Stoma en stomazorg

Veel mensen die met kanker aan de darmen te maken hebben gehad, maar ook mensen met de ziekte van Crohn moeten gebruik gaan maken van een stoma. De verzorging van huid en wond is echter heel belangrijk bij een stoma. Verder is het voor veel mensen geestelijk nogal een stap om een stoma te moeten dragen. Stomazorg is dan ook van groot belang. Maar wat is een stoma? En hoe verzorg je een stoma het best?

Wat is een stoma?

Een stoma is een kunstmatige uitgang voor ontlasting of urine. Een colostoma (colon = darm) is een uitgang van de darm in de huid van de buik. Dit wordt aangelegd omdat de ontlasting niet via de natuurlijke weg het lichaam kan verlaten, dus door de anus. Veel mensen denken dat het zakje waarin de ontlasting of poep wordt opgevangen een stoma is, maar dat is gewoon een zakje waarin het wordt opgevangen. De uitgang is het werkelijke stoma. Voor het opvangen van de poep zijn speciale opvangmaterialen. Ook zijn er methoden voor om het opvangen van de ontlasting op gezette tijden te laten plaatsvinden. Een stoma kan trouwens tijdelijk zijn maar ook blijvend.

Een tijdelijke stoma

Een tijdelijke stoma wordt bijvoorbeeld aangelegd om een deel van de darmen rust te gunnen bijvoorbeeld bij een ontsteking of na een operatie.

Een blijvende stoma

Een blijvende stoma moet worden aangelegd als iemand nooit meer normaal naar de wc zal kunnen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de hele dikke darm moet worden weggehaald. Een stoma is in veel gevallen noodzakelijk wanneer bijvoorbeeld de kanker zo laag in de darm zit dat een andere optie niet mogelijk is.

Stomazorg

Het is erg belangrijk om de huid rondom de stoma goed te verzorgen, maar ook om te zorgen voor het juist behandelen van het afvoeren van de ontlasting. Stomazorg is al lang niet meer alleen een zaak van chirurgen. Gespecialiseerde consulenten hebben veel van hun taken overgenomen. Het grote voordeel daarvan is dat patiënten beter kunnen worden begeleid.

Stoma: niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk een belasting

Het hebben van een stoma is voor veel mensen niet iets waar ze zomaar klaar mee zijn. Naast het lichamelijke deel waarbij het verzorgen van de wond centraal staat, vinden veel mensen het ook moeilijk om geestelijk te accepteren dat ze met een zakje poep rondlopen en dat ze niet meer op een normale manier naar het toilet kunnen. Het is dus nodig dat aan beide aspecten veel tijd wordt besteed.

Leven met een stoma

Het leven met een stoma betekent altijd zorgen voor voldoende materiaal, rekening houden met bepaald eten en vaak denken mensen ook dat het te ruiken is dat ze een stoma op hun buik hebben hangen. De tegenwoordige materialen zijn zo goed gemaakt dat dit vaak niet meer het geval is, maar een goede verzorging is dan wel van groot belang. Bovendien gebeurt er met een stoma ook wel eens een ongelukje en dat is vaak voor de betrokkene hoogst onplezierig. Bovendien krijgen sommige mensen ook nog eens te maken met een slecht genezende wond en duurt het soms maanden voordat dit beter gaat. Dat alles betekent een enorme aanslag op het dagelijkse leven dat toch al vaak verstoord is door een ernstige ziekte of chronische aandoening.

Seksualiteit en stoma

Voor veel mensen is het ook erg moeilijk om de eerste keer nadat hen een stoma is aangemeten met een partner te gaan vrijen. Niet alleen is het lichaam van de persoon in kwestie veranderd en waarschijnlijk is de persoon ook erg ziek geweest, er bungelt ook een vreemd zakje aan het lijf waarmee de liefde wordt bedreven. Sommige mensen zijn ook bang dat ze te ruiken zijn. Belangrijk is om daar van te voren uitgebreid met elkaar over te praten. De materialen van tegenwoordig zijn overigens wel zo goed gemaakt dat een stoma bijna nooit een probleem hoeft te zijn bij een lekkere vrijpartij. Omdat al die materialen weer anders zijn is het belangrijk om via een stomaconsulent te informeren wat op zulke momenten het best gebruikt kan worden. Dat geldt overigens ook voor sporten en bijvoorbeeld vakantie. Iedere wond heeft bovendien een ander soort stoma nodig en het hangt ook van de aandoening af welke materiaal het beste werkt.

Steeds meer stomamaterialen en wondbedekkers

Omdat het aanbod aan stomamaterialen en wondbedekkers de laatste jaren aanzienlijk is gegroeid zijn de mogelijkheden bij een stoma ook veel uitgebreider dan vroeger. Voorlichting is daarin van groot belang, want wat goed werkt bij de één, werkt niet goed bij de ander.

Wondgenezing van een stoma bij suikerziekte of kanker

Mensen die lijden aan kanker of die suikerziekte hebben, ervaren vaak dat de wond van een stoma heel moeilijk heelt. Ook in die gevallen is het belangrijk om de hulp van professionals in te roepen om te zorgen voor de best mogelijke verzorging. Een deel daarvan moet de patiënt zelf leren, maar zeker in het begin zullen de medici zich daarover buigen totdat de wond wel beter is of haast genezen.