Auto-immuunziekten: De meest bekende ziekten op een rij

Bij auto-immuunziekten schakelt je lichaam naar een stand, waarin het zichzelf aanvalt. Het immuunsysteem dat bedoeld is om externe ziekteverwekkers te weren kan geen onderscheid meer maken tussen lichaamseigen en lichaamsvreemd. Het afweersysteem maakt antistoffen aan om natuurlijke processen in het lichaam te bestrijden. Er bestaan meer dan tachtig auto-immuunziekten, waarvan de meest bekende hier aan bod komen. Wist jij bijvoorbeeld dat reuma, diabetes en psoriasis auto-immuunziekten zijn? In dit artikel gaan we in op een aantal meer bekende auto-immuunziekten. Veel gekende ziekten vinden hun oorsprong in auto-immuun reacties van het lichaam. Deze ziekten vertonen vaak overeenkomsten, wanneer het gaat om de symptomatologie. Hoewel auto-immuunziekten zich kunnen richten op het gehele lichaam alsook op specifieke organen, kennen ze aantal duidelijke overeenkomsten. Bijna alle auto-immuunziekten vallen op door de aanwezigheid van een ontstekingsproces en bijbehorende pijn- en vermoeidheidsklachten.

Van veel ziekten wordt op dit moment vermoed dat het auto-immuunziekten zijn. Deze ziekten zijn echter niet meegenomen; in dit artikel komen enkel die ziekten aan de orde, waarvan effectief wetenschappelijk is aangetoond dat er sprake is van een auto-immune oorzaak van het ziektebeeld. Over het algemeen is het echter duidelijk dat meer ziekten in de realiteit een auto-immune oorzaak hebben dan voorheen altijd door de medische wereld werd aangenomen.

Auto-immuunziekte in het maag en darmkanaal

De ziekte van Crohn

Veel mensen zijn bekend met de meest voorkomende vorm van de zogenaamde Inflammatoire Bowel Disease (IBD) of inflammatoire darmziekte, de ziekte van Crohn. Zoals het woord al aangeeft gaat het hier om een ontstekingsproces in maag en darmen. De ziekte kan een ruim gebied van de ingewanden bestrijken, namelijk van mond tot anus maar de ontstekingen bevinden zich over het algemeen in maag en dunne darm. De ontstekingen zijn ernstig en leiden tot klachten als buikpijn, overgeven, gewichtsverlies en bloedingen. Ook gerelateerde immuunreacties als artritis, huidontstekingen en ontsteking van de ogen kunnen voorkomen.

Auto-immuunziekte in pezen en gewrichten

Reuma (Reumatoïde Arthritis)

Bij reumatoïde arthritis is er sprake een auto-immuunreactie, die zich met name richt op de gewrichten van de extremiteiten. De ontstekingsreacties in de gewrichten leiden tot pijn, zwelling en ernstige vermoeidheid. Koorts en griepverschijnselen kunnen bovendien optreden tijdens een opleving van het ziekteproces. De ziekte wordt behandeld met zware ontstekingsremmers zoals prednison. Ook wordt vaak bewegingstherapie voorgeschreven om de gewrichten soepel te houden. Verder kan er met pijnstillende injecties worden gewerkt.

Auto-immuunreacties in bloed- en lichaamsvloeistoffen

Diabetes (Mellitus Type 1)

Bij deze auto-immuunziekte richt het immuunsysteem zich op het aanvallen en vernietigen van die cellen, die in de alvleesklier zorg dragen voor de aanmaak van insuline in het lichaam. Symptomen zijn: gewichtsverlies, uitdroging, misselijkheid, overgeven, blaasontsteking en coma. De ziekte wordt behandeld met externe toediening van insuline en met transplantatie van de alvleesklier. Minder rigoureus is het injecteren van "Eilandje van Langerhans" cellen (pancreatic islet cells) in de alvleesklier.

Auto-immuunziekten van ruggemerg en hersenen

Multiple Sclerose

Bij deze ziekte wordt door het immuunsysteem de zogenaamde myelineschede van de zenuwen in het ruggenmerg en de hersenen aangetast. Door ontstekingen ontstaan er littekens, zodat communicatie tussen de zenuwcellen moeilijker of zelfs onmogelijk wordt. Dit leidt tot tijdelijke of permanente verlammingen, dubbelzien, vermoeidheid, pijn, cognitieve en emotionele problemen en incontinentie. De ziekte is progressief omdat de beschadigingen onomkeerbaar zijn. Bij elke opleving wordt de schade dan ook groter. Behandeling met corticosteroïden wordt gebruikt om ontstekingen te remmen en er worden ook immuunregulerende middelen voorgeschreven. Vaak worden mensen rolstoelafhankelijk na langere tijd en de kwaliteit van leven gaat vaak hard achteruit ondanks medische interventie.

Auto-immuunverstoringen in de huid

Psoriasis

Psoriasis oftewel psoriasis vulgaris is een aandoening, waarbij de opperhuid te snel nieuwe cellen aanmaakt. Hierdoor worden er versneld huidschubben afgestoten soms wel drie tot vier keer sneller dan bij mensen met een normaal huidvernieuwingsproces. De ziekte kan op veel plaatsen op het lichaam voorkomen. Vaak ontstaan er pijnlijke plekken en treden er specifieke gewrichtsontstekingen op. Onderzoek heeft aangetoond dat verschillende typen cellen met elkaar de strijd aangaan, wat de typerende ontstekingsreacties tot gevolg heeft. Hormooncremes, immuunsuppressoren en ontstekingsremmers worden voorgeschreven ter behandeling.

Vitiligo

Vitiligo is een aandoening, waarbij pigmentverlies van de huid en het haar optreedt, waardoor er typerende grote witte plekken onstaan op de huid. De auto-immuunreactie richt zich op het vernietigen van de cellen, die zorgen voor pigment in de huid. Vaak bestaat er een correlatie met andere auto-immuunziekten zoals onder andere Addison's Disease en diabetes. Een patiënt heeft in dit geval dus meerdere auto-immuunziekten tegelijk. Behandeling met corticosteroïde kan bij deze aandoening succesvol zijn maar er is nog geen bewezen effectieve behandelmethode.