De gevaren van therapieontrouw: medicijnen niet innemen

Wanneer u een aandoening heeft krijgt u medicijnen voorgeschreven, om deze goed te laten werken is het belangrijk om deze in te nemen zoals de dokter verteld heeft. Wanneer u dit niet doet heet het therapieontrouw: het niet innemen van medicijnen zoals het bedoeld is. Hier kunnen verschillende risico's aan zitten zoals dat de medicatie minder goed werkt, er meer bijwerkingen optreden, of er andere medicijnen voorgeschreven worden terwijl dat niet nodig is. Als de therapietrouw in Nederland toe zou nemen zou dit 2,4 miljard euro op kunnen leveren (Booz & Co, 2012).

• Therapieontrouw
• Wat zijn redenen om de medicatie niet in te nemen?
• Wat zijn de gevaren van therapieontrouw?
• Hoe kan therapietrouw verbeterd worden?

Therapieontrouw

Het lijkt erg logisch, als u ziek bent dan krijgt u medicijnen voorgeschreven en die neemt u in. Toch zijn er veel mensen waarbij het correct innemen van de medicatie niet gebeurt, dit heet therapieontrouw. Ongeveer een derde van de Nederlanders die medicatie slikt, doen dit niet op de juiste manier. Wanneer de medicatie complexer is, vaak bij chronische ziekten, loopt dit op naar ongeveer 50% (Booz & Co, 2012). Therapieontrouw is een lastig probleem omdat de mensen die de medicatie niet innemen, vaak niet door hebben dat het niet innemen van de medicatie consequenties kan hebben. Wanneer de therapietrouw beter zou zijn zou dit ongeveer 2,4 miljard euro kunnen opleveren.

Wat zijn redenen om de medicatie niet in te nemen?

Er zijn verschillende redenen waarom patiënten hun medicatie niet innemen. Sommige mensen hebben ook meerdere redenen om hun medicatie niet in te nemen. Deze redenen kunnen bewust zijn maar zijn vaak onbewust. Enkele voorbeelden van oorzaken om medicijn niet in te nemen:

• Mensen vergeten dat ze medicatie in moeten nemen.
• De patiënt is er niet van overtuigd dat de behandeling werkt.
• Patiënten vinden de bijwerkingen te ernstig.
• Het kan te moeilijk zijn om de medicijnen te gebruiken, hierbij kunt u denken aan (zelf-)injecties en inhalers.
• Ook kunnen patiënten vinden dat ze te vaak medicijnen in moeten nemen en daarom niet elke keer hun pillen slikken.
• De prijs van de medicatie kan te duur zijn zodat ze niet meer gekocht en ingenomen kunnen worden.
• Mensen hebben geen zin om nieuwe medicatie op te halen.

Wat zijn de gevaren van therapieontrouw?

Het niet innemen van medicijnen kan verschillende (gevaarlijke) gevolgen hebben:

• Ten eerste kan het onzorgvuldig gebruik van medicijnen er toe leiden dat er minder in het lichaam komt. Hierdoor kan het zo zijn dat de dosis te laag is om goed effect te hebben en de geneesmiddelen dus minder of helemaal niet werken.
• Het feit dat de medicatie minder werkt bij onzorgvuldig gebruik kan ervoor zorgen dat de patiënt naar de dokter gaat om andere medicatie te vragen. Hierdoor kan de patiënt ten onrechte andere medicatie voorgeschreven krijgen.
• Daarnaast is de dosis van de medicatie zo ingesteld dat er geen bijwerkingen zijn. Om geen bijwerkingen is het regelmatig innemen van de medicijnen erg belangrijk. Als de medicijnen niet iedere keer op het juiste moment of helemaal niet worden ingenomen kan dit zorgen voor bijwerkingen. Deze bijwerkingen kunnen zo ernstig zijn dat extra medicatie soms noodzakelijk is.
• Al deze redenen samen zorgen ervoor dat de kosten van de gezondheidszorg enorm toenemen als er een grote mate van therapieontrouw is.

Hoe kan therapietrouw verbeterd worden?

Therapieontrouw ontstaat niet bij iedereen om dezelfde redenen daarom is het aanpakken van het probleem ook niet voor iedereen hetzelfde. Naast dat er informatie gegeven moet worden over de risico's van het niet innemen van medicatie kunnen er verschillende dingen gedaan worden. Als iemand steeds vergeet om medicatie in te nemen kan een app- of SMS-dienst handig zijn die een herinnering stuurt als medicijnen ingenomen moeten worden. Daarnaast kan er een alarmsysteem op het medicijnkastje of aan de medicijndoos worden bevestigd. Als de patiënt vindt dat de medicatie te vaak ingenomen moet worden, het te lastig is om in te nemen of de bijwerkingen te ernstig zijn kan er gekeken worden of andere medicijnen mogelijk zijn. Uiteindelijk is het belangrijk dat de patiënt er zelf voor kiest om zijn medicatie weer in te nemen en niet omdat het moet.