mijn kijk op

Niet meer roken in de kroeg, eindelijk!

Op 6 juni 2007 was het zover: eindelijk zou er een rookverbod komen voor de horeca. Het enige nadeel was dat het pas ruim een jaar later definitief in zou gaan. Inmiddels is het rookverbod in de horeca al geruime tijd van kracht. Geen stinkende kleren meer na een avondje uit, niet langer meer onvrijwillig rook inademen van een tafeltje verder in een restaurant. Het is bijna niet meer voor te stellen dat we dat allemaal ooit zo normaal hebben gevonden.

• Achtergrond
• Waarom een rookverbod?
• Het rookverbod is goed

Achtergrond

In 2004 ging de nieuwe wet in die een rookvrije werkplek garandeerde. Rokende collega's moesten voortaan buiten gaan staan of in de rookruimte. De horeca was op dit moment nog een uitzondering, maar dit was tijdelijk. Midden 2007 werd het verlossende woord gesproken dat ook de horeca eraan moest geloven op 1 juli 2008.

Waarom een rookverbod?

Vanuit de overheid is de garantie voor een rookvrije werkplek de enige manier om een rookverbod te realiseren. Veel mensen vinden dit te ver gaan. Met het verbod worden zowel de horecawerknemers als de horecagangers beschermd. De meestgebruikte tegenargumenten waren geen van allen goed.

Je kon toch weglopen?!

Ja, als iemand buiten staat, kun je weglopen. Maar in een kroeg, restaurant of kantine is dat niet zo. Ongeveer 30% van de Nederlanders rookt, dus datzelfde aantal zul je ook in de kroeg vinden. Liep je weg bij de ene roker, dan stong je wel weer bij een andere. Verder, en belangrijker: de rook kon nergens heen. Het ging in je huid, kleren en haren zitten. Niet voor niets stonken je kleren afschuwelijk na een avondje stappen! Wie hinder ondervond van roken, had slechts twee opties: (1) het op de koop toe nemen of (2) niet naar de horeca gaan. Want eenmaal binnen, had je geen keus wat betreft meeroken of niet.

Het rookverbod beperkt de keuzevrijheid van de roker. Hij/zij kan niet meer overal roken en is gedwongen om buiten te staan of in een rookhok. Dit gaat echter voorbij aan het feit dat de roker die overal kan opsteken zijn keuzevrijheid hoger zet dan die van alle anderen. Als niet-roker in de buurt van een roker heb je namelijk geen keus of je wilt meeroken of niet. In een kroeg met 30% rokers heb je geen mogelijkheid om te kiezen. Waarom werd voorheen de keuzevrijheid van de roker steeds boven het belang van de niet-roker gezet? Sinds wanneer kan 30% haar wil opleggen aan de rest?

Voor het rookverbod legden andere mensen hun wil aan je op. Zij willen hun gezondheid verpesten, dus jij moest daarin meegaan. Als een misdadiger iemand neerschiet, kan hij toch ook niet zeggen dat het zijn keuze was en dus oké? Op het moment dat je anderen schaadt, gaat keuzevrijheid het raam uit.

De branche regelt dit zelf wel

Dat zou natuurlijk ideaal zijn, maar zou nooit gebeuren. Opnieuw komen hier namelijk de cijfers om de hoek kijken: 30% van de Nederlanders rookt. De overige 70% was gewend aan het roken tijdens het stappen. Een verstandige horecaondernemer gaat niet vrijwillig 30% van de mogelijke klandizie uitsluiten, daarmee zou hij zichzelf schaden. Zonder een landelijk rookverbod kunnen rokende klanten immers eenvoudig overstappen naar de volgende kroeg. Inmiddels zijn mensen zo gewend aan het rookverbod, dat de groep die protesteert bij terugtrekking van het verbod, waarschijnlijk veel hoger is.

Roken hoort er gewoon bij

Voor de roker misschien, maar de niet-roker zat er niet op te wachten. Het idee dat roken bij een gezellige avond hoort, is geconditioneerd; we menen dit alleen omdat het altijd zo geweest is. Als roken nooit zou zijn toegestaan, dan hadden we ook nooit gedacht dat het erbij hoorde. Nu het rookverbod is ingeburgerd, zijn er nieuwe generaties die nooit hebben meegemaakt dat er in de kroeg gerookt mag worden: zij weten niet beter.

De eigenaar kan het gebouw niet meer zelf inrichten

Ja, dat is natuurlijk zo, maar dat heb je altijd met regels. Voor brandveiligheid moet een gebouw bijvoorbeeld ook een nooduitgang hebben. Dit beperkt de eigenaar ook, want de nooduitgang moet altijd vrij blijven. Veiligheid en gezondheid moeten aan regels gebonden zijn, anders gebeuren er ongelukken.

De omzet van de ondernemers gaat achteruit

Dit is helemaal niet zo. In sommige Europese landen gebeurde dit inderdaad na invoering van een rookverbod (bijv. Duitsland), maar in andere landen ging de omzet juist omhoog (bijv. Denemarken). Uit een peiling van Postbank onder 56.400 Nederlanders bleek dat voor 45% het verbod geen verschil maakt, 18% geen mening heeft en 18% verwacht minder naar de kroeg te gaan. Daar staat 20% tegenover die juist verwacht meer naar de kroeg te gaan. Voor het rookverbod waren er mensen die zelden in de horeca kwamen, omdat er gerookt werd. De horeca kan deze klanten nu weer terugverdienen.

Het CBS berichtte eind 2016 dat de omzet van horeca in de lift zit. Deze groei was het sterkst bij cafés en restaurants. Wie de trend bekijkt sinds het rookverbod, ziet dat er toen inderdaad een dip was, maar dat had waarschijnlijk meer te maken met de economische crisis dan met het rookverbod. Tussen midden 2013 en eind 2016 is de horeca-omzet elk kwartaal alleen maar gestegen.

Het energieverbruik gaat omhoog

De verwachting is dat terrasverwarmers voor de rokers zorgen voor een groter energieverbruik. Misschien zal dit wel enigszins zo zijn, maar er is geen reden om grote stijgingen te verwachten. Mensen gaan toch pas op het terras zitten als het weer er een beetje naar is en dan gaat de verwarming ook aan voor de niet-rokers.

Alle rokers gaan bij de ingang staan

Dit fenomeen is ook nu al bekend, waarbij mensen door een haag rokers moeten lopen om binnen te komen. De enige echte oplossing is zorgen dat mensen verder van de ingang staan, bijvoorbeeld door de asbak verder weg te plaatsen.

Het rookverbod is goed

Iedereen weet dat roken de gezondheid schaadt en meeroken is bijna net zo erg. Een rookvrije omgeving is een gezonde omgeving voor iedereen, maar vooral voor kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en zwangere vrouwen. Door het verbod bezorgen we ook hen een mooie avond.