Fecale incontinentie: Ongewild verlies van stoelgang

Fecale incontinentie: Ongewild verlies van stoelgang Bij fecale incontinentie is een patiënt niet in staat om de darmbewegingen te controleren, waardoor onverwacht ontlasting uit het rectum komt. Deze aandoening is niet het gevolg is van een infectie of een eenmalige gebeurtenis, maar is een terugkerende of chronische gebeurtenis. De ernst en frequentie van de symptomen variëren. Zo verliezen mensen af en toe ontlasting bij het laten van een wind, terwijl andere patiënten regelmatig volledig de darmcontrole verliezen. Diverse aandoeningen en medische behandelingen resulteren in het incontinent zijn voor de ontlasting. Deze soms vervelende en beschamende aandoening valt echter dankzij verschillende medische behandelingen en leefstijlveranderingen vaak te verhelpen.

Synoniemen fecale incontinentie

Enkele termen zijn in gebruik om fecale incontinentie aan te duiden:
  • darmincontinentie
  • incontinentie voor faeces/feces
  • ontlastingsincontinentie
  • ontlastingsverlies
  • stoelgangsincontinentie

Epidemiologie van ongewild verlies van stoelgang

Ongeveer zeven procent van de gezonde bevolking ouder dan 65 jaar ervaart minstens één keer per week incontinentie. Patiënten van middelbare leeftijd en ouderen zijn vaker getroffen. Vrouwen lijden het vaakst aan fecale incontinentie.

Oorzaken stoelgangsincontinentie

Incontinentie treedt op wanneer de intrarectale druk de intra-anale druk overschrijdt. Dit kent vele oorzaken. Soms is echter geen duidelijke oorzaak aanwezig voor ontlastingsincontinentie.

De gebruikelijke oorzaken van darmincontinentie omvatten:

Symptomen en vormen van ontlastingsincontinentie

De symptomen variëren en zijn afhankelijk van de vorm van ontlastingsincontinentie. Sommige patiënten met fecale incontinentie hebben af en toe een beetje diarree bij het maken van de stoelgang terwijl anderen de ontlasting bijvoorbeeld volledig verliezen. Vele vormen van fecale incontinentie zijn mogelijk.

Aandrangsincontinentie

Sommige patiënten hebben aandrangsincontinentie (urge-incontinentie). Zij hebben een plots opkomende drang die hen dwingt om ontlasting te maken. Zij halen bijgevolg het toilet niet om zich te ontlasten.

Flatusincontinentie

Hierbij voelt de patiënt duidelijk dat het rectum vol is, maar hij weet niet goed of hij stoelgang moet maken of moet flatuleren (wind laten).

Inspanningsincontinentie

Bij inspanningsincontinentie verliest een patiënt ongewild de ontlasting bij het hoesten, niezen of een zware inspanning. Dit is vergelijkbaar met stressincontinentie, waarbij de patiënt urine verliest door het maken van een beweging.

Passieve incontinentie

Passieve incontinentie is een andere vorm van fecale incontinentie. Hierbij zijn patiënten zich niet bewust dat ze ontlasting moeten maken, omdat het signaal bijvoorbeeld de hersenen niet bereikt.

Bijkomende klachten

Diarree, constipatie, buikpijn, krampen, vaginale jeuk, een geïrriteerde of jeukende anus, urine-incontinentie en winderigheid zijn andere symptomen die mogelijk gepaard gaan met het niet kunnen ophouden van de stoelgang.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek

De arts bevraagt de patiënt over wijzigingen in het toiletpatroon, de soort ontlasting, de eventuele druk die hij moet uitoefenen voor het maken van stoelgang en de bijkomende symptomen.

Diagnostisch onderzoek

De oorzaak achterhalen van deze ongewilde darmlekkage is mogelijk met behulp van een aantal onderzoeken zoals:
  • een anale manometrie: De arts plaatst een smalle, flexibele buis in het rectum van de patiënt via de anus. Aan de rand zit een ballon die hij opblaast. Hiermee bekijkt de arts de druk van de sluitspier van de anus (anale sfincter), de gevoeligheid van de zenuwen en de werking van de spieren.
  • een anorectale ultrasonografie
  • een ballonuitstoottest: De arts vult een kleine ballon met water en plaatst dit in het rectum. Vervolgens moet de patiënt naar het toilet gaan en de ballon verdrijven. De arts meet de tijd die nodig is om de ballon uit het lichaam te drijven. Wanneer dit langer dan één minuut is, is mogelijk sprake van een ontlastingsstoornis.
  • een colonoscopie: Inwendig kijkonderzoek van de dikke darm.
  • een digitaal rectaal onderzoek: De arts heeft handschoenen aan en plaatst een vinger in de anus en het rectum. Constipatie, tumoren, spierproblemen en een rectale prolaps zijn hiermee te identificeren.
  • een MRI-scan: Deze scan maakt beelden van de sluitspier; hiermee weet de arts of de sfincterspieren intact zijn of niet. Een MRI-scan maken is ook mogelijk tijdens het maken van de ontlasting (defecografie).
  • een proctografie: De arts maakt röntgenvideobeelden terwijl de patiënt ontlasting maakt op een speciaal ontworpen toilet. De test meet de hoeveel ontlasting die het rectum kan vasthouden en evalueert hoe goed het lichaam stoelgang verliest.
  • een proctosigmoïdoscopie: De arts plaatst een flexibele buis in het rectum om het laatste deel van de dikke darm (sigmoïd) te inspecteren. Hij zoekt naar tekenen van een ontsteking, tumoren of littekenweefsel die fecale incontinentie mogelijk resulteren in de ontlastingsstoornis.

Behandeling van incontinent zijn voor de ontlasting

Zelfzorg

Incontinentieverband en incontinentiehulpmiddelen (broekluiers, anale tampons) zijn beschikbaar. Verder zijn soms voedingsaanpassingen nodig, hetgeen het best in overleg met een diëtist plaatsvindt. Meestal adviseert een diëtist om alcohol en cafeïne te vermijden, meer vezels in de voeding op te nemen en meer te drinken (maar geen alcohol en cafeïne).

Professionele medische zorg

Bij milde incontinentie is het belangrijk om de darmcontrole (het stoelgangspatroon) aan te pakken. Loperamide (Imodium) is het meest krachtige middel tegen diarree, waarbij ook de interne sfincterdruk verhoogt. Laxeermiddelen zijn nuttig wanneer sprake is van obstipatie. Soms maakt de arts gebruik van injecteerbare vulmiddelen die hij rechtstreeks in de anus injecteert. Biofeedback, bekkenbodemfysiotherapie en darmtrainingen zijn effectief bij sommige patiënten met ontlastingsincontinentie waarbij een verminderde functie van de puborectalisspier en de externe anale sfincter aanwezig is. Patiënten met een functioneel gebrekkige maar morfologische intacte externe anale sfincter halen voordeel uit sacrale spinale zenuwstimulatie. Chirurgie is soms nodig bij een anaal sfinctertrauma. Wanneer een operatie niet effectief is, is het plaatsen van een stoma / colostoma (kunstmatige opening in dikke darm) noodzakelijk.

Complicaties darmincontinentie

Door fecale incontinentie ontstaan vaak emotionele problemen. Mensen gaan namelijk sociale activiteiten vermijden uit angst voor ongelukjes. Ook huidirritatie is een mogelijk gevolg van deze vervelende aandoening. De huid van de anus is gevoelig en herhaald contact met de ontlasting leidt mogelijk tot pijn, jeuk en zelfs zweervorming waarvoor een medische behandeling vereist is.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ontlastingsincontinentie: symptomen, oorzaken en behandelingOntlastingsincontinentie: symptomen, oorzaken en behandelingOntlastingsincontinentie of fecale incontinentie is kortweg ongewild ontlasting laten lopen. Ontlastingsincontinentie is…
Darmtrainingsprogramma voor een regelmatig stoelgangspatroonDarmtrainingsprogramma voor een regelmatig stoelgangspatroonHet aanhouden van een regelmatig ontlastingspatroon is erg belangrijk om de kansen op slagen van het darmtrainingsprogra…
Incontinentie, ongewild urineverliesJe zult het maar hebben. Incontinentie. Je voelt je opgelaten, want zonder dat je er erg in hebt is je broek nat. Incont…

Voetballersmigraine: symptomen, oorzaak en behandeling TTMVoetballersmigraine: symptomen, oorzaak en behandeling TTMHoofdpijn is het meest voorkomende symptoom van een hersenschudding, maar het kan ook het gevolg zijn van een aandoening…
Waterige afscheiding: oorzaken waterige vaginale afscheidingWaterige afscheiding: oorzaken waterige vaginale afscheidingEen heldere waterige afscheiding is voor elke vrouw een normaal verschijnsel. Heldere, waterige afscheiding is niet mete…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 1 augustus 2017:
  • Bowel incontinence, http://www.webmd.com/digestive-disorders/bowel-incontinence#1, http://www.webmd.com/digestive-disorders/bowel-incontinence#2 en http://www.webmd.com/digestive-disorders/bowel-incontinence#3
  • Bowel Incontinence: Symptoms, Treatment, and Prevention, http://www.medicalnewstoday.com/articles/165583.php
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Diagnosis, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fecal-incontinence/diagnosis-treatment/diagnosis/dxc-20166900
  • Faecal incontinence, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 297
  • Fecale incontinentie, https://www.uza.be/fecale-incontinentie
  • Ontlastingsproblemen en fecale incontinentie, http://www.darmcontrole.nl/definitie/wat-is-het/index.htm
  • Overview, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fecal-incontinence/home/ovc-20166830
  • Vormen en symptomen, http://www.darmcontrole.nl/definitie/vormen-en-symptomen/index.htm
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 14-12-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.