High Sensitive Person (HSP); wat is het?

HSP is een term die mensen wel bekend in de oren klinkt, maar waarvan ze vaak niet weten wat het nou precies is. Wat houdt HSP (High Sensitive Person) nu eigenlijk in?

De term HSP

HSP is een afkorting voor High Sensitive Person. In Nederland noemen we het wel hooggevoelig/sensitief persoon. Deze persoon is gevoeliger voor indrukken en prikkels dan gemiddeld en hij/zij merkt meer details en signalen op. De indrukken die hij/zij op doet, worden uitgebreid en intensief gefilterd. Veel mensen bij elkaar / drukte of muziek dat hard staat kan voor een HSP al snel te veel zijn. Er treed dan overprikkeling op. Er zijn eigenlijk te veel prikkels voor deze persoon.

Cijfers

Ongeveer 20% van de mensen zijn HSP's. Men denkt dat het erfelijk is en het komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen.

Elaine Aron

Elaine Aron is onderzoekspsycholoog, hoogleraar, psychotherapeut en romanschrijver. Wat belangrijk is om te melden, is dat Elaine zelf HSP is en dus een ervaringsdeskundige is. Elaine hoorde ooit van haar therapeut dat mensen verschilden in de mate waarin ze stimulansen verdroegen en ook in de mate waarin ze open stonden voor de diepere betekenis van een gebeurtenis, of deze nu positief of negatief was. Elaine besloot meer over dit onderwerp te gaan lezen. Ze plaatste na een tijdje een berichtje in een nieuwsbrief van de universiteit waar ze studeerde. Ze stelde daarin de vraag of iedereen die het gevoel had overgevoelig, in zichzelf gekeerd of zeer emotioneel te zijn, mee wilde werken aan een interview. Ze had al snel veel vrijwilligers. Op basis van deze interviews maakte zij een vragenlijst die ze over een heleboel mensen heeft verspreid. Ze heeft veel kijkjes mogen nemen in de privélevens van HSP's en veel kennis over hoogsensitiviteit opgedaan d.m.v. onderzoek. Ze heeft ook een paar boeken geschreven over dit onderwerp die je in de boekenlijst hieronder kan vinden.

Kenmerken van HSP

De kenmerken van HSP's zijn:

• Gedetailleerder, subtieler en intenser waarnemen
• Erg gevoelig zijn voor prikkels van buitenaf
• Meer moeite hebben met het verwerken van indrukken en daarvoor meer tijd nodig hebben
• Een diep en rijk innerlijk leven hebben; veel dromen, fantaseren en overwegen
• Stemmingen en sferen goed aan kunnen voelen
• Meer dan gemiddeld geroerd worden door natuur, kunt en muziek
• Eigen emoties worden intenser ervaren, maar ook de emoties van anderen
• Moeite hebben met planning en het krijgen van structuur
• Verlegen overkomen terwijl ze dat niet zijn
• Plichtsgetrouw en perfectionistisch zijn
• Minder goed kunnen functioneren bij tijdens observatie of evaluatie
• Zorgzaam zijn en ingaan op de behoeften van anderen; moeite hebben grenzen aan te geven
• Meer en sneller last hebben van stress, spanning en lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, allergieën, maag/darmklachten, chronische vermoeidheid
• Groter risico lopen op stemmingswisselingen, depressie, angsten en verslavingen

Er zijn nog meer kenmerken. En weet dat niet iedere HSP hetzelfde is. De ene persoon die HSP is kan andere kenmerken hebben dan de andere persoon. Het wil niet zeggen dat als jij HSP bent je alle bovenstaande kenmerken moet hebben. Het gaat om een bepaald percentage.

Ben jij Hooggevoelig?

Herken je je in wat kenmerking van HSP en wil je weten of je daadwerkelijk HSP bent? Eigenlijk mag dit alleen vastgesteld worden door een psycholoog of psychiater. Wel kun je een HSP-test doen op het internet waaruit komt of jij mogelijk HSP bent of niet.

Hoogsensitieve kinderen

Heb je het vermoeden dat je kind HSP is, ga dan de volgende kenmerken na en misschien herken je er een aantal:

• Nieuwsgierig; veel vragen stellen; doen meer onderzoek dan hun leeftijdsgenootjes
• Opmerkzaam; bepaalde dingen vallen ze sneller op, bijvoorbeeld wat er mist; moe, huilen en jengelen
• Intens; kunnen intens genieten van kleine dingen; kunnen ook intens boos worden
• Communicatief; willen 100% aandacht geven en terug krijgen; vangen dubbele boodschappen op en weten niet wat ze ermee aan moeten
• Gevoelig voor stemmingen en emoties van anderen; in een ruimte aanvoelen wat er aan de hand is; weten in wat voor stemming je bent
• Fantasie; bijzonder groot associatief vermogen
• Intuitie; doen dingen die ze zelf en anderen nog niet begrijpen; wijs voor hun leeftijd
• Nadenken; zich voortdurend afvragen waarom er iets gebeurt; alles afwegen voordat ze een keuze maken
• Groepsgevoel; nieuwsgierig naar andere mensen; neiging hebben zich terug te trekken; nerveus worden bij het plotseling in de aandacht staan

Ook hier geldt: het kind hoeft niet alle hierboven staande kenmerken te hebben om HSP te zijn. En daarnaast zijn er nog meer kenmerken die het kind met HSP kan hebben.

HSP zijn is géén afwijking

Mensen denken wel eens dat HSP zijn een afwijking is, net zoiets als ADHD hebben of autistisch zijn. Dit is niet waar. Er worden namelijk teveel mensen met deze eigenschap geboren om het een afwijking te kunnen noemen. HSP is een aangeboren eigenschap en een gevolg van de natuurlijke variatie in gevoeligheid die bij mensen voorkomt.

HSP als iets positiefs zien

Wanneer je met je HSP-zijn om kunt gaan (wat in het begin lastig is en je vooral de nadelen ervan ziet), kun je het gaan zien als iets positiefs en de voordelen eruit halen. HSP's zien sneller een probleem en mogelijke risico's. HSP's leven bewust. Ze hebben een sterke intuïtie en zijn creatief in het bedenken van oplossingen. Een HSP reflecteert voordat hij/zij actie onderneemt. HSP's kunnen zich ook goed afstemmen op anderen doordat ze vaak voelen hoe de ander zich voelt.

HSP en spiritualiteit

Veel HSP's zijn geïnteresseerd in spiritualiteit. Ze willen de wereld om zich heen en zichzelf graag beter begrijpen. Daarnaast hebben ze eerder kans zelf spiritueel ontwikkeld te zijn dan mensen die geen HSP zijn. Ze voelen dingen veel beter aan, zijn erg gevoelig. Zo heb je HSP's die zich bezig houden met aura-reading en zich interesseren in hetgeen je niet ziet, de wereld die we niet kunnen zien maar wel contact mee kunnen hebben als je die gave bezit.

Literatuurlijst over HSP

Er zijn al heel wat boeken geschreven over HSP. Zie hier een aantal van die boeken:

• Elaine N. Aron - Hoog Sensitieve personen; Hoe blijf je overeind als de wereld je overweldigd?
• Susan Marletta-Hart - Leven met Hooggevoeligheid
• Elaine N. Aron - Het werkboek voor hoogsensitieve personen
• Elaine N. Aron - Hoog sensitieve personen in de liefde; Hoe ga je om met relaties als de wereld je overweldigd?
• Marian van den Beuken - Hooggevoeligheid als uitdaging
• Marian van den Beuken - Hooggevoeligheid als levenskunst
• Susan Marletta-Har - Voluit leven met Hooggevoeligheid
• Elaine N. Aron - Het Hoogsensitieve Kind; Help je kinderen op te groeien in een wereld die hen overweldigd
• Barrie Jaeger - Blijf je werk de baas voor hoog sensitieve personen

HSP op het Internet

Niet alleen in bovenstaande boeken is een hoop informatie te vinden over HSP, maar ook op het Internet zijn wat websites die je veel kunnen vertellen over dit onderwerp. Zie bijvoorbeeld de volgende websites:

• Hooggevoelig.nl
• Ook zo gevoelig?

Heb je het vermoeden dat je HSP bent en zit je in de knoei met jezelf? Ga dan eens naar een psycholoog die gespecialiseerd is in deze eigenschap. Niet omdat je ''gek'' bent, maar omdat je dan leert hoe je er mee om kunt gaan en hoe je er de voordelen uit kunt halen. De wereld zal een stuk duidelijker worden voor jezelf als er inderdaad uitkomt dat je HSP bent.