Hashimoto: invloed auto-immuunziekte op werking schildklier

Een voornamelijk bij vrouwen voorkomende aandoening is de auto-immuunziekte Hashimoto. Daarbij worden de eigen lichaamscellen van de schildklier aangevallen en vernietigd, waardoor het lichaam verstoken raakt van schildklierhormonen. Daardoor kunnen uiteenlopende vage onverklaarbare aandoeningen de kop opsteken, welke ook erger lijken te worden. Wat houdt de ziekte van Hashimoto in, hoe wordt erop getest en hoe wordt het met Thyrax behandeld?

Hashimoto

• Invloed van afweersysteem
• Waar zit de schildklier?
• Gevolgen voor werking hormonen
• Ook gerelateerd aan werking hypofyse
• Symptomen trage schildklier, Hashimoto
• Testen op T4 en TSH
• Inname medicatie

Invloed van afweersysteem

Het immuunsysteem oftewel de afweer zorgt er normaal voor dat lichaamsvreemde elementen worden gestopt. Het lichaam weert daarmee virussen, bacteriën en andere binnengedrongen stoffen. Indien er bijvoorbeeld een virus is geconstateerd, gaat het afweersysteem aan de slag. Daardoor krijgen we griep en de lichaamstemperatuur stijgt. Op die manier kunnen ongewenste invloeden worden bestreden. Dit principe kan zich ook tegen het lichaam zelf keren. In het geval van Hashimoto worden schildkliercellen aangevallen, waardoor het orgaan steeds minder goed gaat werken. Het is niet duidelijk waarom de cellen worden aangevallen, maar vermoedelijk zal een eraan gekoppelde eiwit als lichaamsvreemd zijn geïdentificeerd.

Waar zit de schildklier?

In gewone omstandigheden zal het orgaan niet zichtbaar zijn. Het bevindt zich voor de luchtpijp onder de adamsappel. Het heeft daarbij een vlindervorm, waarbij de twee vleugels als het ware om de adamsappel en luchtpijp zitten. Het zal echter wel opvallen als de schildklier is aangetast. Zeker in het geval van een te snelle werking, maar ook bij een te trage werking kan het gaan opzetten. In dat geval kan de vlindervorm of soms de helft daarvan zichtbaar zijn aan voorkant nek (struma).

Gevolgen voor werking hormonen

Door aantasting van de goede werking zal het orgaan progressief minder goed functioneren. Het resulteert in de afname van schildklierhormonen zijnde calcitonine, Thyroxine T4 hormoon en subhormoon Trijodothyronine T3. De T4 en T3 hormonen zijn verantwoordelijk voor verschillende stofwisselingsprocessen. Denk aan vet-, cholesterol- en glucosestofwisseling. Deze staan in relatie met hoeveel energie we hebben en het gewicht. Het is verantwoordelijk voor een goede hartslag en de ontwikkeling van het brein van het ongeboren kind. Daarnaast kan het aan uiteenlopende vage klachten ten grondslag liggen.

Ook gerelateerd aan werking hypofyse

Onder de hersenen zit een kleine klier geheten de hypofyse. Het is de belangrijkste verstrekker van hormoonproducerende stoffen. De schildklier wordt aangestuurd door de hypofyse door de afgifte van het Thyreoïd stimulerend hormoon (TSH). Indien de schildklier niet goed werkt en dus onvoldoende T3 en T4 hormonen aanmaakt, dan zal de hypofyse daarop reageren. Er worden hoge concentraties TSH aangemaakt, zodat de schildklier wordt geactiveerd. In het geval van deze ziekte worden geleidelijk aan de schildklierhormoon aanmakende cellen vernietigd, waardoor het in toenemende mate lage concentraties afgeeft. Oftewel het TSH niveau kan hoog zijn, terwijl T3 en T4 waarden laag zijn.

Symptomen trage schildklier, Hashimoto

Indien er te weinig hormonen worden afgegeven, dan ontwikkelt men langzaam aan uiteenlopende problemen. Omdat de omstandigheid ook geleidelijk aan verslechtert neemt het aantal klachten en intensiteit daarvan met de tijd toe. Het uit zich in toename van het gewicht, waarnaast men chronisch moe is. Ook verandert de frequentie van de menstruatie en bloedingshoeveelheid. Daarnaast kan het gaan om een droge, dikke huid, opstoppingen en harde ontlasting of haaruitval. Ook kunnen ledematen tintelen, waarbij spieren verkrampen. Door toedoen van een struma kan er een brok in de keel gevoel ontstaan en heeft men problemen met slikken.

Testen op T4 en TSH

Beste indicator om Hashimoto aan te tonen is door de hormonale serumwaarden te controleren. Indien er sprake is van de ziekte dan zal de hypofyse hoge waarden TSH laten zien terwijl de T4 waarden nagenoeg nihil zijn. Het houdt in dat de schildklier afdoende wordt gestimuleerd om schildklierhormonen aan te maken, terwijl het weinig tot niets doet. Dit beeld is een kenmerkende eigenschap van de ziekte en op basis van een bloedtest kan het relatief snel worden gediagnosticeerd. Omdat de aanleidende klachten slechts traag opbouwen, wordt het soms in een later stadium vastgesteld. Heeft u dus vage klachten (onverklaarbare aandoeningen) welke qua omvang en ernst lijken te groeien, laat u dan op schildklierhormonen testen.

Inname medicatie

Strikt genomen hoeft het T3 hormoon niet te worden aangevuld, omdat het een bijproduct is van het T4 hormoon. Juist T4 dient dus aanvullend te worden ingenomen, zodat het lichaam op een goed hormonaal niveau terechtkomt. Omdat de ziekte continu verslechtert zal de schildklier zelf steeds minder hormonen aanmaken, waarop de medicatie moet worden aangepast. U zult dus periodiek de serumwaarden in het bloed moeten laten controleren, zodat de medicatie daarop wordt afgestemd. Normaal moet u levenslang Thyrax innemen, zodat het hormoongehalte afdoende wordt aangevuld.

Let wel, bent u zwanger en heeft u de ziekte van Hashimoto dan dient u aangepaste hoeveelheden schildklierhomonen in te nemen. Deze zijn van wezenlijk belang bij de ontwikkeling van de hersenen van het kind. Laat u uitvoerig informeren naar wat u bij zwangerschap wel en niet moet doen. Omdat ook het calcitonine hormoongehalte is aangetast bestaat de kans op versnelde botontkalking. Neem voldoende D3 en K2 vitaminen in tezamen met voldoende zuivel.

Lees verder

• Wat voor invloed heeft een schildklierhormoontekort?
• Onregelmatige menstruatie door overactieve schildklier
• Onverklaarbare aandoeningen door psychische problemen
• Tips bij trage stofwisseling door schildklierproblemen
• Eet voldoende zuivel bij schildklierproblemen