Verveling leidt tot stress: bore-out

Te veel werkdruk, teveel werkstress; voor je het weet ligt een burn-out op de loer. Over burn-out hoor je vaak. Uit Zwitsers onderzoek gedaan door Peter Werder en Philippe Rothlin blijkt dat minstens vijftien procent van de werknemers juist te kampen heeft met verveling, desinteresse en onderbelasting. Een bore-out welteverstaan. Van negen tot vijf patience spelen, internetten, vrienden en familie e-mailen, dagdromen, aftellen tot het einde van de werkdag en eenmaal thuis lamlendig en uitgeput op de bank voor de tv kruipen. De kans is groot dat je dan last hebt van een bore-out.

Stress van het nietsdoen

In deze 24-uurseconomie van stress, overbelasting en burnout zou je er bijna niet voor uit durven komen dat je je op je werk stierlijk verveelt en dat je eigenlijk niet zo heel veel te doen hebt. Dat dit wel degelijk mogelijk is, stellen Peter Werder en Philippe Rothlin in onder andere hun boek Diagnose Boreout. Onderbelasting, verveling en desinteresse leiden naar bore-out. Onderbelasting is het gevoel dat je meer kan dan van je wordt gevraagd. Ook kun je je vervelen omdat er gewoonweg niets te doen is. Er is te weinig werk. Dit kan weer tot desinteresse in het werk leiden. Men voelt geen verbondenheid met de functie, het werk of het bedrijf waar ze voor werken. Dit alles kan tot een bore-out leiden.

De vervelingziekte leidt tot stress. Het vreet energie. Werknemers die te kampen hebben met bore-out zijn niet lui; het gaat vaak juist om ambitieuze mensen. Werknemers die wel degelijk willen werken, maar daartoe de mogelijkheden niet hebben. Ze willen meer halen uit de baan, alleen lukt dit om verschillende redenen niet.

Druk doen met niets

Juist omdat ze wel graag willen werken, schamen ze zich voor het feit dat ze zich vervelen. Ze willen niet de stempel krijgen dat ze lui zijn of geen initiatief kunnen tonen, of dat ze eigenlijk gewoon niet nodig zijn. Op het werk niets te doen hebben en iedere dag aftellen tot het einde van de werkdag is verschrikkelijk. Paradoxaal wordt deze situatie juist door de werknemer zelf in stand gehouden. De schaamte en angst leiden er toe dat ze het willen verbergen. Mensen doen vaak alsof ze het enorm druk hebben. Vooral niet laten blijken dat je weinig te doen hebt: veel printen en kopiëren, van je werkplek vandaan lopen, lijstjes maken, stapels papier op je bureau verzamelen en van de ene kant naar de andere kant van het bureau verplaatsen, iets vaker en langer naar de wc, nog eens koffie en thee halen, internetten met een Word document open om snel te kunnen switchen, intensief naar het beeldscherm staren, je werk over de hele dag spreiden. Allemaal kunstige en creatieve strategieën om maar druk en bezig te lijken. En in de tussentijd zich afvragend: ‘Wat doe ik hier?’, ‘Waarom hebben ze me eigenlijk aangenomen als ik toch niets toe kan voegen?’ en ‘Wat doe ik verkeerd?’.

Veranderen

Hoe langer deze werkdagen duren, hoe moeilijker het wordt om hierin verandering aan te brengen. Werknemers met een bore–out voelen zich vaak gedemotiveerd, moe, lusteloos en onzeker. Men gaat aan zichzelf twijfelen. “Net als bij burnout zijn de gevolgen behoorlijk ingrijpend. Onvoldoende belaste medewerkers zijn geagiteerd, moe en depressief, en onderbelasting verhoogt de kans op hartinfarcten, infecties en kanker”, aldus Dominique Haijtema, psycholoog en schrijfster van het boek Psychologie op de werkvloer. De oorzaken kunnen verschillen van een verkeerd gekozen baan, desinteresse, het werken onder niveau, een manager die niet kan delegeren of er geen aandacht aan schenkt of een onduidelijke werkverdeling.

De oplossing is niet simpel, zeker niet als het al langere tijd speelt. Een eerste vraag die je jezelf moet stellen is wat je mist in je werk. Is het de hoeveelheid werk, de uitdaging? Erken het probleem. Maak het bespreekbaar. Volg cursussen, desnoods anders dan nodig voor je functieomschrijving. Ga op zoek naar meer passend werk of kijk binnen het bedrijf wat je zelf aan initiatieven kan leveren. Bij dit laatste is het ook de werkgever die hiervoor moet openstaan. Geef je aan dat je meer werk wilt, en je mag het archief opschonen of ordners opnieuw labelen, is het misschien beter om meteen op zoek te gaan naar een nieuwe baan. Er is namelijk ook een taak voor de werkgever weggelegd om bore-out tegen te gaan. Zo liggen er verbeterpunten in het formuleren van heldere functieomschrijvingen, betere communicatielijnen, betere delegatie en ruimte voor andere oplossingen.

Bore-out is zonde van de tijd, zowel voor de werknemer als de werkgever.

Lees verder

• Bibliotherapie: boeken lezen in plaats van pillen slikken