Pijnlijke ontlasting: Oorzaken van pijn bij maken stoelgang

Bij het poepen ervaren patiënten soms wat milde pijn, wat niet zorgwekkend is en vaak te wijten is aan voeding, de emotionele toestand of de dagelijkse activiteiten. Af en toe kampen patiënten echter met frequente, ernstigere pijn bij het maken van een stoelgang. Meerdere oorzaken zijn hiervoor bekend, zoals bijvoorbeeld constipatie of anale kloven. Ook ernstigere onderliggende problemen zijn bekend voor een pijnlijke stoelgang, zoals anuskanker. Veel zelfzorgmaatregelen zijn bekend voor het verlichten van de pijn bij het maken van een ontlasting. Af en toe is echter een bezoek aan de arts nodig en is een medicamenteuze behandeling, medische procedure of chirurgie nodig om het onderliggend probleem te verhelpen.

• Aambeien en pijn bij het passeren van een stoelgang
• Anale kloven
• Anuskanker
• Endometriose
• Huidaandoeningen en een pijnlijke stoelgang
• Inflammatoire darmaandoening
• Colitis ulcerosa
• Ziekte van Crohn
• Infecties en pijn bij het poepen
• Proctitis en anusitis
• Voedselintoleranties en voedselallergieën
• Wijzigingen in de ontlasting
• Constipatie
• Diarree

Aambeien en pijn bij het passeren van een stoelgang

Het passeren van een stoelgang is pijnlijk wanneer patiënten kampen met aambeien. Bij deze aandoening treedt een zwelling van de aderen onder of op de huid in de anus op. Langdurig op het toilet zitten, persen, overgewicht en een zwangerschap zijn risicofactoren voor aambeien. Naast de pijn gaan aambeien mogelijk ook gepaard met bloed in de ontlasting, pijnlijke of jeukende knobbeltjes nabij de anus, jeuk of irritatie rond de anus en vocht dat uit de anus lekt. Een warm bad of zitbad nemen verlicht mogelijk de klachten. Hydrocortison en vrij verkrijgbare aambeiencrème zijn eveneens behandelingen voor aambeien. Patiënten met ernstige klachten zijn gebaat met een operatie.

Anale kloven

Patiënten met een anale kloof hebben een scheurtje in de slijmvliezen van de anus.

Dit is te wijten aan:

• anuskanker
• chirurgie
• chronische diarree
• een harde ontlasting / constipatie
• een inflammatoire darmaandoening (ontstekingsaandoening van darm)
• een vaginale bevalling
• humaan papillomavirus
• seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's)

Een brandend gevoel rond de anus, anusjeuk, bloed in de stoelgang, een scheurtje nabij de anus en een pijnlijke ontlasting zijn enkele symptomen van anale kloofjes. Veel water drinken en veel waterrijk voedsel eten verlicht constipatie. Ook ontlastingsverzachters zijn inzetbaar voor patiënten met constipatie. Verder zijn speciale gels en zalven beschikbaar om de pijn te verlichten. Meestal genezen anale kloofjes binnen een paar weken, of anders verdwijnen ze dankzij de zelfzorgmaatregelen. Wanneer chronische anale fissuren aanwezig zijn, zet de arts medicatie in. Slechts sporadisch is een operatie geïndiceerd.

Anuskanker

Patiënten met anuskanker hebben een tumor rond de anus, wat resulteert in pijn bij het maken van een stoelgang. Het kwaadaardig gezwel leidt ook nog tot volgende mogelijke tekenen:

• anusbloedingen
• anuspijn of irritatie in de anus
• bekkenpijn of irritatie in het bekkengebied
• een zwaar gevoel / druk in de anus of het rectum (endeldarm)
• ernstige constipatie
• gewichtsverlies
• incontinentie

Chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie behandelen anuskanker.

Endometriose

Bij endometriose verspreidt zich weefsel dat normaal in de baarmoeder groeit, naar andere organen in het bekkengebied, zoals de eierstokken. Soms tast endometriose de darm aan. Hierdoor kampt de patiënt met:

• bloedingen uit het rectum
• diarree of constipatie
• een opgeblazen gevoel
• pijn tijdens het maken van een stoelgang
• slijm in de ontlasting

Hormonale therapie en chirurgie behandelen darmendometriose.

Huidaandoeningen en een pijnlijke stoelgang

Eczeem, psoriasis en wratten (genitale wratten) zijn chronische huidaandoeningen die mogelijk ook de anus treffen. De huidirritatie die hierbij ontstaat, veroorzaakt pijn bij het poepen, maar vaak ook voor en na het passeren van een stoelgang. Jeuk en bloedingen komen hierbij mogelijk ook tot uiting.

Inflammatoire darmaandoening

Inflammatoire darmaandoeningen duiden op darmziekten waarbij de darm chronisch ontstoken is. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.

Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa veroorzaakt volgende mogelijke tekenen:

• bloederige diarree met of zonder slijm
• buikpijn
• een dringende behoefte om de ontlasting te passeren
• een zwelling, pijn en zweren in de dikke darm en het rectum (endeldarm)
• gewichtsverlies
• pijn bij afleveringen van diarree

Ziekte van Crohn

De symptomenreeks bij de ziekte van Crohn is variabel en bestaan uit bijvoorbeeld buikpijn aan de rechteronderkant en diarree zonder bloed.

Corticosteroïden onderdrukken het immuunsysteem en behandelen beide inflammatoire darmaandoeningen. De medicijnen verminderen de ontstekingen zodat de symptomen onder controle blijven.

Infecties en pijn bij het poepen

Anuspijn voor, tijdens en na het poepen, is mogelijk te wijten aan een infectie zoals een schimmelinfectie, een seksueel overdraagbare aandoening en een anaal abces. Crèmes of pillen verlichten de infecties. Bij een diep abces is mogelijk een operatie nodig zodat de patiënt geen pijnlijke stoelgang meer heeft.

Proctitis en anusitis

Bij patiënten met proctitis is het rectum ontstoken. Anusitis verwijst naar een ontsteking in de anus. Deze aandoeningen zijn te wijten aan:

• bepaalde medicijnen
• colitis ulcerosa
• dikkedarminfecties
• een voeding die rijk is aan citrus, koffie, cola, bier, knoflook, kruiden of sauzen
• soa's

De symptomenreeks van beide ontstekingsziekten is gelijkaardig met deze van aambeien.

Voedselintoleranties en voedselallergieën

Patiënten met een voedselintolerantie (lactose-intolerantie, glucose-intolerantie, …) of overgevoeligheid voor een bepaald voedingsmiddel (voedselallergie), kampt soms met een pijnlijke stoelgang of diarree wanneer ze dit voedingsmiddel consumeren. De patiënt vermijdt best deze voedingsmiddelen.

Wijzigingen in de ontlasting

Constipatie

Constipatie ontstaat bijvoorbeeld als gevolg van medicatiegebruik, psychische of emotionele problemen, een gebrek aan lichaamsbeweging, een onvoldoende inname van vezels of water of tragere darmbewegingen. Naast een pijnlijke ontlasting, kampen patiënten mogelijk met buikpijn en een opgeblazen gevoel. Patiënten moeten indien mogelijk de inname van water en vezels verhogen of vezelsupplementen nemen. Verder bevordert regelmatige lichaamsbeweging de darmgezondheid. Helpen deze maatregelen onvoldoende, dan mag de patiënt vrij verkrijgbare laxeermiddelen nemen. Lijdt de patiënt na twee of drie dagen nog steeds aan obstipatie, dan is het belangrijk om meteen een arts te raadplegen.

Diarree

Patiënten met diarree maken drie of meer losse of waterige stoelgangen per dag. Chronische diarree houdt langer dan vier weken aan. Loperamide (imodium) behandelt diarree. Is er sprake van een infectie, dan zijn antibiotica nodig. Bij chronische of bloederige diarree is onmiddellijke medische aandacht vereist.

Lees verder

• Bloed in de ontlasting: Oorzaken van bloederige stoelgang
• Slijm in de ontlasting: Oorzaken van slijmerige stoelgang
• Constipatie (obstipatie): Oorzaken & soorten van verstopping
• Diarree: Soorten, oorzaken, symptomen en behandeling
• Chronische diarree: Oorzaken van aanhoudende losse stoelgang