)

Voorbereidingen voor de operatie

Voorbereidingen

De patiënt meldt aan de arts eventuele zwangerschap, allergieën en onderliggende aandoeningen. Stoppen met roken is aanbevolen, omdat dit het herstelproces bespoedigt. De patiënt moet ook informeren over de vitaminen, kruiden en andere supplementen die hij gebruikt, evenals zijn medicatie, omdat sommige medicijnen mogelijk moeten worden aangepast of tijdelijk gestopt.

Praktisch

Het ziekenhuis verstrekt informatie over een mogelijk dieet dat de patiënt moet volgen enkele dagen tot een week voor de operatie. Tevens krijgt de patiënt laxeermiddelen en een klysma om de dikke darm te reinigen voor de operatie. De patiënt komt nuchter naar het ziekenhuis. De operatie duurt meestal tussen de één en vier uur.

Beschrijving van de operatie: Laparoscopie of open chirurgie, mogelijke stoma

De patiënt krijgt algemene anesthesie, waardoor hij pijnvrij is en slaapt tijdens de operatie. De chirurg kan de operatie uitvoeren via open chirurgie of via laparoscopie. Bij laparoscopie maakt de chirurg kleinere incisies, wat zorgt voor een sneller herstel en minder pijn na de operatie. Als er voldoende gezonde dikke darm overblijft, hecht de chirurg de uiteinden aan elkaar (anastomose). Als dit niet mogelijk is, maakt de chirurg een stoma (kunstmatige opening) door de huid van de buik. Het afval verlaat dan via een drainagezak het lichaam. Sommige patiënten hebben tijdelijk een stoma, terwijl anderen permanent een stoma nodig hebben.

Laparoscopie

De chirurg maakt drie tot vijf kleine sneetjes in de buik en brengt een laparoscoop in. Dit is een dunne, verlichte buis met een camera, waarmee de chirurg de buik kan inspecteren. Hij brengt gas in de buik zodat deze uitzet en beter zichtbaar wordt. De chirurg onderzoekt de organen in de buik om eventuele problemen op te merken en verwijdert of herstelt het zieke deel van de dikke darm. Tevens verwijdert hij mogelijk lymfeklieren.

Open chirurgie

De chirurg maakt een snede van zes tot acht centimeter in de onderbuik. Hij onderzoekt de organen in de buik om problemen op te sporen en herstelt of verwijdert het zieke deel van de dikke darm. Ook hierbij kunnen lymfeklieren worden verwijderd.

Na de operatie

Ziekenhuisverblijf

Na de operatie verblijft de patiënt in de verkoeverkamer totdat zijn vitale functies stabiel zijn, hij alert is en goed ademt. De patiënt krijgt na twee à drie dagen rust heldere vloeistoffen te drinken, en bouwt dit langzaam op met zacht voedsel. Op deze manier kunnen de darmen weer goed werken.

Ziekenhuisduur

Het gemiddelde ziekenhuisverblijf bedraagt drie tot zeven dagen. Een langer verblijf is nodig als de patiënt een spoedoperatie heeft ondergaan of als een groot deel van de dikke darm is verwijderd.

Risico’s en bijwerkingen

Algemene anesthesie

Risico’s van anesthesie en chirurgie zijn onder andere: bloedingen, ademhalingsproblemen en infecties. Ook kan de patiënt allergisch reageren op medicatie.

Dikke darmresectie

Risico’s van de operatie zijn onder andere beschadiging van de ureter (urineleider) en blaas, bloedingen in de buik, huidirritatie aan de stoma, nevenschade aan andere organen, problemen met de stoma, een incisie hernia, een opengesprongen wond en een wondinfectie. Een ander risico is een opening van de darmranden die de arts aan elkaar hecht (anastomotisch lek), wat levensbedreigend kan zijn. Ook kan er meer littekenweefsel in de buik ontstaan, wat leidt tot een darmobstructie.

Prognose van de operatie

De meeste patiënten herstellen volledig. Een patiënt met een stoma kan alle activiteiten hervatten. Indien de patiënt een chronische aandoening heeft zoals kanker, de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, is vaak een bijkomende behandeling nodig.

Nazorg en herstel

Herstelperiode

De herstelperiode na een dikke darmresectie varieert, afhankelijk van de complexiteit van de operatie en de algehele gezondheid van de patiënt. Gedurende deze periode is het belangrijk dat de patiënt rust neemt, een gezond dieet volgt en geleidelijk aan weer begint met lichte activiteiten.

Opvolging

Na de operatie zijn regelmatige opvolgingsbezoeken bij de chirurg noodzakelijk om de voortgang van het herstel te monitoren. De arts zal de wond controleren, eventuele complicaties opsporen en advies geven over verdere zorg.

Leven met een stoma

Een stoma kan een grote verandering in het dagelijks leven van een patiënt betekenen. Het is belangrijk dat patiënten en hun familie goed geïnformeerd zijn over het beheer van een stoma. Stomaverpleegkundigen kunnen hierbij helpen door instructies te geven over het schoonmaken van de stoma, het vervangen van de opvangzak en het omgaan met mogelijke complicaties.

Psychosociale ondersteuning

Leven met een stoma kan ook emotioneel uitdagend zijn. Ondersteuning van familie, vrienden en professionele hulpverleners is cruciaal. Patiënten kunnen baat hebben bij het deelnemen aan steungroepen waar zij ervaringen en tips kunnen uitwisselen met anderen in dezelfde situatie.

Preventieve maatregelen en gezondheidsbevordering

Na een dikke darmresectie is het belangrijk dat patiënten preventieve maatregelen nemen om hun algehele gezondheid te bevorderen en verdere darmproblemen te voorkomen. Dit omvat een gezond dieet, regelmatige lichaamsbeweging, en het vermijden van risicofactoren zoals roken en overmatig alcoholgebruik.

Voeding en dieet

Een dieet rijk aan vezels, groenten, fruit en volle granen kan helpen bij het bevorderen van een gezonde darmfunctie en het voorkomen van obstipatie. Het is belangrijk dat patiënten hun dieet langzaam aanpassen en eventuele voedingsmiddelen vermijden die ongemak veroorzaken.

Regelmatige medische controle

Regelmatige medische controles en screenings zijn belangrijk voor het vroegtijdig opsporen van eventuele nieuwe problemen of terugkeer van de oorspronkelijke aandoening. Patiënten moeten hun arts raadplegen voor advies over de frequentie van deze controles.