Bloedverdunners of antistollingsmiddelen: bijwerkingen

Bloedverdunners is de term die doorgaans gebruikt wordt voor medicijnen die de stolling van het bloed tegengaan. Bloedverdunnende medicijnen of antistollingsmiddelen worden toegediend wanneer een te snelle bloedstolling voor problemen zorgt, zoals bijvoorbeeld bij de voorkoming of behandeling van trombose. Dit kan door middel van een injectie van een antistollingsmiddel of via de orale inname van een pil. De verschillende soorten antistollingsmiddelen zijn op de markt verkrijgbaar onder meerdere merknamen, zoals bijvoorbeeld Clexane of Xarelto. Als je medicijnen neemt die het bloed dunner maken moet je steeds opletten wanneer je je bezeert en een wonde oploopt. In dat geval loop je het gevaar dat het bloeden moeilijk zal stoppen. Hoe worden bloedverdunners of antistollingsmiddelen gebruikt en wat zijn de mogelijke bijwerkingen?

Wat zijn bloedverdunnende medicijnen?

Bloedverdunners is een term waarmee medicijnen worden aangeduid die de stolling in het bloed afremmen. In feite komt er geen verandering in de viscositeit of stroperigheid van het bloed; strikt genomen wordt het dus niet dunner. Een term die beter aangeeft waar het op slaat is in feite "antistollingsmiddel". Antistollingsmiddelen of anticoagulantia zijn geneesmiddelen die ervoor zorgen dat bij inname ervan een ongewenste stolling van het bloed voorkomen wordt. Hierdoor kunnen negatieve effecten zoals bijvoorbeeld trombose vermeden worden.

Wat doen bloedverdunners?

Opdat het menselijk lichaam optimaal kan functioneren moet er een goed evenwicht zijn tussen de stolling en de ontstolling van het bloed. Helt de balans te fel over naar ontstolling, dan ga je te snel en teveel bloeden als je je verwondt. Zo ga je bij een te zwakke bloedstolling bijvoorbeeld bloeden als een rund wanneer je in je vinger snijdt. Als je bloed daarentegen al te snel gaat stollen, dan kan er gevaar optreden voor de bloedsomloop. Mogelijk loop je dan risico om een bloedklonter te ontwikkelen, wat levensbedreigend kan zijn. Bloedverdunners of antistollingsmiddelen zorgen ervoor dat er een evenwicht ontstaat tussen de stolling en de ontstolling van het bloed.

Wanneer bloedverdunners gebruiken?

Gebrek aan lichaamsbeweging

Wanneer je voor een ziekte of aandoening in het hospitaal verblijft en het bed moet houden, dan kan de behandelende arts uit voorzorg een antistollingsmiddel voorschrijven. Dit dient om te voorkomen dat er bloedklonters ontstaan door het gebrek aan lichaamsbeweging. Om dezelfde reden zetten sommige mensen een injectie met een bloedverdunnend medicijn net voor het maken van een lange vlucht met het vliegtuig, vooral om een zogenaamd "trombosebeen" te voorkomen.

Antistollingsmiddelen bij ziektes

• behandeling tegen diepe veneuze trombose
• longembolie
• herseninfarct
• hartinfarct
• hartaandoeningen
• boezemfibrilleren
• bij mensen met de "mutatie van Leiden": een natuurlijke aanleg voor sterkere bloedstolling dan gebruikelijk

Soorten antistollingsmiddelen

Injectie

Antistollingsmiddelen zijn er in de vorm van pillen en in de vorm van injectiesspuitjes. Injecties worden doorgaans gegeven bij acute problemen waarbij de patiënt in de onmogelijkheid verkeert om zijn ledematen voldoende te bewegen. Merknamen zijn bijvoorbeeld Fraxiparine of Clexane. Ook net voor een vliegreis kan een spuitje met een bloedverdunnend medicijn gezet worden.

Pil

De orale inname van antistollingsmedicijnen wordt doorgaans voorgeschreven bij een langdurige behandeling, bijvoorbeeld ter revalidatie na een trombose. Voorbeelden van antistollingsmedicijnen om oraal in te nemen zijn onder meer:

• Sintrom (acenocoumarol)
• Marcoumar (fenprocoumon)
• Marevan (warfarine)
• Xarelto (rivaroxaban)
• Eliquis (apixaban)
• Pradaxa (dabigatran)

Bijwerkingen bloedverdunners

Dosis

Bloedverdunners of antistollingsmiddelen moeten erg omzichtig gebruikt worden, vermits een te hoge of te lage dosis al gauw complicaties met zich mee kan brengen. Bij een te làge dosis van het antistollingsmiddel kan je gevaar lopen om toch bloedklonters te ontwikkelen, omdat je bloed ondanks het medicijn nog teveel stolt. Bij een te hoge dosis van het antistollingsmiddel kan je bloed te dun worden en loop je dan weer het gevaar op inwendige of uitwendige bloedingen. Het is voor de behandelende arts dus een kwestie van de exacte dosis van het medicijn te vinden om eventutele complicaties te vermijden. Voor een patiënt is het dan ook belangrijk om die voorgeschreven dosis nauwgezet na te volgen.

Mogelijke bijwerkingen

• wonden die lang blijven bloeden en moeilijk stollen, bijv. na blessure bij het sporten
• bloeding van tandvlees bij het tandenpoetsen
• opvallend veel blauwe plekken ontwikkelen
• snel en makkelijk bloeden aan de neus
• maagbloedingen
• darmbloedingen
• hoofdpijn
• duizeligheid
• hartkloppingen
• braken

Lees verder

• Bijwerkingen: Mogelijke neveneffecten van medicijnen (special)