Out-of-body experience

Out-of-body experience De "out-of-body experience" is een fascinerend en bevreemdend verschijnsel waarbij een persoon het gevoel heeft dat hij uit zijn lichaam treedt en van een afstand naar zichzelf kijkt. Het is een fenomeen dat vooral in spirituele kringen populair is, aangezien het erop lijkt te duiden dat we een ziel hebben die afzonderlijk van het lichaam kan bestaan. Neurowetenschappers hebben echter een alternatieve verklaring voor de out-of-body experience gevonden.

In en uit je lichaam

Afgezien van de wereld die we delen met alles om ons heen, bestaat er voor ieder van ons ook een eigen wereldje. Je gedachten, die alleen jij kunt horen. Zenuwen die je in je buik voelt kriebelen, een kramp in je spieren, het verliezen van je evenwicht... Al deze waarnemingen vinden plaats in je lichaam. Je zelfbewustzijn zorgt ervoor dat je de omgeving ziet vanuit het "ikperspectief": jijzelf staat centraal.

Bij out-of-body experiences (OBEs, ook wel "uittreding" genoemd) voel je hoe je bewustzijn loskomt van je lichaam. Vaak gaat dit gepaard met autoscopie, waarbij je vanuit een zwevende positie op je eigen lichaam kunt neerkijken. Dit laat zich intuïtief beschrijven als de "geest" die zich losmaakt van het lichaam. Neurowetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat het om een illusie gaat, die het resultaat is van een abnormaal proces in de hersenen.

Een verstoorde zelfperceptie

Een van de aspecten van ons zelfbewustzijn is het weten van de positie van ons lichaam in de ruimte. Hiertoe worden signalen uit meerdere modaliteiten geïntegreerd: allereerst informatie vanuit het evenwichtsorgaan (het vestibulaire systeem), dat de positie van ons hoofd ten opzichte van de zwaartekracht bepaalt, maar ook de proprioceptie, welke informeert over de stand van de gewrichten, en tenslotte tactiele en visuele informatie. Het hersengebied waar deze informatie wordt geïntegreerd, is de zogenoemde temporopariëtale junctie.

Gezien het feit dat de temporopariëtale junctie verantwoordelijk is voor het tot stand brengen van de zelfperceptie, is het goed voor te stellen dat een stoornis in de functie van dit hersengebied kan leiden tot de verstoorde zelfperceptie die optreedt bij OBEs. Diverse wetenschappelijke onderzoeken ondersteunen deze hypothese: zo zijn stimulatie, laesies en activiteitsscans van de temporopariëtale junctie allemaal met OBEs in verband gebracht. Wetenschappers vermoeden dat het verschijnsel het resultaat is van een onjuiste integratie van de proprioceptieve en vestibulaire signalen. Informatie van het vestibulaire systeem is namelijk niet eenduidig, en kan verkeerd worden geïnterpreteerd. Normaal gesproken zorgt een vergelijking met de andere modaliteiten voor de juiste interpretatie, maar in geval van een onjuist integratieproces in de temporopariëtale junctie zou het kunnen voorkomen dat er twee conflicterende signalen ontstaan. Terwijl de proprioceptieve informatie de juiste lichaamspositie aangeeft (gewoonlijk liggend), wordt de vestibulaire informatie vertaald naar een andere lichaamspositie (rechtop). De hersenen concluderen dan dat je als het ware op twee plekken tegelijkertijd aanwezig bent. Vandaar dat je van je eigen lichaam los lijkt te komen.

Wanneer treden OBEs op?

OBEs kunnen een bijverschijnsel zijn van epileptische aanvallen, indien de temporopariëtale junctie betrokken is bij de abnormale hersenactiviteit. Maar er zijn ook niet-pathologische situaties waarbij OBEs kunnen optreden. Zo is het uit het lichaam treden een bekend aspect van bijna-dood-ervaringen. Ook bij andere zeer bedreigende situaties, zoals verkrachting, kan een OBE optreden. Na een dergelijke ervaring blijven OBEs voor veel slachtoffers een terugkerend verschijnsel, dat bij de overgang tussen slaap en ontwaken (of het in slaap vallen) plaatsvindt. Dit wijst erop dat stress van invloed kan zijn op het functioneren van de temporo-pariëtale junctie. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen hoe OBEs precies tot stand komen.
© 2011 - 2024 Teez, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Vestibulair schwannoomEen vestibulair schwannoom wordt ook wel brughoektumor of aucusticusneurinoom genoemd. Het is een zeldzame tumor die gel…
Wat te doen bij epilepsieWat te doen bij epilepsieOngeveer 1 op de 150 mensen in Nederland heeft een vorm van epilepsie. Lees hieronder over twee soorten aanvallen van ep…
Epilepsie: twee verschillende hoofdsoortenEpilepsie: twee verschillende hoofdsoortenEpilepsie is een aandoening waarbij er een storing ontstaat in de elektrische geleiding in de hersenen. Deze verstoring…

EHBO - ReanimatieWanneer bij een bewusteloos slachtoffer de ademhaling niet normaal is of u twijfelt hieraan, dan is het nodig om het sla…
EHBO - Oorzaken van stoornissen in de vitale functiesIn dit artikel gaan we verder in op de vitale functies van de mens, en wat eventueel de oorzaken kunnen zijn wanneer er…
Bronnen en referenties
  • Ridder, D., et al. Visualizing out-of-body experience in the brain. N Engl J Med (2007); 357: 1829-33.
  • Blanke, O., et al. Stimulating illusory own-body perceptions: the part of the brain that can induce out-of-body experiences has been located. Nature (2002); 419: 269-70.
  • Nelson, K.R., et al. Out-of-body experience and arousal. Neurology (2007); 68: 794-5.
  • Schwabe, L. and Blanke, O. The vestibular component in out-of-body experiences: a computational approach. Frontiers in human neuroscience (2008); 2(17): 1-10.
Teez (56 artikelen)
Gepubliceerd: 20-03-2011
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.