Fysiologische zoutoplossing, zelf maken of kopen

Een fysiologische zoutoplossing (isotonische zoutoplossing) wordt toegepast om in het lichaam te spoelen en vocht toe te dienen via een infuus. Voor thuisgebruik wordt het toegepast bij een pijnlijke keel als gorgeldrank, als vernevelaar bij benauwdheid en allergieën (bijvoorbeeld hooikoorts) en als neusdruppels bij verkoudheid en bijholteontsteking. Deze zoutoplossing is te koop bij de apotheek maar is ook goed zelf te maken. Het enige wat hiervoor nodig is, is gedestilleerd of gedemineraliseerd water en keukenzout oftewel natriumchloride.

Wat is een fysiologische zoutoplossing?

Een fysiologische zoutoplossing wordt ook wel een isotonische zoutoplossing genoemd. Het bestaat uit destilleert of gedemineraliseerd water met daarin natriumchloride oftewel keukenzout. De oplossing heeft een dusdanige concentratie dat dit gelijk is aan de concentratie van het bloedplasma. Wanneer de zoutoplossing steriel is, is deze veilig te gebruiken om in het lichaam te spoelen, bijvoorbeeld via een infuus.

Toepassingen

Een fysiologische zoutoplossing wordt vaak gebruikt om vocht toe te dienen via een infuus. Hiervoor wordt vaak een oplossing van de helft fysiologisch zout en de helft een glucoseoplossing gebruikt. Mensen die in het ziekenhuis liggen hebben soms last van vochtverlies of een vochttekort. Dat wordt op deze manier aangevuld. De zoutoplossing wordt ook wel gebruikt om wonden mee uit te spoelen. Daarnaast wordt het gebruikt om de ogen te spoelen. In laboratoria waar veel met chemische vloeistoffen gewerkt wordt is het hebben van een fysiologische zoutoplossing een must. Chemicaliën die in de ogen terecht komen moeten direct uitgespoeld worden.

Als neusdruppels is een fysiologische zoutoplossing goed te gebruiken. Het wordt toegepast bij een verkoudheid en een bijholteontsteking. Het spoelt de holten op een verantwoorde manier. In een vernevelaar wordt het toegepast bij benauwdheid, astma, hooikoorts en overmatig snurken. Daarnaast wordt de zoutoplossing gebruikt bij keelpijn een rauwe keel. Het wordt dan gebruikt als gorgeldrank.

Zelf maken

Het is vrij makkelijk om zelf een fysiologische zoutoplossing te maken. Gebruik bij voorkeur gedemineraliseerd of gedestilleerd water. Dit is water waaruit alle zouten zijn verwijderd. Gedestilleerd water is net iets zuiverder dan gedemineraliseerd water. Beiden wateren zijn ontdaan van mineralen en zouten (kationen en anionen), maar gedestilleerd water is ook nog eens steriel gemaakt door het kookproces. Gewoon leidingwater (kraamwater) bevat opgeloste zouten die per regio ook nog eens sterk kunnen verschillen.

Gedemineraliseerd water zelf maken is een moeilijk proces omdat er gebruik wordt gemaakt van een ionenwisselaar. Voor laboratoria is het maken van gedemineraliseerd water juist makkelijker en sneller te realiseren. Wel kan dit water bij de drogist gekocht worden. Gedestilleerd water kan je goed zelf maken. Kook water in een pan en vang de stoom op door een deksel boven de pan te houden. Laat de opgevangen stoom, die zich tot waterdruppels omvormt bij afkoeling, van het deksel aflopen boven een opvangbak. Deze techniek wordt ook wel destillatie genoemd. Door met twee deksel en/of twee pannen tegelijk te werken verloopt dit proces sneller. Het beste is om het opgevangen water weer opnieuw te destilleren.

Voor het zout wordt gebruik gemaakt van gewoon keukenzout. Er is geen speciaal zout voor nodig. Zout uit de supermarkt is het meest simpele zout. Per liter gedestilleerd water is 9 gram zout nodig. Breng het water aan de kook en laat dit gedurende tien minuten doorkoken. Voeg per liter gekookt water 9 gram zout toe. De fysiologische zoutoplossing wordt in een gesloten fles bewaard. In de koelkast is dit maximaal zeven dagen houdbaar.

Steriel houden

Wanneer de zoutoplossing gebruikt wordt als neusspray of neusdruppels moet een hoeveelheid worden overgebracht in een verdruppelaar- of spray. Deze is bij de apotheek verkrijgbaar. Gebruik per persoon één verdruppelaar of spray. Gebruik niet met meerdere personen één en dezelfde spray of verdruppelaar. De kans is dan groot dat er besmetting plaatsvindt omdat bacteriën zich altijd op het tuitje nestelen wat in de neus wordt aangebracht. Dompel ook geen voorwerpen of de handen in de fysiologische zoutoplossing, Hierdoor raakt het water besmet met bacteriën. De zoutoplossing is dan niet langer steriel.

Voor ieder gebruik is het aan te raden een gedeelte van de oplossing vanuit de fles over te gieten in een andere schone fles of bakje. Giet de gebruikte of overgehevelde oplossing nooit terug in de fles. Zet de fles ook direct weer terug in de koelkast. Gooi na maximaal zeven dagen de oplossing weg. Beter is om iedere vijf dagen een nieuwe zoutoplossing te maken. Dit garandeert te kwaliteit en versheid van de fysiologische zoutoplossing.

Kopen

Bij de apotheek is een fysiologische zoutoplossing kant-en-klaar te koop. Vraag specifiek om een fysiologische zoutoplossing en niet om neusdruppels. Anders is de kans groot dat er iets anders verkocht wordt.