EHBO - Oorzaken van stoornissen in de vitale functies
In dit artikel gaan we verder in op de vitale functies van de mens, en wat eventueel de oorzaken kunnen zijn wanneer er storingen optreden. Omdat dit veelal levensbedreigend is, is dit het eerste waar U als helpverlener naar kijkt. U wilt deze storingen, waar mogelijk, zo snel mogelijk verhelpen. Zodat U verder kunt gaan met de eventuele andere letsels
1. Een geheel of gedeeltelijk afgesloten luchtweg
Zoals U kunt begrijpen heeft dit tot het gevolg dat de ademhaling hiermee in gevaar komt. Enkele voorbeelden waardoor dit kan optreden zijn:
- Bloed, braaksel of speeksel
- De tong (over het algemeen bij bewusteloze slachtoffers die op de rug liggen)
- Een vreemd voorwerp (meestal als gevolg van verslikking)
- Zwelling (inademen van gas of hete lucht)
- Ophanging of wurging
2. Een onvoldoende werking van de longen
Ook dit heeft effect op de ademhaling, enkelen voorbeelden hier van zijn:
- Gebroken ribben
- Diepe borstwond
- Verdrinking of bedelving
- Beschadiging van het ruggenmerg of de hersenen
- Stoornissen in de bloedsomloop
3. Een onvoldoende werking van het hart
Dit heeft in mindere mate effect op de ademhaling, maar vooral effect op de bloedsomloop. Enkele oorzaken voor deze stoornis kunnen zijn:
- Hart infarct of ritmestoornis
- Veel bloedverlies (hierdoor daalt de bloeddruk snel)
- Elektrische shock
- Beschadiging van de hersenen of het ruggenmerg
- Stoornissen in de ademhalen (wanneer die slecht blijft, krijgt het hart te weinig zuurstof om goed te werken. Het een is dus het gevolg van het vorige)
4. Onvoldoende bloed in de bloedvaten
Bij uitdroging of bloedingen (zowel in- als uitwendig) kan het komen dat er te weinig bloed in de bloedvaten komt, hierdoor zullen vitale organen te weinig zuurstof krijgen. Dit kan een dodelijk afloop hebben omdat bijvoorbeeld de longen of de hersenen geen bloed meer krijgen. Bij inwendige bloedingen is dit als eerste hulp verlener moeilijk in te schatten.
5. Een gestoorde sturing vanuit de hersenen
Dit zijn de ergste letsels, omdat alle organen in ons lichaam aangestuurd worden vanuit de hersenen. Meestal zullen eerst de andere vitale functies uitvalsverschijnselen vertonen voordat de hersenen verstoord zullen raken. Maar er zijn ook andere oorzaken waardoor de hersenen als eerste zullen uitvallen, voorbeelden zijn:
- Schedelhersenletsel
- Hersenbloeding of beroerte
- Vergifteging
- Oververhitting of onderkoeling
- Suikerziekte
- Epilepsie
- Elektrische shock
Samenhang
De drie vitale functies hangen nauw samen met elkaar. Als 1 van de 3 uitvalt, zullen de andere meestal volgen. Als eerste hulp verlener kunt U voorkomen dat ook alle vitale functies uitvallen, en het slachtoffer dus overlijd.
Stoornissen in het zuurstoftransport leiden zoals het al zegt tot een tekort aan zuurstof in de organen, waardoor deze minder zullen gaan werken of uiteindelijk ermee zullen stoppen en af zullen sterven. Omdat de hersenen afhankelijk zijn van zuurstog is een verandering van het bewustzijn een goede graatmeter voor het zuurstoftransport.
Een stoornis in de hersenen lijdt al snel tot ontregeling vab de ademhaling en de bloedsomloop. Ook het bewust zijn reageert hierop, meestal zal het slachtoffer bewusteloos zijn of het snel raken. Wanneer dit gebeurd zullen de spieren verslappen, waardoor de tong de luchtwel zal afsluiten.
Stoornissen in de bloedsomloop ontstaan wanneer er niet genoeg bloed door de bloedvaten wordt gepompt, hierdoor ontstaat een zuurstofgebrek. Deze toestand wordt ook wel
shock genoemd, dit zal in een ander artikel verder behandeld worden. Wanneer een slachtoffer in shock raakt is snelle hulp genoodzaakt.