Stoma: soorten stoma's en postoperationele zorg

In de medische wereld staat een stoma voor een opening welke een lichaamsholte verbindt met een zakje, waarin lichaamsvloeistoffen opgevangen kunnen worden. Een stoma kan worden aangelegd wanneer de ontlasting, al dan niet na een operatie, op natuurlijke wijze via de anus het lichaam kan, of mag verlaten. Het aanleggen van een stoma kan voor de patiënt de levenskwaliteit laten verbeteren door het wegnemen van klachten.

Welke soort stoma’s zijn er?

Het soort stoma wordt bepaald door het soort darm waarop de stoma aangesloten dient te worden. Tevens wordt dit bepaald door de permanente, of tijdelijke aard van de stoma. Zo zijn ileo- of colostoma veelal bedoeld om na verloop van tijd weer verwijderd te worden. Dit kan het geval zijn bij ontstekingen van de darm, of na het operatief verwijderen van een stuk darm, waarna er door het gebruik van een stoma spanning van de aanhechtingsnaad gehaald kan worden. Dit omdat zo de nieuwe verbinding tussen de 2 darm delen beter kan genezen. Het kan echter voorkomen dat een patiënt of arts er voor kiest het stoma permanent te laten zitten. Een urinestoma is echter meestal van permanente aard.

Een stoma kan elke plaats op de buik worden aangelegd. Er zijn echter wel een aantal plekken die de voorkeur genieten:

• ileostoma: op de rechter onderbuik, dunne darm
• colostoma : op de linker onderbuik, dikke darm
• dubbelloops ileostoma: op de rechter onderbuik, dunne darm
• dubbelloops colostoma: op de linker onderbuik of bovenbuik, dikke darm
• urinestoma: onderbuik, de blaas

Na een operatie

Na het aanleggen van de stoma kan het zijn dat er een beetje bloed in het stomazakje loopt. Het soort stoma is bepalend of er meteen ontlasting in het zakje komt, of dat dit pas na enkele dagen gebeurd. Het ileostoma wordt aangesloten op de dunne darm. Omdat voeding eerder de dunne darm (ileum) bereikt dan de dikke darm (colon), produceert een ileostoma eerder ontlasting dan een colostoma.

Zeker in het begin kan het voorkomen dat er gasvorming optreedt. Hierdoor kan het stomazakje een beetje bol staan.
Na de operatie zal er ook met de patiënt worden bekeken wat het beste materiaal is om te gebruiken voor de patiënt voor het opvangen van zijn of haar ontlasting. Ook krijgt de patiënt, of een 3e persoon verzorgingstechnieken geleerd. De patiënt wordt ook bekend gemaakt met mogelijke problemen die een stoma kan geven. Zo komt het bij sommige patiënten voor dat er huiduitslag optreedt.