Wat te doen tegen winderigheid?

Winderigheid, ook wel flatulentie genoemd, kan soms erg vervelend zijn. Ieder mens heeft gas in zijn/haar maag-darmkanaal. Het laten van windjes is heel normaal. Gas bestaat uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan. De één laat meer windjes dan de ander. Wat zijn de oorzaken van winderigheid? Wat kun je tegen winderigheid doen?

Inhoud

• Winderigheid
• Oorzaken
• Hoe kun je winderigheid verminderen?
• Middeltjes tegen winderigheid
• Weetjes

Winderigheid

Winderigheid wordt ook wel ’scheten laten’ of ’winden laten’ genoemd. Een duur woord voor winderigheid is 'flatulentie'. Een wind laten is heel normaal, maar het brengt men in verlegenheid indien het te horen is. Iedereen heeft gas in zijn maag-darmkanaal. Gas ontstaat onder andere doordat men (overmatig) lucht inslikt, door de bacteriën in de darmflora en door de bloedsomloop. De vieze geur ontstaat doordat er eiwitten worden afgebroken. Er komen bij de afbraak van eiwitten zwavelverbindingen vrij. Deze zwavelverbindingen veroorzaken de vieze geur van winden. De geur komt vaak overeen met de geur van rotte eieren.

Normale winderigheid

Bij normale winderigheid laat men ongeveer tien tot vijftien windjes per dag. Steeds wordt er een beetje gas uit het maag-darmkanaal geloosd dat ontstaat door het verteringsproces. Het verteringsproces komt op gang op het moment dat men iets eet. Naast het gas dat bij het verteringsproces ontstaat, krijgt men tijdens het eten van een maaltijd circa vijftien liter lucht binnen in het maag-darmkanaal. Een gedeelte hiervan wordt door het bloed en via de longen opgenomen. Het overige gedeelte van het gas zal door winden het lichaam verlaten.

Overmatige winderigheid

Indien men meer windjes laat dan normaal, spreekt men van overmatige winderigheid. Naast dat het gas ontstaat door het verteringsproces heeft overmatige winderigheid meerdere oorzaken.

Oorzaken

De manier van eten

Tijdens het eten wordt er lucht ingeslikt. Ook de manier van eten kan leiden tot een grotere hoeveelheid gas in het maag-darmkanaal.

• Slecht kauwen
• Schrokkerig eten
• Onevenwichtige voeding

Lucht inslikken (aerofagie)

Lucht inslikken is een heel normaal proces. Het overmatig inslikken van lucht wordt aerofagie genoemd. Er zijn verschillende factoren die leiden tot het overmatig inslikken van lucht.

• Kauwgom kauwen
• Roken
• Drinken met een rietje
• Koffie, thee, soep opslurpen
• Maagaandoeningen

Bepaalde voedingsmiddelen

Er zijn een aantal voedingsmiddelen die kunnen leiden tot een grotere hoeveelheid gas in het maag-darmkanaal.

• Koolzuurhoudende dranken. Koolzuurgas dat in koolzuurhoudende dranken zit wordt niet verteerd. Dit verlaat dan ook onverteerd het lichaam
• Appels. Appels bestaan voor 20% uit lucht
• Vers brood. Vers brood bevat een onbekende hoeveelheid lucht
• Slagroom. Slagroom bevat een onbekende hoeveelheid lucht
• Bavarois. Bavarois bevat een onbekende hoeveelheid lucht
• Opgeklopt eiwit. Opgeklopt eiwit bevat een onbekende hoeveelheid lucht
• Light-producten. Light-producten worden in veel gevallen gezoet met de zoetstoffen sorbitol en/of fructose. Deze zoetstoffen kunnen niet worden afgebroken waardoor ze onverteerd in de dikke darm terecht komen. In de dikke darm worden de zoetstoffen vergist door bacteriën. Hier komt gast bij vrij.
• Koolsoorten (bijvoorbeeld witte/rode kool, bloemkool, broccoli, Chinese kool, groene kool, savooiekool en spruitjes). Bij de vertering van deze koolsoorten komt gas vrij.

Onevenwichtige voeding

Door het eten van te veel koolhydraten kan er overmatige gasvorming ontstaan. De dunne darm kan niet alle koolhydraten verteren waardoor de overige koolhydraten in de dikke darm terecht komen. In de dikke darm worden de overige koolhydraten vergist door bacteriën. Dit proces leidt tot overmatige gasvorming.

Obstipatie

Obstipatie is een ander woord voor verstopping. Het gas dat zich in de darmen vormt hoopt zich op doordat het gevangen zit tussen de ontlasting. Doordat er steeds meer gas gevormd wordt in de darmen komt er steeds meer druk op de darmen te staan. Als de druk op een gegeven moment zo hoog is, kan het gas ontsnappen.

Prikkelbare darmsyndroom

Het prikkelbare darmsyndroom wordt ook wel spastische darm genoemd. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een overgevoelige darmwand of verstoorde bewegingen van de darm. Het prikkelbare darmsyndroom kenmerkt zich door onder andere buikpijn, diarree, verstopping en een opgeblazen gevoel.

Lactasedeficiëntie

Lactasedeficiëntie is een ander woord voor een tekort aan het enzym lactase. Een enzym is een eiwit. Het enzym lactase is verantwoordelijk voor de splitsing van melksuiker (lactose). Door de splitsing van melksuiker kan lactose verder verteerd worden. Mensen met lactasedeficiëntie hebben te weinig of geen lactase zodat de splitsing van het melksuiker niet plaatsvindt. Hierdoor komt de lactose onverteerd in de dikke darm terecht en wordt door de darmbacteriën vergist. In de dikke darm wordt er veel gas gevormd dat kan leiden tot winderigheid.

Ziekte van Crohn

De ziekte van Crohn is een aandoening van de darm. Het is een chronische ontstekingsziekte aan het spijsverteringskanaal. Het spijsverteringskanaal loopt van ‘mond tot kont’. De klachten van de ziekte verschillen per persoon. Het slijmvlies van de darmwand wordt aangetast en dringt door tot de diepere lagen van de darmwand. Als gevolg van de ziekte heeft men te maken met vaak extra gasvorming. Dit heeft te maken met de verminderde darmwerking.

Darmoperatie

Na een darmoperatie kan men ook last krijgen van winderigheid. Dit is mogelijk wanneer er een deel van de dunne darm verwijderd is. Het voedsel dat men binnenkrijgt is hierdoor een kortere tijd aanwezig in het spijsverteringskanaal. Voedingsstoffen komen daarna in de dikke darm terecht waar ze vergist worden door bacteriën. Hier komt gas bij vrij.

Angst/stress

Mensen die veel angst hebben, gestrest of gespannen zijn ademen vaak anders. Men gaat hoger of sneller ademen, dat kan leiden tot het extra inslikken van lucht. Hierdoor ontstaat meer gasvorming die leidt tot winderigheid.

Recente bevalling

Vrouwen die recent zijn bevallen kunnen meer last hebben van winderigheid. De reden hiervan is dat tijdens de bevalling de zenuwen en anus zijn opgerekt waardoor het inhouden van winden moeilijk is. Het oefenen van de bekkenbodemspieren kan de spieren verstevigen zodat de klachten minder worden.

Ouder worden

Bij mensen die ouder worden, worden er minder spijsverteringssappen geproduceerd waardoor voeding minder goed verteerd wordt. Hierdoor komen er onverteerde koolhydraten in de dikke darm terecht. Bacteriën in de dikke darm zorgen ervoor dat deze koolhydraten worden vergist. Hierbij komt gas vrij. Ook de sluitspier wordt slapper als men ouder wordt. Hierdoor kan het voorkomen dat winden moeilijk kunnen worden opgehouden.

Medicijngebruik

Soms komt het voor dat medicijnen winderigheid kunnen veroorzaken. De bekendste medicijnen zijn Lactulose en Ascarbose. Lactulose wordt gebruikt als geneesmiddel voor mensen die te maken hebben met obstipatie. Een deel van dit medicijn wordt vergist in de dikke darm. Hierbij ontstaat er gas. Ascarbose wordt gebruikt als medicijn bij suikerziekte. Ook dit medicijn wordt vergist in de dikke darm waarbij er gas ontstaat.

Hoe kun je winderigheid verminderen?

Indien men de winderigheid wil verminderen zijn er een aantal mogelijkheden die men kan opvolgen.

• Gevarieerd en verantwoord eten
• Koolsoorten en bonen niet meer dan één keer in de week eten
• Winden zo min mogelijk inhouden
• Het gebruik van anijs, koriander, venkel, kummel en komijn
• Voldoende bewegen

Middeltjes tegen winderigheid

Indien de mogelijkheden zonder het gebruik van middelen/medicijnen niet werken, kun je één van de volgende middelen proberen.

• Daslookdruppels van A. Vogel. Dit middel helpt tegen gasvorming
• Norit tabletten. In deze tabletten zit een absorberende koolstof die gasvorming tegengaat
• Rennie Deflatine-kauwtabletten. Dit middel gaat gasvorming tegen en voorkomt dat windjes stinken
• Iberogast. Dit middel is een vloeibaar homeopathisch c.q. fytotherapeutisch middel dat helpt tegen winderigheid
• Preflatine-OK tabletten en Jarro Zymes Plus capsules. In deze middeltjes zit de stof alfa-galactosidase. Dit is een enzym/eiwit dat in verschillende medicijnen tegen winderigheid zit. Alfa-galactosidase geeft de spijsvertering een zetje in de rug
• Rifaximine. Dit is een antibioticum dat vaak wordt voorgeschreven aan mensen met het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Dit antibioticum helpt ook tegen het laten van winden. Dit middel is alleen verkrijgbaar op doktersrecept.
• Bismuth subsalicylaat. Dit middel is een zout dat de stank van winden minder vies maakt. Dit middel is alleen verkrijgbaar op doktersrecept.

Weetjes

Wist je dat?

• Mannen en vrouwen laten even vaak windjes
• De meeste windjes worden 's nachts gelaten
• Dieren laten net als mensen ook windjes
• De windjes van reptielen stinken meer dan de windjes van mensen
• Haringen communiceren met elkaar door middel van het laten van windjes
• Dagelijks verlaat 400 tot 2000 milliliter zuurstof, koolstofdioxide en methaan de anus
• De geur van de windjes hangt af van wat men gegeten heeft
• Een petomaan is iemand die publiek vermaakt door windjes te laten die variëren van geluid

Lees verder

• Een gezond voedingspatroon