Voorkom dat irreële angst of paniek uw leven beheerst

Gelukkig maar dat we soms bang worden als er gevaar dreigt, omdat ons lichaam in staat van paraatheid moet komen. Angst is vaak een nuttige emotie die zorgt dat mens en dier gevaar uit de weg gaan, ter voorkoming van pijn en verwonding, en voor een langer leven. En dat ook het nageslacht goed en veilig door ons kan worden opgevoed. Normale gezonde angst houdt dus tevens de soort in stand. Maar op een belemmerende angststoornis of zinloze paniekaanval zit daarentegen niemand te wachten. Als u dusdanig bang bent voor de dokter, tandarts, of een injectie, dat u niet meer op een spreekuur durft te komen, is het een ongezonde situatie.

Angststoornis

De grens tussen een angststoornis en normale angst is niet altijd eenvoudig te trekken. Het is nuttig om angst voor giftige dieren te hebben. Maar als het zweet uitbreekt bij het zien van een slang in een film, is dat geen normale reactie. Bij een angststoornis is de angst niet realistisch en bovendien extreem. Het geeft iemand dan zoveel hinder en last dat het dagelijks functioneren wordt belemmerd.

Welke angst- en panieksymptomen zijn er

In combinatie met een angststoornis treden vaak de volgende klachten op:

• spanning en onrust,
• buikpijn,
• hoofdpijn,
• slaapproblemen,
• geen eetlust,
• concentratieproblemen,
• bezorgdheid,
• prikkelbaar,
• nervositeit,
• angstig voorgevoel.

Tijdens de angst of paniekaanval zijn dit de lichamelijke klachten die vaak voorkomen:

• transpireren,
• pijn of beklemd gevoel op de borst,
• hartkloppingen,
• ademnood, benauwdheid,
• diarree en misselijk,
• trillen, duizeligheid, gevoel van flauwvallen,
• tintelingen, of een doof gevoel in benen en armen,
• gevoel van onwerkelijkheid, alsof je toeschouwer bent,
• angst om de controle kwijt te raken,
• versnelde ademhaling, tintelingen in lichaam, prikkels rond de mond, droge mond (hyperventilatie),
• vaak denken mensen dat ze een hartaanval krijgen.

Soorten angststoornissen

Sociale fobie

Bij een sociale angststoornis lijkt het alsof men verlegen is. In (onbekend) gezelschap is men erg onzeker. Er is angst om af te gaan, geen zelfvertrouwen. Angst voor blozen of trillen. Contacten leggen is een groot probleem. Het kan leiden tot angst om te telefoneren, in een restaurant te eten of iemand te ontmoeten.

Specifieke fobie

Een abnormale angst voor iets. Bekend zijn vliegangst, hoogtevrees, claustrofobie, spinnen en zelfs angst voor knopen.

Paniekstoornis

Zonder enige aanleiding, regelmatig zomaar een paniekaanval krijgen en daarbij gevoel van grote angst. Gevoel flauw te vallen en gek te worden, en zelfs het idee dood te gaan. Straatvrees en paniekaanvallen gaan vaak hand in hand. Men voelt zich op straat, en in grote ruimtes weerloos en doodsbang, en kan door paniek worden overvallen. Men durft dan bijv. ook niet met het openbaar vervoer.

Een persoon met een acute paniekaanval kan soms weer kalmeren door even met iemand te praten die aandacht geeft en rustig luistert. Is er geen (geschikt) persoon in de buurt die een kalmerend effect heeft, dan is telefonische hulpdienst "De Luisterlijn" 24 uur per etmaal bereikbaar, waarmee volkomen anoniem een rustgevend gesprek kan worden gevoerd. 0900 0767 (5 ct. p/m)

Dwangstoornis

Er is dan constant sprake van een onrust. Je herhaalt voortdurend bepaalde gedachten (obsessies) zoals angst dat er iets ergs gebeurt. En/of herhaalt steeds bepaalde handelingen (compulsies). Zoals constant je handen wassen, controleren of het gas uit is.

Piekerstoornis

Er is dan sprake van ernstige zorgen over de normale zaken des levens zoals geld en gezondheid, terwijl daartoe geen aanleiding is bij de betreffende persoon.

PTSS

Een posttraumatische stress-stoornis kan optreden na een traumatische gebeurtenis. Steeds opnieuw komt de angst en machteloosheid van die nare ervaring weer in gedachten en dromen.

Acute stress-stoornis

Een acute stress-stoornis is te vergelijken met een PTSS, dus treedt ook na een traumatische ervaring op, alleen duurt te stoornis niet langer dan vier weken. Bovendien treedt de stoornis binnen vier weken na de gebeurtenis op. Bij een PTSS duren de klachten langer dan een maand, en de stoornis kan ook veel later ontstaan.

Wat kunt u doen

Een angststoornis gaat zelden vanzelf over, dus zoek daarom hulp. Geef toe dat er een probleem is, en dat u dat wilt oplossen. Samen met mensen en bekenden (vrienden, familie) om u heen kunt u aan het probleem werken. Er is zelfhulp lectuur en er zijn op internet cursussen. Via een patiëntenorganisatie kunt u ook inlichtingen krijgen en wellicht lotgenotencontact zoeken.

Roken

Onderzoek heeft aangetoond dat stoppen met roken hetzelfde gunstige effect tegen angststoornissen en depressiviteit heeft als het slikken van antidepressiva, schrijven onderzoekers in april 2014 in het blad British Medical Journal.

Als de angsten uw dagelijks leven al te zeer beïnvloeden, zoek dan contact met de huisarts. Angststoornissen zijn dikwijls goed te behandelen met medicijnen en gedragstherapie. Voorkom dus dat u baan en vrienden kwijt raakt, en eenzaam wordt omdat u de angst te lang verborgen houdt en geen hulp zoekt.