Auditieve hallucinaties: Horen van onechte geluiden
Sommige patiënten horen beangstigende of aangename stemmen, muziek of andere bekende of onbekende geluiden zonder dat dit een duidelijk aanwijsbare bron heeft. Zij lijden mogelijk aan auditieve hallucinaties. Dit soms angstaanjagend symptoom is af en toe normaal bij gezonde patiënten en is dan mogelijk te wijten aan een slaapgebrek of het gebruik van cafeïne. Vaak ligt een psychische aandoening of een andere ziekte aan de basis van de onechte perceptie van het horen van geluiden. Ook omgevingsfactoren leiden mogelijk tot het horen van dingen die er in werkelijkheid niet zijn, zoals alcohol of drugs. Patiënten die merken dat er mogelijk sprake is van auditieve hallucinaties, nemen best zo snel mogelijk contact op met de arts zodat hij via diverse onderzoeken de onderliggende oorzaak kan opsporen en behandelen.
Aandoeningen en onechte dingen horen
Epilepsie
Epilepsieaanvallen tasten mogelijk het hersengebied aan dat verantwoordelijk is voor het gehoorvermogen. In dat geval horen patiënten zoemende geluiden of stemmen die er in het echt niet zijn. Ook is het mogelijk dat een patiënt dan vervormde of niet zo luide of duidelijke geluiden hoort.
Gehoorverlies
Sommige patiënten horen niet goed met één oor of beide oren. Door het
gehoorverlies is het mogelijk dat ze last krijgen van auditieve hallucinaties, en dan vreemde geluiden of stemmen horen die er in werkelijkheid niet zijn.
Hersentumoren
Af en toe treft een
hersentumor een hersengebied dat het gehoorvermogen reguleert. Hierdoor horen patiënten soms allerlei onechte maar ook echte geluiden.
Hoge koorts en infecties
Encefalitis (
hersenontsteking) en meningitis (
hersenvliesontsteking met
hoofdpijn en een
stijve nek), leiden mogelijk tot het horen van dingen die er niet zijn in het echt.
Intense stress
Patiënten die een ernstige stressreactie meemaken, gaan soms hallucineren. Zo horen weduwnaars soms de stem van hun overleden geliefde. Dit is normaal en hoort bij het rouwproces.

Af en toe horen patiënten met migraine geluiden of stemmen die er in werkelijkheid niet zijn /
Bron: Geralt, PixabayMigraine
Migraine (aanvallen van een aura en/of
eenzijdige hoofdpijn) veroorzaakt mogelijk auditieve hallucinaties die optreden tijdens een aura. Vooral patiënten met een
depressie horen dingen (vooral stemmen) die er niet echt zijn tijdens een migraineaanval.
Psychologische aandoeningen
Schizofrenie
Patiënten met
schizofrenie horen vaak geluiden en stemmen die er in werkelijkheid niet zijn. Soms zijn de onechte geluiden afkomstig uit het hoofd zelf, maar af en toe ook uit bijvoorbeeld de tv. De stemmen klinken soms boos, of ze zeggen een patiënt wat hij moet doen, al horen patiënten soms ook andere dingen die niet echt zijn.
Andere aandoeningen
Enkele andere
psychische stoornissen gaan soms gepaard met auditieve hallucinaties zoals:
Schildklieraandoening
Sporadisch maakt de schildklier niet genoeg hormoon aan, wat leidt tot gevaarlijk lage waarden (
myxoedeem). Bij deze levensbedreigende
schildklieraandoening gaan patiënten soms geluiden of stemmen horen die er in werkelijkheid niet zijn.
Slaapproblemen
Het is normaal om een geluid te horen bij het in slaap vallen of ontwaken. Patiënten met de
slaapproblemen slapeloosheid of narcolepsie ervaren echter vaker deze auditieve hallucinaties.
Tinnitus aurium (oorsuizen)
Patiënten met
oorsuizen, die allerlei geluiden kunnen horen, krijgen vaker te maken met auditieve hallucinaties. Vooral patiënten met een depressie met oorsuizen zijn hiervoor vatbaar.
Ziekte van Alzheimer en andere soorten dementie
Onechte dingen horen hoort mogelijk bij een later stadium van de
ziekte van Alzheimer, een vorm van
dementie. Ook
Lewy body-dementie (problemen met denken, slapen en humeur) veroorzaakt mogelijk dit visuele en/of auditieve hallucinaties. Sommige patiënten denken dat de stemmen echt zijn en gaan zelfs praten tegen deze stemmen.
Ziekte van Parkinson
Patiënten met de
ziekte van Parkinson, een
neurologische aandoening waarbij vaak
bevingen tot stand komen, lijden vaker aan auditieve hallucinaties.
Omgevingsfactoren en auditieve hallucinaties

Alcoholmisbruik leidt mogelijk tot auditieve hallucinaties /
Bron: Jarmoluk, PixabayAlcohol
Wanneer patiënten erg veel
alcohol consumeren, gaan ze soms dingen zien die er niet zijn in werkelijkheid (
visuele hallucinaties). Soms kampen patiënten met
alcoholmisbruik echter ook met auditieve hallucinaties, dit zowel tijdens het drinken als bij het alcoholontwenningssyndroom of delirium tremens (ernstige symptomen door ontwenning van alcohol).
Bijwerkingen van medicijnen
Sommige patiënten horen bepaalde geluiden die er in werkelijkheid niet zijn door het gebruik van bepaalde
medicijnen. Dit gebeurt vooral bij het nemen van een nieuw medicijn of bij het nemen van een hoge dosis van een reeds bekend medicijn. Vaak zijn ouderen getroffen door auditieve hallucinaties als gevolg van medicatiegebruik. Het gebruik van meerdere medicijnen verhoogt de kans op dit soort
hallucinaties.
Cafeïne
Een
hoge cafeïneconsumptie is in verband gebracht met een hoger risico op auditieve hallucinaties.
Drugs
Drugsmisbruik (en dan vooral ecstasy en LSD) veroorzaakt mogelijk auditieve en visuele hallucinaties. Deze symptomen treden op tijdens het gebruik van de drugs of ook bij terugtrekking van de drugs.
Diagnose en onderzoeken
Vraaggesprek
De arts doorloopt de
medische geschiedenis, het medicatiegebruik en symptomen van de patiënt. Hij wil weten hoe de stemmen klinken (hard/luid, bedreigend, onbeleefd, aangenaam of normaal, …). Daarnaast wil hij weten wanneer de klachten precies zijn gestart alsook wanneer deze optreden, bijvoorbeeld na het drinken van alcohol of het in slaap vallen.
Diagnostisch onderzoek
De arts krijgt door middel van het vraaggesprek een idee over de oorzaak en zet dan diverse onderzoeken in om de diagnose van het onderliggend probleem op te sporen. De arts verwijst de patiënt mogelijk door naar een psychiater wanneer een psychisch probleem mogelijk aan de basis ligt van de auditieve hallucinaties. Verdere mogelijke onderzoeken omvatten een elektro-encefalografie (EEG:
hersenfilmpje), en een
gehooronderzoek.
Behandeling van horen van onechte stemmen of geluiden
De arts bekijkt wat de oorzaak is van het horen van zaken die er niet zijn in het echt en stemt hierop zijn behandeling af. Meestal verdwijnt dit probleem wanneer de arts de onderliggende oorzaak heeft aangepakt. Ligt medicatie aan de basis van de auditieve hallucinaties, dan zet de arts een andere dosis of een ander medicijn in. Psychische aandoeningen zijn vaak complexer en vereisen vaak een combinatie van medicijnen, therapie en andere professionele zorgen.
Lees verder