Klompen; al eeuwen het ideale schoeisel

De klomp is een oer Hollands product. De eerste vormen van dit houten schoeisel dateren al van uit de Middeleeuwen. Nu, in de 21ste eeuw, is de houten klomp nog steeds een populair schoeisel. Nederland kent tot op de dag van vandaag nog ambachtelijke klompenmakers. Echter verreweg de meeste klompen worden nu machinaal vervaardigd. Naast de bekende felle gele houten klompen zijn er ook veel modernere soorten op de markt gebracht. Modieuze klompen die ideaal zijn voor gebruik in de tuin. Maar ook veel klompen worden speciaal voor de toeristenmarkt ontworpen en vinden hun weg over heel de wereld.

• Geschiedenis van de klomp
• Speciaal hout voor klompen
• Klompen als ideaal schoeisel voor de voeten
• Klompen al decennia een toeristische attractie
• Klompen in soorten en maten
• Modieuze klomp: de Crocs

Geschiedenis van de klomp

De eerste vorm van de klomp kwam al voor in de Middeleeuwen. Door de aanwezigheid van de veelal erg modderige straten werden de tot dan toe in gebruik zijnde houten sandalen aangepast met een extra dikke houten laag als zool. Zo kwam men hoger te staan en was er minder overlast van het modderige wegdek. Deze vorm werd steeds verder doorontwikkeld en resulteerde in de 15de eeuw uiteindelijk in een houten klomp geheel vervaardigd uit één stuk hout. Deze geheel ambachtelijk vervaardigde klompen brachten de klompenmakers in hoog aanzien. Tot op de dag van vandaag worden klompen nog handmatig vervaardigd. Het handmatig vervaardigen van klompen is arbeidsintensief en kostbaar werk. Maar verreweg het grootste gedeelte van de klompenproductie gebeurt machinaal.

Speciaal hout voor klompen

Niet elke houtsoort is geschikt voor de vervaardiging van klompen. De klompen moeten vooral stevig zijn en tegen een stootje kunnen. Het sterke, maar ook buigzame hout van wilgen en populieren is heel geschikt voor dit product. Voordat het hout bewerkt kan worden tot een klomp, moet het eerst goed worden gedroogd. Daarna wordt het pas bewerkt, eerst in een ruwe vorm en dan op de juiste maat en in het gewenste model.

Klompen als ideaal schoeisel voor de voeten

Ook nu nog zijn klompen erg populair. Wie eenmaal gewend is om klompen te dragen, is zonder uitzondering zeer enthousiast. Voor de beginneling is het vaak wel even wennen, een dergelijk onbuigzaam stuk schoeisel aan de voeten. Toch zal na een aantal keer dragen, al snel blijken dat het prima loopt en ook aangenaam aanvoelt. Het dragen van klompen is gezond voor je voeten, zeker als de verhouding en de maat goed is gekozen. Het stevige houten frame van de klompen zorgt ook voor extra veiligheid. Het beschermt de voeten bij zwaar werk. Het hout zorgt ook voor aangenaam warme voeten. Bij koudere weersomstandigheden werd vroeger een krant in de klomp gelegd, als extra isolatie. Met klompen ben je bovendien altijd verzekerd van droge voeten. De klompen zijn warm in de winter, maar in de zomer is het effect juist andersom. Dan is het dragen van klompen heerlijk koel. Het hout houdt de warmte tegen.

Klompen al decennia een toeristische attractie

Klompen worden gezien als een echt Hollands product. In het buitenland bestaat soms het beeld dat we hier nog massaal op klompen lopen. Bij toeristen is de klomp dan ook heel populair. In souvenirwinkels worden allerlei producten aangeboden die op enigerlei wijze gebaseerd zijn op een klomp. Vaak vervaardigd in de traditionele geel met oranjerode kleuren, maar ook Delfts blauw wordt veelvuldig toegepast.

Klompen in soorten en maten

Traditionele houten klompen

De bekendste en meest traditionele uitvoering van de klomp is natuurlijk de houten klomp. De houten klomp in de bekende felle kleur met de oranjerode tekening daarop is de meest gebruikte en verkochte uitvoering. Zo kennen we de klomp en met dit schoeisel zien we de boer op het land lopen. Deze traditionele klomp wordt ook in een blanke houten uitvoering gemaakt en veel verkocht. Ter versteviging en voor extra draagcomfort kan ook voor een klomp met een riem gekozen worden. Deze riem valt over de wreef en zorgt voor iets meer stevigheid bij het lopen.

Klompen voor de toeristen

Als extra toeristische attractie worden klompen in allerlei bonte kleuren verkocht. Veelal gaat het hier ook om houten exemplaren, maar dan voorzien van opvallende kleuren en/of patronen. Klompen met een afbeelding in Delfts blauw, een koeienpatroon of gewoon geschilderd in het rood-wit-blauw van de Nederlandse vlag.

Klomp als comfortabele instapper

De klomp wordt ook gemaakt in een afwijkend model, namelijk de instapper. Hierbij ontbreekt de verhoogde achterkant bij de hiel. Dit zijn vooral handige modellen om bij de achterdeur te zetten en even aan te kunnen schieten bij het naar buiten lopen. Maar ze zijn niet echt geschikt voor het zware werk (op het land) of om veel en lang mee te lopen.

Medische klompen

Van een heel andere orde zijn de zogenaamde medische klompen. We kennen het allemaal wel; het beeld van het verplegend personeel in de ziekenhuizen die rond lopen op comfortabele klompen. Deze medische klompen zijn gemaakt van zacht en elastisch schuim, zijn voorzien van een antislip laag en schok dempend. Het zijn zeer comfortabele waterdichte klompen en daardoor ook uitermate geschikt voor gebruik buitenshuis. Ze beschikken over een goed voetbed en geven dan ook voldoende steun aan de voeten. Veel uitvoeringen van deze zogenaamde medische klompen hebben een voetbed van kurk. Dit is uitneembaar en kan ook gewassen worden. De klomp zelf kan trouwens ook gewassen worden. Deze medische klompen of Birki's zijn er in veel kleuren en uitvoeringen. Daar tussen zitten veel soorten die heel goed in de tuin gebruikt kunnen worden. Gewone modellen, maar ook de gemakkelijke instappers zitten daarbij.

Modieuze klomp: de Crocs

De verkoop van Crocs is de afgelopen jaren enorm gestegen. Vanuit het niets werden deze klompen opeens enorm populair. Zowel bij kinderen en als onder volwassen is dit schoeisel enorm geliefd. De veelheid aan kleuren zorgen ervoor dat er voor iedereen altijd wel iets naar eigen smaak tussen te vinden is. Felle, soms bijna fluorescerende kleuren bepaalden een aantal jaar het straatbeeld. Inmiddels is dat iets minder, maar er zijn nog steeds mensen die zweren bij het dragen van deze heerlijke comfortabele klompen. Crocs zijn echte instappers, maar er is ook een model met een verstevigend bandje op de hiel.