De hand in het dagelijks leven

De hand. Als baby zijnde ontdekte je al na enkele weken dat je handen had en weer enkele weken later begon je langzaam te ontdekken waar die uitsteeksels voor dienden: om dingen vast te grijpen! Maar de hand vervult meer functies dan enkel de grijpfunctie...

De hand van binnen en buiten

Een definitie is eigenlijk niet nodig voor een hand. Tenzij je vroeger tè enthousiast met vuurwerk hebt gespeeld, hoef je immers alleen maar je arm omhoog te doen, om je hand te zien. Dat is dus een hand, normaliter voorzien van vijf uitsteeksels: de vingers! Aan het uiteinde van elke vinger, zie je een verharding, die soms kan uitsteken, maar soms ook niet. Over het algemeen steekt de verharding bij vrouwen vaker uit vergeleken met mannen. We hebben het hier uiteraard over de nagels.

To zover de hand van de buitenkant. Van binnen bestaat de hand uit 27 botjes: 8 handwortelbeentjes (de pols), 5 langgerekte middenhandsbeentjes en 14 vingerkootjes (verdeeld over de 5 vingers). Van de vijf vingers, neemt de duim een bijzondere positie in: de duim bestaat slechts uit 2 vingerkootjes (de overige vingers uit drie) en de duim kan 90 graden gedraaid worden, zodat de duim loodrecht komt te staan ten opzichte van de andere vingers. De andere vingers kunnen 45 graden gedraaid worden.

Qua spieren zijn er twee verschillende groepen van spieren te onderscheiden die invloed hebben op de hand: de extrinsieke spieren (die in de onderarm zitten) en de intrinsieke spieren (die in de hand zelf zitten). Beide groepen bevatten veel verschillende spieren, wat de hand tot een uiterst complex (en dus kwetsbaar) lichaamsdeel maken.

De grootte van een hand

De grootte van een hand is niet iets waar vaak over gesproken wordt en waar verder niet veel informatie te vinden is. Vandaar dat voor dit artikel een apart onderzoek is verricht op internet. De resultaten:


Meer nog dan de resultaten zelf, viel op dat er een enorme variatie is in de grootte van handen. Bij de onderzochte vrouwen was het gemiddelde 17,45cm (van pols tot middelvinger), maar de uitersten liepen van 12,9cm tot 22,8 cm. Bij de mannen liep dit uiteen van 17,3 cm tot 25,4cm. Gemiddeld gezien heeft een langere man of vrouw ook een grotere hand, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Zo had een vrouw van 158cm, een hand van 19,6cm lang en een andere vrouw van 175cm een hand van 15,9cm. Zeer veel variatie dus. De oorzaak van de grote variatie moet gezocht worden in de erfelijkheid van familiekenmerken.

Net zoals de resultaten sterk variëren, zo variëren ook de meningen over handen. Wat is een mooie hand? De meeste mannen bleken lange vingers bij een vrouw mooi te vinden, maar vrouwen zelf prefereren over het algemeen kleinere handen. De meeste vrouwen prefereren bij mannen echter grote, sterke handen. Typisch was dat zowel vrouwen als mannen er het er over eens waren (uitzonderingen daargelaten) dat bij een stel de man een grotere hand moet hebben vergeleken met zijn vriendin. Het waarom hiervan is echter niet bekend. Over het algemeen kun je stellen dat er geen universeel schoonheidsideaal is voor handen, zolang de handen er maar verzorgd uitzien.

De functies van de hand

De hand is een van de belangrijkste gereedschappen van de mens in zijn dagelijkse leven. In eerste instantie is de hand bedoeld om fysiek zijn omgeving te manipuleren (door iets vast te pakken, te gooien, bepaalde toetsen in te drukken,...). Maar de hand is ook erg belangrijk als tastorgaan. Als je een kop vastpakt met koffie, die nog gloeiend heet is, dan laat je die al snel los. Die koffie kun je op dit moment nog niet drinken. Een paar minuten later probeer je het weer, door eens te voelen.

Maar ook in de communicatie vervult de hand een belangrijke rol, m.n. door datgene wat de spreker zegt, extra te onderstrepen. Hierbij is het zo dat, hoe heviger de emotie is (blijdschap, woede,...), hoe meer de handen en armen gebruikt zullen worden bij het communiceren. Een aparte positie neemt de gebarentaal in: doordat doven niets horen, gebruiken ze hun handen om te communiceren.

In de omgang tussen mensen heeft de hand ook een belangrijke functie: Je geeft elkaar een hand bij het begroeten en weer afscheid nemen. Een hand op de schouder leggen, om iemand te troosten. Een middelvinger opsteken is niet netjes, want het heeft een bepaalde, minder vriendelijk boodschap. Ook in het uiten van de liefde en lust, heeft de hand een functie (de details hiervan vallen buiten de scope van dit artikel).

Tenslotte blijkt uit het feit dat er bijzonder veel spreekwoorden in de Nederlandse taal zijn te vinden met het woord 'hand' er in, dat de hand belangrijk is in ons dagelijkse leven. Een aantal voorbeelden:

• Ergens zijn hand niet voor omdraaien;
• Het ligt voor de hand dat...;
• De hand in eigen boezem steken;
• De hand op iets leggen;
• De handen ineen slaan;
• De handen uit de mouwen steken;
• De handschoen opnemen;
• Elkaar de hand reiken;
• Iets handje contantje afrekenen;
• Hij heeft er de hand in gehad;
• Handen tekort komen;
• De hand op de knip houden;
• De handjes dicht mogen knijpen;
• De hand aan zichzelf slaan;
• Iemand de hand boven het hoofd houden;
• Iets onder handen nemen;
• Iemand op handen dragen;
• Zij zijn twee handen op één buik.